به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، جهانی شدن و ورود به دنیای مجازی و رشد تکنولوژی، انسان‌ها را تبدیل به موجودات وابسته به فناوری‌های پیشرفته کرده و در این میان نوموفوبیا (nomophobia) یکی از بیماری‌هایی است که به بیماری وابستگی و ترس تعریف و بیماری به ترس از جدا شدن از تلفن همراه گفته می‌شود که یک اختلال رفتاری به معنای ترس و وابستگی به تلفن همراه و نداشتن توانایی در جدا شدن از آن برای مدت طولانی است.
این اصطلاح از عبارت No Mobile Phone Phobia (ترس از دسترسی نداشتن به تلفن همراه) به دست آمده و افرادی که با این اختلال مواجه هستند، تلفن همراه خود را به یک ابزار اساسی برای ارتباطات اجتماعی، کار و تفریح تبدیل می‌کنند و نداشتن دسترسی به آن را به عنوان یک تهدید جدی برای زندگی شخصی و حرفه‌ای خود در نظر می‌گیرند.
بر همین اساس فرزانه دهقانی، دکترای ارتباطات و رسانه در یادداشتی در این باره نوشت:
«دیکشنری کمبریج واژه نوموفوبیا (Nomophobia) به‌معنای «بی‌گوشی‌هراسی» یا «هراس ناشی از همراه نداشتن یا شارژ نبودن موبایل» را واژه سال ۲۰۱۸ معرفی کرده است.
به گفته روان‌شناسان، یکی از دلایل این اختلال، ارضا نشدن احساساتی است که در زندگی واقعی فرصت بروز پیدا نمی‌کنند و افراد تنها از تخلیه آنها در فضای مجازی راضی می‌شوند؛ بنا به یک آمار تحقیقی، امروزه ۵۸ درصد مردان و ۴۷ درصد زنان به اختلال نوموفوبیا دچارند.
نوموفوبیا نوعی از بیماری فوبیا است که فرد مبتلا به آن، در صورت دور بودن از گوشی موبایل، اضطراب و نگرانی شدید را تجربه می‌کند و این افراد هنگام رانندگی یا پیاده‌روی، هنگام دیدن فیلم و سریال، در حمام و سرویس‌های بهداشتی مرتب در حال چک کردن موبایل هستند.
این نگرانی به‌خصوص در ساعات انتهایی شب در اکثر موارد با اختلالات دیگری نیز همراه می‌شود، از جمله آن می‌توان به بدخوابی یا بی‌خوابی اشاره کرد.»
علائم نوموفوبیا
- اضطراب در صورت نبودن گوشی
- استرس هنگام تمام شدن باتری
- کم‌خوابی به‌خاطر استفاده از گوشی در نیمه‌شب
- چت کردن با افراد داخل خانه به جای صحبت
- توهم شنیدن صدای هشدار
محققان به این نتیجه رسیده‌اند که نوموفوبیا باعث افزایش دو برابر احتمال اختلال خواب شده و ابتلای فرد به افسردگی، ابتلاء به خشونت‌طلبی و هرزه‌گویی و همچنین اضطراب، تنش، خشم، عصبانیت، افزایش ضربان قلب و تعریق بوده که همه ناشی از دسترسی نداشتن به تلفن همراه یا پایان دادن به تماس با دیگران است و اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی از عوارض بعدی این اختلال است.
راهکارهای رهایی از نوموفوبیا چیست؟
- برای گوشی خود آلارم داشته باشید؛ تنظیم دقیق آلارم برای استفاده از تلفن همراه مشخص کنید و تعیین کنید هرچند وقت یک‌بار می‌توانید سراغ تلفن همراهتان بروید؟ یعنی خودتان را در یک محدوده زمانی خاص مجاز به استفاده از گوشی کنید.
- اعلان‌های هشدار را خاموش کنید؛ برای کاهش حواس‌پرتی و مراجعه کمتر به تلفن همراه، به قسمت‌های تنظیمات موبایل، اعلان‌ها رفته و آلارم برنامه‌های پراستفاده را غیرفعال کنید.
- قفل گوشی‌تان را پیچیده کنید؛ برای قفل گوشی به جای استفاده از اثر انگشت، شناسایی چهره یا الگو، از رمز عبورهای پیچیده استفاده کنید.
- به خودتان هدیه دهید؛ در ازای هر تعداد ساعتی که در استفاده از گوشی صرفه‌جویی می‌کنید، می‌توانید خودتان را به یک خرید ساده یا صرف یک وعده غذایی لذیذ مهمان کنید.
