خبرگزاری مجله آرونو؛ گروه اقتصادی ــ وقتی از آب سخن می‌گوییم، ذهن به‌سوی دریاچه‌ها و سدها می‌رود، حال‌آن‌که نخست باید به «زنجیرۀ دانش» توجه کرد. جهان امروز با چرخه‌های هیدرولوژیکِ برهم‌خورده، سیلاب‌های بی‌هنگام و خشکسالی‌های کش‌دار روبه‌رو شده است؛ گزارش «وضعیت جهانی منابع آب 2022» صریح می‌گوید که تراز آب‌شناسی سیاره از تعادل خارج شده است. در این شرایط، کشاورزی نزدیک به 70 درصد برداشت آب شیرین را به خود اختصاص می‌دهد و این سهم در کشورهای کم‌درآمد تا 90 درصد هم می‌رسد. از سوی دیگر، برنامۀ جهانی SDG6 برای آب و فاضلاب در نیمۀ مسیر 2030 هشدار داده و تأکید کرده که بدون جهش حکمرانی و نوآوری، از هدف‌ها دور می‌مانیم. در چنین بستری، راه‌اندازی «پژوهشکده‌های منطقه‌ای آب» یک ضرورت زیرساختی است؛ نهادی که بین دانشگاه، دولت، صنعت، جوامع محلی و داده‌های باز، پلی برقرار کند. چارچوب‌های جهانی نیز ادبیات فربهی دارند: یونسکو در فاز نهم برنامۀ بین‌الدولی آب (IHP-IX)، اولویت‌ها و قالب همکاری‌های علم‌محور را برای 2022–2029 روشن کرده است. گزارش «آب برای شکوفایی و صلح» نیز پیوند بین امنیت آب، رفاه و همزیستی را برجسته می‌کند. در ادامه، نشان می‌دهیم پژوهشکده‌های منطقه‌ای چگونه می‌توانند حلقۀ مفقودۀ بین علم و اقدام باشند.
بیشتر بخوانید
ضرورت و اهمیت
ضرورت این موضوع، از سه جبهۀ اقلیم، اقتصاد و حکمرانی ناشی می‌شود. نخست، اقلیم؛ نوسان‌پذیری بارش و گرمایش، ریسک کم‌آبی و مخاطرات آبی را افزایش داده است. دوم، اقتصاد؛ بخش آب تکیه‌گاه امنیت غذایی و انرژی است و هر گسلی در آن، زنجیرۀ ارزش را از مزرعه تا صنعت می‌لرزاند. سوم، حکمرانی؛ پراکندگی نهادها و نبود سازوکارهای مشارکتی، تصمیم‌گیری را کند و پرهزینه می‌کند. اصول دوازده‌گانۀ حکمرانی آب OECD دقیقاً برای رفع این شکاف‌ها تدوین شده‌اند.
پژوهشکده منطقه‌ای، ظرفی است که این سه جبهه را به‌هم متصل می‌کند: الف) هم‌گرایی دانش بومی با علم جهانی (از طریق شبکه مراکز)؛ ب) پیوند با مراکز مرجع مانند IWMI برای کشاورزی آبی و امنیت غذایی؛ ج) دسترسی به برنامۀ مشارکتی‌های تحقیقاتی چون Water4All در اروپا و PRIMA در مدیترانه که پروژه‌های فرامرزی و کاربردی را تأمین مالی می‌کنند. افزون بر این، کنفرانس آب سازمان ملل در 2023 «دستور اقدام آبی» را به‌عنوان موتور تعهدات قابل‌اندازه‌گیری برجای گذاشت و گزارش ترکیبی SDG6-2023 «نقشه راه شتاب‌دهی» را پیشنهاد داد. یک پژوهشکده منطقه‌ای خوب، هم‌زمان «گوش» (پایش و داده)، «قلم» (تحلیل و سیاست) و «بازو» (آزمایشگاه و میدان) است؛ و همین جامعیّت، علت ضرورت آن است.
