به گزارش مجله آرونو و به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلام، مضجع شریف ثامن‌الحجج علی بن موسی‌الرضا (ع) در مشهد مقدس میعادگاه بانوان رسانه‌ای از ۴۱ کشور جهان شد تا در این گردهمایی طرحی نو دراندازند و روایتی درست از زن مسلمان و واقعیت‌های زنانه در کشورهای اسلامی به تمام دنیا مخابره شود.
بن‌مایه جشنواره رسانه‌ای خورشید رسیدن به یک روایت مشترک در بین فعالان رسانه‌ای زن اعم از مسلمان و غیرمسلمان برای اقناع افکار عمومی و اصلاح تصوراتی است که جامعه غربی از زنان شرقی و مسلمان پیدا کرده است، در واقع تصویرسازی نادرست سیاسی از زن توسط جامعه غربی موجب زیر سوال بردن حجاب و پوشش زنان شده و به ارائه تصویری معوج از ارتباط آنان با همسر و فرزندان در خانه و نقش آنان در اجتماع انجامیده است.
تاریخ گواه است که اصولاً برای استعمارگر غربی یک واقعیت واحد درباره زن شرقی وجود نداشته و تعریف وی از زن شرقی با توجه به شرایط سیاسی روز تغییر کرده است، زمانی داشتن شرم و حیا و پوشش و خانه نشینی زن از مظاهر تمدن در جوامع غربی به شمار می‌رفته و زنان شرق نکوهش می‌شدند، اما اکنون داشتن پوشش نشان‌دهنده عقب‌ماندگی زنان شرقی تلقی شده و نیمه برهنه بودن یا از هم گسیختگی خانواده و ولنگاری در ارتباط با مردان، نشان‌دهنده پیشرفت و تمدن زنان به شمار می‌رود.
در واقع نخستین جشنواره رسانه‌ای خورشید که طلیعه آن از مشهد مقدس بود، تلاشی برای روایتگری زنان رسانه‌ای دلسوز و دغدغه‌مند برای مسئله زن و خانواده در کشورهای مختلف بود تا با حضور در کشور ایران، که حجاب و عفاف زن را جزو آرمان‌های انقلابی خود قرار داده است، اوضاع را از نزدیک دیده و در رسانه‌های خود راوی واقعیت‌های جامعه زنان ایرانی و کشورهای اسلامی باشند.
جشنواره خورشید، جبران یک غفلت
به گفته معاون بین‌المللی بنیاد گوهرشاد و دبیر کارگروه علمی نخستین جشنواره بین‌المللی رسانه‌ای خورشید، تقویت رسانه‌هایی که بانوان در رأس آن هستند و برای بانوان جوامع روایتگری می‌کنند، در شرایط کنونی مورد غفلت واقع شده است.
زهرا اوسطی گفت: در بحث رسانه واقعیت این است که کم کاری زیادی داشته‌ایم، وقتی رهبر معظم می‌فرمایند که اگر روایت نکنی، برایتان روایت می‌کنند، ناظر بر این قضیه است، امیدوار هستیم با تقویت این ارتباطات در راستای جشنواره رسانه‌ای خورشید، بین فعالان رسانه‌ای زن ایران با کشورهای دیگر و آشنایی آنان با یکدیگر اتفاقی مبارک رخ دهد.
وی با بیان اینکه تبیین سخن قرآن کریم در خصوص کرامت انسان مورد تاکید است، افزود: آنچه در راستای مسائل اجتماعی علیه خانواده و زن در حال شکل‌گیری است، تحت تأثیر تحریف‌های غرب است و همه مدل‌های این تحریف‌ها برای به ذلت کشیدن زن و استثمارش طراحی شده که قطعاً اهداف اقتصادی سنگینی در پی آن است و امیدواریم با هم صدا کردن رسانه‌ها در این همایش، نقش عمده‌ای در مسیر عقلانیت و معنویت داشته باشیم.
دبیر کارگروه علمی نخستین جشنواره بین‌المللی رسانه‌ای خورشید ادامه داد: در زمانه‌ای زندگی می‌کنیم که رسانه حرف اول را در بحث آگاه‌سازی و اقناع اذهان عمومی رقم می‌زند، به طوری که ارتباطات در تمام شئون دیپلماسی ورود یافته است، حضور رسانه در کشورهای مختلف و جامعه ما نشان داده است که تمام سیاست گذاری‌ها و حرکت‌های جوامع می‌تواند براساس آن چیزی باشد که رسانه رقم می‌زند.