- از نرم‌افزارهای محدود کننده استفاده کنید؛ نرم افزارهایی مانند،moment ،stay free ،fftimer از جمله برنامه‌هایی هستند که سوابق چک کردن گوشی و استفاده بیش از اندازه از برنامه‌ای موبایل را به شما یادآوری می‌کنند.
- گوشی را دور از خودتان بگذارید؛ اگر در محل کار یا در خانه هستید سعی کنید موبایل را جایی بگذارید که جلوی چشم و در معرض دید شما نباشد یا ترجیحاً آن را روی حالت بی صدا بگذارید تا صدای پیام‌های پرشماری که مدام از طریق پیام رسانه‌ای مختلف می‌آید شما را وسوسه نکند.
- به کوه و کمر بزنید؛ یعنی مکان‌ها و مناطقی که به خاطر بکر بودنشان سرویس‌های مخابراتی و اینترنت جوابگو نبوده و برای همین هم خواه ناخواه استفاده از گوشی امکان پذیر نیست.
- افکارتان را عوض کنید؛ با خود بگویید اگر چک کردن پیام‌های غیرجدی پیامرسان‌ها را اندکی به تأخیر بیاندازید واقعاً چه اتفاقی می‌افتد؟
- به فکر گزینه‌های جایگزین باشید؛ به عنوان مثال اگر زمان زیادی را در گروه‌های مختلف مجازی می‌گذرانید چون تمایل بیشتری برای داشتن ارتباط اجتماعی دارید، بهتر است این زمان را صرف رابطه‌ها و گپ وگفت‌های حضوری و چهره به چهره کنید.
- هزینه فرصت‌های از دست رفته را حساب کنید؛ به این فکر کنید که در ازای صرف کردن این زمان چه کارهای دیگر می‌توانستید انجام بدهید، از گپ و گفت با اعضای خانواده گرفته تا لذت دیدن یک فیلم خوب یا رفتن به یک کلاس هنری.
- عادت‌های جدید را کشف کنید؛ آدم‌ها به دلایل مختلفی سراغ گوشی می‌روند که می‌تواند شامل بازی کردن، پیام فرستادن یا تماس‌های تلفنی باشد که در این میان بعضی از آنها عادت‌های ضروری است؛ مثل رد و بدل کردن ایمیل‌ها و تماس‌های کاری اما در این بین می‌شود عادت‌هایی را پیدا کرد که چندان ضروری نیست و می‌شود برای آن جایگزین در نظر گرفت.
- فضای رقابتی ایجاد کنید؛ با خانواده و دوستان خود برای کم کردن زمان‌هایی که بیهوده صرف استفاده از این تکنولوژی‌ها می‌شود تلاش کنید و در این زمینه رقابتی ایجاد کنید.
- برای درمان این اختلال روان‌درمانی، روش‌های شناختی-رفتاری و تکنیک‌های مدیریت استرس مانند تمرین تنفس عمیق و مدیتیشن می‌تواند مفید باشد.
در ادامه نیز به واژه‌هایی که به‌عنوان ترس‌های تکنولوژیک معرفی شده، اشاره می‌شود:
- سایبرفوبیا: ترس از فضای سایبر
Cyberphobia: fear of computers
- نوموفوبیا: ترس از بدون موبایل ماندن
Nomophobia: fear of being without a mobile device
- سلفی‌فوبیا: ترس از سلفی گرفتن
Selfiephobia: fear of taking a photograph of oneself
- تکنوفونوفوبیا: ترس از تلفن
Telephonophobia: fear of telephones
- لورموفوبیا: ترس از گم کردن ریموت کنترل تلویزیون
Loremophobia: fear of losing your TV’s remote control
- درواسمارتویی‌فوبیا: ترس از افتادن موبایل در توالت
Drosmartoiphobia: fear of dropping your cellphone down the toilet
- فورانسکوفوبیا: ترس از فراموش کردن پاسخ سوال امنیتی
Foransequephobia: fear of forgetting the answer to your secret question.
- فورماسپس‌فوبیا: ترس از فراموش کردن گذرواژه اصلی
Formaspassphobia is the fear of forgetting your master password
- اکسپنسیوتکنوفوبیا: ترس از پرداخت پول زیاد برای تکنولوژی
Expensivetechophobia: the fear of paying for an expensive technolog
- نواینترنتوفوبیا: ترس از نداشتن اینترنت
Nointernetophobia: the fear of not having access to the internet
- فومو: اختلال ترس از دست دادن
Fomo: fear of missing out