چالش‌های فعلی
نخستین چالش، کمّی و کیفی‌بودن داده‌هاست. بسیاری از حوضه‌ها به دلیل فرسودگی شبکه‌های اندازه‌گیری، داده‌های پیوسته و قابل‌مقایسه ندارند. WMO برای رفع این گلوگاه «هیدروهاب» را راه انداخته تا ظرفیت‌سازی، عملیاتی‌سازی نوآوری و بهینه‌سازی مشارکت‌ها را جلو ببرد، و «فراخوان‌های نوآوری» را برای حل چالش‌های هیدرومتری ملی اجرا می‌کند. چالش دوم، «جزیره‌ای‌بودن» سامانه‌های دانش است؛ تصاویر ماهواره‌ای، اندازه‌گیری‌های میدانی و آمارهای بخشی، اغلب در کنار هم نمی‌نشینند. درحالی‌که محصولات متن‌باز کوپرنیک (نظیر پایش پهنۀ آب و کیفیت دریاچه‌ها) می‌توانند پایه‌ای مشترک برای نظارت و تصمیم‌سازی فراهم کنند. سوم، شکاف حکمرانی و داده: حتی با داده‌های خوب، اگر قواعد اشتراک‌گذاری شفاف نباشد، همکاری‌ها گره می‌خورد. «سیاست یکپارچۀ داده‌های WMO (قطعنامه 1 سال 2021)» برای تبادل آزاد داده‌های منظومۀ زمین دقیقاً به‌همین منظور تصویب شد. چهارم، دیجیتالی‌سازی نامتوازن بخش آب؛ بانک جهانی با ابتکار «آب دیجیتال» نشان داده چگونه گذار به کنتورهای هوشمند، GIS، نگهداری پیش‌گویانه و دوقلوهای دیجیتال می‌تواند بهره‌وری و تاب‌آوری را بالا ببرد. پنجم، پراکندگی تأمین مالی پژوهش؛ گزارش‌های OECD بر لزوم سرمایه‌گذاری پایدار و ارزیابی اثر زیرساخت‌های پژوهشی تأکید دارند. این‌ها همه می‌گویند: لازم است نهادی منطقه‌ای، این پازل‌ها را به‌هم «جور» کند. حال که گره‌ها روشن شد، باید دید پژوهشکده‌های منطقه‌ای دقیقاً چه اثری در بازکردن این گره‌ها دارند.
اثر شبکه پژوهشکده‌ها در رفع چالش‌ها
پژوهشکده منطقه‌ای، «محور هم‌افزایی» است. در وجه داده، با اتصال حسگرهای زمینی به محصولات سنجش‌ازدور (مانند Copernicus Lake Water Quality) و هم‌نشینی با ابتکارهایی چون GEO AquaWatch، یک تصویر مشترک از وضعیت آب می‌سازد که برای سیاست‌گذاری «قابل‌مصرف» باشد. در وجه حکمرانی، این نهاد می‌تواند اصول OECD را به ابزارهای اجرایی، مانند نقشه ذی‌نفعان، منشور هم‌داده‌گی (Data Sharing Charter) و هیئت راهبری چندبخشی، ترجمه کند. در وجه نوآوری، با تکیه بر برنامه‌های رقابتی (Water4All، PRIMA) و پیوند با مراکز مرجع(IWMI، ICHARM، IHE Delft)، «خط انتقال فناوری» از مقاله تا مزرعه و شبکه توزیع آب کوتاه می‌شود. در وجه دیجیتال، هم‌راستاسازی با سیاست یکپارچه داده WMO و بهره‌گیری از «آب دیجیتال» بانک جهانی، شکاف فناوری را می‌بندد. در وجه ظرفیت‌سازی، الگوهای موفق مانند NEWRI سنگاپور و آکادمی آب سنگاپور نشان می‌دهند چگونه ترکیب آموزش کاربردی، آزمایشگاه‌های ترجمانی و کارورزی صنعتی، نیرو می‌سازد و تغییر ایجاد می‌کند. در واقع، پژوهشکده منطقه‌ای یک «موتور یادگیری جمعی» می‌سازد که تصمیمات را از واکنشی به پیش‌دستانه ارتقا می‌دهد و این همان روح «دستور اقدام آبی» پس از کنفرانس 2023 است.