وی اظهار کرد: جشنواره رسانه‌ای خورشید به عنوان اولین جشنواره بین‌المللی رسانه‌ای ایران با طراحی در اتاق فکر بنیاد بین‌المللی گوهرشاد، همت معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری و شهرداری مشهد رقم خورد که امیدواریم با این رویداد به یک وحدت رویه در مسئله زن و خانواده برسیم و زن و خانواده را در مسیر عقلانیت و معنویت معرفی کنیم.
میزبانی شهرداری مشهد
برنامه‌ریزی برگزاری چنین جشنواره‌ای توسط نهادهای یاد شده انجام گرفت اما شهرداری مشهد میزبانی آن را برعهده گرفت، پس از ورود ۱۰۰ بانوی خبرنگار و فعال فرهنگی و رسانه‌ای از ۴۱ کشور جهان به مشهد و زیارت بارگاه منور رضوی به ضیافت شام شهردار رفته و نخستین نشست هم اندیشی خود را برگزار کردند.
شهردار مشهد در این نشست برخی از اهداف برپایی این جشنواره را برشمرد و گفت: نخستین جشنواره بین‌المللی رسانه‌ای خورشید فرصتی است که بانوان خبرنگار از سراسر جهان مستقیم، شفاف و بی‌پرده، ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بانوان و حضور آنان در عرصه‌های مختلف را مشاهده و به صورت آزادانه و واقع‌گرایانه در کشور خود روایت کنند.
به گفته محمدرضا قلندر، بانوان ایرانی در جمهوری اسلامی ایران در کنار ایفای نقش‌های مزبور، در نقش مادران و همسران شهدا، جانبازان و ایثارگران پرورش‌دهنده غیور مردانی هستند که در برهه‌های گوناگون همچون رستم‌ها و سهراب‌ها و آرش‌ها لباس رزم بر تن کرده و با دفاع از مام میهن جان شیرین خود را فدا کرده‌اند.
بازدید از اماکن تاریخی و تفریحی و درمانی و مراکز عمده و برجسته مشهد از دیگر برنامه‌هایی بود که شهرداری مشهد برای مهمانان جشنواره رسانه‌ای خورشید چیده بود.
رئیس کمیسیون بانوان و خانواده شورای شهر مشهد درباره نظرات مهمانان از جاهای مختلفی که دیدن کرده بودند، گفت: بسیاری از مهمانان این جشنواره پس از حضور چند روزه در مشهد، از امکانات، پارک‌ها و اماکن اختصاصی که در اختیار بانوان قرار گرفته است شگفت زده شده و اذعان کردند که این واقعیت‌ها تاکنون رسانه‌ای نشده است.
فاطمه سلیمی اظهار کرد: برگزاری پنل‌های اختصاصی، مباحث کارشناسی و کارگاه‌های تبادل اطلاعات و نظرات برای ایجاد همدلی و تشکیل یک شبکه بین‌المللی در کلانشهر جهانی مشهد از دیگر مواردی بود که در جشنواره رسانه‌ای خورشید دنبال شد، در واقع این جشنواره فرصت نگاه بین‌المللی را به کلانشهر مشهد تقویت می‌کند.
حضور برخی بانوان عالی رتبه نظام در جشنواره خورشید
۲ مهمان زن برجسته جشنواره رسانه‌ای خورشید، جمیله علم الهدی همسر رئیس جمهور و انسیه خزعلی معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده بودند که در آئین افتتاحیه و اختتامیه این رویداد حضور یافته و سخن گفتند.
همسر رئیس جمهور در مراسم افتتاحیه این جشنواره به جایگاه زن از نگاه توحیدی اشاره کرد و گفت: اغلب زنان در جهان اکنون دچار خودآگاهی‌های نادرستی هستند، به طوری که براساس ارزش‌های مادی نظیر ثروت و زیبایی ظاهری خود را قضاوت می‌کنند، این در حالی است که این خودآگاهی‌ها نادرست است اما در صورت اصلاح رویکرد می‌تواند باعث رشد و ترقی آنان شود.
