به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، شهرنشینی مستلزم رعایت قوانین و قواعد شهری است و کارشناسان بر این باورند شهرنشینان هنگامی که به حقوق یکدیگر احترام بگذارند و به مسئولیت‌های خویش در برابر شهر و اجتماع عمل کنند، به «شهروند» ارتقا پیدا می‌کنند.
حقوق شهروندی نیز مجموعه حق‌هایی است که هر کدام از شهروندان از آن برخوردارند و باید توسط دیگر شهروندان و حاکمیت رعایت شود، حقوق شهروندی در ایران نیز مانند بسیاری از کشورها پذیرفته شده است که بارزترین و مهم‌ترین نمود آن قانون اساسی است که در اصول ۳۲، ۳۴، ۳۵، ۳۷، ۳۸ و ۳۹ به آن اشاره شده است.
یکی از موضوعات قابل توجه حقوق شهروندی، موضوع فسخ معامله است؛ فسخ به معنای بر هم زدن معامله از جانب یکی از دو طرف معامله یا شخص ثالث است؛ با توجه به اینکه اصل بر لزوم قراردادها است و بر هم زدن معامله جنبه استثنایی دارد، موارد حق فسخ توسط قانون‌گذار پیش‌بینی شده و تنها در صورت تحقق این موارد ذی‌نفع می‌تواند معامله را برهم زند.
مطابق با قانون مدنی انواع مختلفی از حق فسخ (خیار فسخ) پیش‌بینی شده و یکی از دو طرف معامله می‌تواند اقدام به فسخ معامله کند؛ هر یک از این حق فسخ شرایط و مدت زمانی دارد، بعضی از این حق فسخ‌ها فوری است و بعضی محدودیت زمانی دارند و بعضی نیز مهلت مشخص ندارد.
مهم‌ترین حق فسخ در قراردادهای ملکی خیار شرط است، یعنی طرفین با توافق یکدیگر حصول شرایطی را مبنای حق فسخ برای یکی از دو طرف قرار می‌دهند؛ به عنوان نمونه اگر فروشنده در محضر حاضر نشود خریدار با کسر فلان مبلغ می‌تواند معامله را برهم بزند یا اینکه برای طرفین معامله تا ۴۸ ساعت حق بر هم زدن معامله پیش‌بینی شود و تمام این موارد مصادیقی از خیار شرط است.
تعدادی از حق فسخ (خیارات فسخ) در قانون مدنی به شرح زیر است:
۱- فسخ معاملات ملکی به موجب خیار تخلف از شرط: شرط شده مال وصف خاصی داشته باشد و یا فروشنده تعهد داده فعل خاصی را انجام دهد در صورتی که تخلف از این شرط صورت پذیرد، طرف دیگر حق فسخ معامله را خواهد داشت.
۲- فسخ معاملات ملکی به موجب شرط خیار: در این حالت خود طرفین شرایطی را در قرارداد مشخص می‌کنند و تخلف از آن شرایط به هر یک از ایشان امکان فسخ معامله را می‌دهد، در این حالت مهلت فسخ به میزانی است که طرفین مقرر کنند.
۳- فسخ معاملات ملکی به موجب خیار عیب: در صورتی که مال مورد نظر معیوب باشد از تاریخ اطلاع از عیب اعمال این خیار فوری است.
۴- فسخ معاملات ملکی به موجب غبن: اگر در معامله به شخص ضرر قابل توجهی برسد، حق فسخ خواهد داشت و این خیار نیز فوری است.
۵- فسخ معاملات ملکی به موجب تدلیس: در صورتی که یکی از طرفین با رفتار فریب‌کارانه مال را واجد وصفی معرفی کرده که در واقع چنین وصفی نداشته باشد، طرف دیگر حق فسخ به استناد تدلیس را دارد و این خیار نیز فوری است.
۶- فسخ معاملات ملکی به موجب خیار تأخیر ثمن: در صورتی سه روز از تاریخ عقد بگذرد و در این مدت نه فروشنده تمام آنچه را که باید به خریدار داده باشد و نه خریدار تمام مبلغ را به فروشنده داده باشد، در این حالت بعد از گذشت سه روز حق فسخ معامله را خواهند داشت.
