به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، هر جامعهای از واحدهای کوچک به نام خانواده و هر خانواده از مجموعهای افراد که در کنار هم سبب به وجود آمدن نهاد اجتماعی و در نهایت جامعه میشود ایجاد شده است، از مهمترین وظایف هر خانواده میتوان به فرزندآوری و پرورش فرزندان اشاره کرد که فرزندان و والدین هر دو بر روی هم تأثیر میگذارند، به طوری که فرزندان از همان ابتدای تولد تجربه جدیدی برای والدین هستند و میتوانند سبب تغییر در نگرش و رفتار والدین شود، از طرفی فرزندان به کمک والدین رفتار اجتماعی را فرا میگیرند و هر دو به کمک هم اجتماعی میشوند، چرا که مزایای داشتن چند فرزند هم در زندگی والدین و هم در زندگی خودِ فرزندان احساس میشود و تأثیرات مثبتی بر رشد اجتماعی، تحصیلی و فردی کودکان دارد.
اگر چه خانواده کوچکترین گروه در زندگی اجتماعی است، اما اولین گروهی است که اصول زندگی را به فرزندان آموزش میدهد، زیرا اعضای خانواده ارزشها و هنجارهای زندگی را در کنار هم میآموزند، اما در این میان تحصیل، از مهمترین بخش زندگی هر فردی است که والدین بهعنوان نخستین معلمان و الگوهای رفتاری فرزندان، تأثیرات قابل توجهی بر موفقیت تحصیلی آنها دارد و عوامل مختلفی به ویژه حمایت عاطفی، انتظارات آموزشی و ایجاد محیط مناسب، چندفرزندی، وجود انگیزه از طرف والدین برای یادگیری میتواند بر عملکرد تحصیلی دانشآموزان تاثیر گذارد.
بسیاری از کارشناسان معتقدند چنانچه نگاهی سیستمی به خانواده داشته باشیم، بسیاری از رفتارهای کودک در زیر سیستم چندفرزندی شکل میگیرد، یعنی برای اینکه کودک در رفتارهای خود دارای پختگی باشد، علاوه بر اینکه با والدین خود تعامل دارد، لازم است با خواهر و برادر در محیط خانواده ارتباط داشته باشد، بدیهی است زمانی که کودکی از داشتن برادر و خواهر محروم شد، رفتارهایی که در سایه تعامل او با برادر و خواهرش شکل میگیرد، در او به وجود نمیآید و رفتارهای کودک از این لحاظ ناپخته میشود.
براساس تحقیقات پژوهشگران و محققان برای برنامهریزی والدین چندفرزندی به منظور موفقیت تحصیلی فرزندان باید با تعیین دقیق و واقع بینانه مشخص شود هر کدام از فرزندان چه هدف تحصیلی دارند و به تناسب ویژگیهای هر کودک، برنامهریزی شخصی داشته باشند، هر کودک فضایی آرام و بدون مزاحمت برای مطالعه داشته باشد، تقسیم وظایف بین والدین مثل کمک در انجام تکالیف یا پیگیری حضور در مدرسه برای کاهش بار سنگین مراقبت چندفرزندی، ارتباط مستمر با معلمان برای اطلاع از وضعیت تحصیلی و رفتاری هر فرزند، توجه به عاطفی هر فرزند و نیاز به کاهش رقابت ناسالم، آموزش مهارتهای برنامهریزی، مدیریت زمان، اولویتبندی تکالیف به فرزندان و کنترل استرس و اضطرابهای مرتبط با تحصیل از طریق گفتوگو و حمایت روانی از نکات مهم و کاربردی است.
نقش والدین در موفقیت تحصیلی چندفرزندی
حجتالله مهدی، رئیس مرکز مشاوره اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان در گفتوگو با خبرنگار مجله آرونو درباره برنامهریزی والدین چندفرزندی برای موفقیت تحصیلی فرزندان اظهار کرد: براساس پژوهشها خانوادههای چند فرزندی به دلیل کسب تجاربهای موفق و سبک فرزندپروری از مسیر تربیت فرزندان اول و دوم، بسیار در پرورش سایر فرزندان موفق عمل میکنند، برای نمونه والدین در موضوع هدایت تحصیلی فرزند نخست با مشکلات و سردرگمیهایی روبهرو میشود، اما برای سایر فرزندان با یادگیری و تجربههای متعدد دیگر دغدغههای اولیه را ندارد.
وی با بیان اینکه ایجاد برنامههای منظم روزانه برای نیازهای تحصیلی هر کودک مهم است، افزود: قوانین و مقررات مناسب که برای همه فرزندان قابل فهم و پذیرفته شود و ایجاد فرصتهای مشترک برای فعالیتهای گروهی خانوادگی سبب میشود نهتنها پرورش چندفرزندی منجر به مدیریت انرژی و وقت والدین را توسعه دهد، بلکه خواهر و بردار بزرگتر میتوانند به عنوان راهنما نه مشاور، انتقال دهنده تجاب به فرزندان کوچکتر باشند.
رئیس مرکز مشاوره اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان با بیان اینکه پرورش والدین از نظر روانی و جسمانی یکی از موفقیت سبک زندگی خانوادههای چندفرزندی است، عنوان کرد: والدین سالم و شاد تأثیر مستقیم بر فرزندان خود دارند، چرا که داشتن روابط سالم و مثبت بین والدین محیط خانواده را آرام و پایدار نگه میدارد.
وی با بیان اینکه رشد جمعی و جامعهپذیری در خانوادههای دارای چندفرزندی بیشتر است، تصریح کرد: کودکی که در یک خانه بدون خواهر و برادر تنها زندگی میکند بدون شک در زمینههای مختلف رشد بسیار کمتری نسبت به فردی دارد که با افراد بیشتری زندگی میکند، چرا که فرزندان بزرگترها به واسطه کسب تجارت از والدین خود، میتوانند بهعنوان انتقال دهنده و تسهیلگران موفقیتها به کودکان کوچکتر باشند.
مهدی روحیه حمایتگری را یکی از موفقیتهای والدین چندفرزندی در برنامهریزی تحصیلی دانست و گفت: هر دانشآموز برای مدرسه یک دانشآموز است و میتواند تمام خدمات سایر دانشآموزان تک فرزند را دریافت کند، اما در بعضی از خانوادههای چندفرزندی ممکن است یکی از فرزندان نیازمند دریافت خدمات مشاور خاص باشد که والدین میتوانند از خدمات رایگان مراکز مشاوره یا مراکزی همچون آموزش و پرورش و بهزیستی با هزینههای پایینتر بهرهمند شوند.