علم‌الهدی با اشاره به اینکه در هر نوع اصلاح و تغییر باید از الگوی خانواده استفاده کرد، تاکید کرد: مردان باید با تأمین مسائل مالی و اجتماعی، حامی زنان و بانوان بوده و در آرامش بخشی به خانواده حامی اصلی آنان باشند، این موارد در نگاه توحیدی و در تاریخ اسلام وجود دارد و اعتقاد به خداوند می‌تواند پشتوانه هر نوع فداکاری در خانواده‌ها قرار گیرد.
معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده نیز که در آئین پایانی این جشنواره حضور یافته بود، پیام بانوان فعال عرصه رسانه در جهان در حوزه حجاب و ترویج آن را «حفظ حجاب برای جلوگیری از خشونت علیه زنان» عنوان کرد.
انسیه خزعلی افزود: پیام رسانه ما، پیام نگهداری و حفظ خانواده، امنیت خانواده و امنیت زنان باید باشد و فلسفه وجودی حجاب، حفظ زنان از خشونت و آزار است و آنچه اکنون دنیا دارد از آن رنج می‌برد زیاد شدن خشونت و آزار در انواع مختلف به ویژه آزار جنسی است که هرساله در رسانه‌ها و پژوهش‌های خود از ازدیاد این آزار نسبت به زنان می‌گویند.
وی با بیان اینکه حجاب در واقع یک حریم است که زن را حفظ می‌کند، ادامه داد: حجاب علاوه بر حفاظت از زن، می‌تواند زمینه فعالیت بیشتر وی را در اجتماع فراهم کند که نبود این حفاظ می‌تواند سبب محدودیت‌های تردد اجتماعی آنان شود بنابراین باید حجاب را به عنوان یک ویژن خاص بانوان مسلمان و خصوصاً کشور ایران تبلیغ کرد.
معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده تاکید کرد: زنان باید روایتگر وقایع و حقایق باشند و روایتگری آنان باید با عقلانیت و تدبیر همراه باشد و با توجه به اینکه در روایتگری زنان عاطفه و احساس موج می‌زند، اگر با درایت و تدبیر همراه شود تأثیرگذاری بیشتری بر مخاطب نسبت به سایر روایتگری‌ها خواهد داشت.
پیوندی از جنس روشنگری
آئین پایانی این جشنواره با حضور ده‌ها خبرنگار و فعال رسانه‌ای داخلی و خارجی در مجتمع شهدای سلامت برگزار شد که از کشورهای ترکیه، روسیه، سنگال، اروگوئه، چین، عراق، لبنان، قرقیزستان و … و رسانه‌های مختلف ایران گرد هم آمده بودند تا این جشنواره سه روزه را به اتمام برسانند و خاطره‌ای خوش به جا بگذارند.
گفت‌وگوهای مهمانان خارجی با خبرنگاران این جشنواره همه بوی روشنگری می‌داد، می‌خواستند پیام‌آور واقعیت جامعه زنان ایرانی به‌ویژه مسلمان به دنیا از طریق شبکه‌ها یا رسانه‌های خود باشند، همه دغدغه مند بودند و آزادیخواه؛ همه دلواپس جایگاه خانواده و حق و حقوق زنان در خانه و اجتماع، همه می‌خواستند یک پیام را مخابره کنند که جایگاه زن والاتر از آن چیزی است که اکنون در برخی کشورها پایمال شده است.
آمال عبدالله گزارشگر شبکه تلویزیونی دولتی کویت گفت: قدرت و شجاعت را امروز در حالی در زنان ایرانی مشاهده کردم که پیش از سفر به ایران و مشهد تصورم از آنان، زنان ضعیف و ناتوان و مورد ظلم واقع شده بود، زنان ایرانی و مسلمان با اقدام‌های رسانه‌ای می‌توانند در دنیا تغییر ذهنیت ایجاد و اثبات کنند که نه تنها اعتقادات و اخلاق هیچ محدودیتی برای آنان ایجاد نمی‌کند، بلکه بسیار هم پسندیده است.
سفر والیانی فعال رسانه‌ای از کشور قرقیزستان نیز معتقد بود: من مسلمان هستم و حجاب را انتخاب کرده‌ام و می‌بینیم گرایش به اسلام و داشتن حجاب در کشورم رو به افزایش است، قرقیزستان ۷۰ سال قبل به شوروی متصل بود و استقلال نداشت، در آن زمان داشتن دین نیز ممنوع بود، اما اکنون قرقیزستان مستقل شده است، مردم این کشور تمایل دارند دین اسلام را پذیرفته و قواعد و اصول آن را رعایت کنند.
در مراسم پایانی این جشنواره نیز محمدمهدی اسماعیلی اظهار کرد: امروز در جهان قدرتی شکل گرفته که چشم‌اندازهای سکولار در فرهنگ و رسانه را تضعیف کرده و چشم‌اندازهای حکمی و معنوی را ممکن ساخته است، دهه آینده شاهد برهم خوردن نظم سرمایه‌داری هستیم که امروز همه چیز و از جمله زنان را مانند کالا معرفی و مصرف می‌کند.
جشنواره بین‌المللی خورشید که باید آن را نمونه‌ای از خیزش حکمت دانست، کلیشه‌های جعلی از مساله زنان و آزادی را در هم شکسته است، این خیزش برای شکستن کلیشه‌هاست و قدرت زنان آزاده جهان، هژمونی جدیدی را به میدان فرهنگ خواهد آورد.
اجرای تئاتر توسط هنرمندان مشهدی نیز چاشنی مراسم پایانی این جشنواره بود، یک تئاتر روایتگر داستان «شیرین ابوعاقله» بود، خبرنگاری که در مبارزه با رژیم صهیونیستی به شهادت رسید، در واقع اساس شکل‌گیری نخستین جشنواره بین‌المللی رسانه‌ای خورشید بر همین مبنا استوار بوده است.
شیرین ابوعاقله (سوم آوریل ۱۹۷۱ – یازدهم مهٔ ۲۰۲۲) خبرنگاری فلسطینی بود که به مدت ۲۵ سال در شبکه عربی زبان الجزیره فعالیت می‌کرد؛ او یکی از خبرنگاران فعال در خاورمیانه بود که اخبار مرتبط با فلسطین را پوشش می‌داد. وی یازدهم مهٔ ۲۰۲۲ درحالی که مشغول پوشش اخبار حمله نیروهای ارتش اسرائیل به شهر “جنین” در کرانه باختری بود هدف نیروهای اسرائیلی قرار گرفت و به دلیل اصابت گلوله به سر به شهادت رسید.
زمانی که «حورا القبیسی» روزنامه نگار و کارشناس در امور فلسطین از کشور لبنان در این جشنواره لوح تقدیر خود را به پاس فعالیت‌هایش در زمینه دفاع از حقوق زنان دریافت می‌کرد، پرچم فلسطین در گوشه‌ای از سالن توسط هموطنانش بالا رفت و همه آزاد باد فلسطین را فریاد زدند تا یاد شهید راه روشنگری «شیرین ابوعاقله» که به دست رژیم اشغالگر قدس به شهادت رسید، گرامی داشته شود.
«ژان لی» مدیرکل خاورمیانه گروه رسانه‌ای سی وی تی از چین یکی از برگزیدگان این جشنواره بود که پس از دریافت لوح تقدیر خود، پشت تریبون قرار گرفت و از ایرانیان بابت برگزاری این جشنواره قدردانی کرد و خاطره سفر خود به این کشور را جزو خاطرات به یادماندنی در زندگی‌اش عنوان کرد.
یک فعال دیگر رسانه‌ای غیرایرانی که برگزیده این جشنواره شد نیز پس از دریافت لوح تقدیرش پشت تریبون قرار گرفت، او هم از آزادی فلسطین حمایت کرد و از جانب زنان آمریکای لاتین اعلام کرد که آنان آرزوی آزادی فلسطین و نابودی ظلم در جهان را دارند.
«وداد محمد» از کشور تونس از برگزیدگان جشنواره رسانه‌ای خورشید پشت تریبون این مراسم قرار گرفت و به صراحت اعلام کرد که این جشنواره صدای حقیقت را از مشهد به تمام عالم می‌رساند تا وجدان‌ها و قلب‌های بیدار، واقعیت‌های جامعه زنان را ببینند و به پا خیزند.