نقشه راه راه‌اندازی شبکه
1) تعیین مأموریت و مقیاس: مأموریت باید مسئله‌محور و منطقه‌نگر باشد (مثلاً «تاب‌آوری خشکسالی حوضۀ X» یا «کیفیت منابع آب شهری-کشاورزی»). هم‌ترازی با IHP-IX، SDG6 و تعهدات Water Action Agenda، ریل‌گذاری بین‌المللی را فراهم می‌کند.
2) معماری حکمرانی: هیئت امنای چندبازیگری (دولت، دانشگاه، بخش خصوصی، تشکل‌های آب‌بران)، شوراهای علمی موضوعی و یک «دفتر انتقال فناوری». اصول OECD راهنمای طراحی ساختارها و فرایندهاست.
3) منشور داده: پذیرش «سیاست یکپارچۀ داده WMO» و تعریف سطوح دسترسی؛ داده‌های پایه آزاد، داده‌های حساس با مجوز. هم‌افزایی با هیدروهاب برای استانداردسازی سنجه‌ها.
4) زیرساخت سنجش و پایش: نوسازی ایستگاه‌ها، یکپارچه‌سازی با محصولات Copernicus (پهنۀ آب، کیفیت دریاچه‌ها)، پیوستن به Geo AquaWatch برای کیفیت آب، و استفاده از پرتال‌های باز مانند World Bank Water Data.
5) پلتفرم دیجیتال: انبار داده، دریاچۀ داده (Data Lake)، API عمومی، داشبوردهای تصمیم‌یار، و نقشه‌هوشمند دارایی‌ها؛ الگوبرداری از «آب دیجیتال» بانک جهانی.
6) برنامه‌های تحقیق و توسعه: فراخوان‌های رقابتی سالانه در قالب سبدهای «آب-غذا-انرژی»، «کیفیت و سلامت»، «عدالت آبی»، «اقتصاد آب». پیوند با Water4All و PRIMA برای هم‌سرمایه‌گذاری.
7) آزمایشگاه‌های ترجمانی و میدانی: «مدارس مزرعه» و «لیوینگ‌لب» شهری-کشاورزی، با خط ارزیابی فناوری از مقیاس آزمایشگاهی تا پایلوت عملیاتی.
8) آموزش و توانمندسازی: دوره‌های کوتاه‌مدت با الگوی IHE Delft و Singapore Water Academy؛ صدور گواهی‌های حرفه‌ای و کارآموزی مشترک با شرکت‌های آب.
9) تأمین مالی ترکیبی: بودجۀ پایه عمومی، صندوق مأموریت‌گرا، سرمایه بذری برای استارتاپ‌ها، و دسترسی به صندوق‌های بین‌المللی (Water4All/PRIMA/ACE Impact).
10) شاخص و ارزیابی: «کارنامۀ پژوهشکده» شامل شاخص‌های علمی (استناد، حقوق مالکیت فکری)، اثرگذاری (صرفه‌جویی آب، بهبود کیفیت)، و حکمرانی (مشارکت ذی‌نفعان).
تأثیرات اقتصادی
سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های پژوهشی از جنس سرمایه‌های ماندگار است؛ اثرش در بلندمدت و در بخش‌های گوناگون هویدا می‌شود. OECD تأکید می‌کند زیرساخت‌های پژوهش، فراتر از تولید مقاله، زنجیرۀ نوآوری منطقه‌ای و بهره‌وری را تغذیه می‌کنند و نیازمند برنامه‌ریزی و پشتیبانی پایدارند. در بخش آب، دیجیتالی‌سازی خدمات (کنتور هوشمند، دوقلوهای دیجیتال، نگهداری پیش‌گویانه) به کاهش آب بدون درآمد، بهینه‌سازی انرژی و ارتقای کیفیت خدمات می‌انجامد. در مقیاس بخشی، چون کشاورزی بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آب است، هر درصد صرفه‌جویی آب آبیاری، اثر کسریِ بزرگی بر تراز آب و امنیت غذایی دارد. از سوی دیگر، هزینه فرصت «هیچ‌کاری‌نکردن» بالاست: گزارش «Turning the Tide» خواستار بسیج مالی و مأموریت‌گرایی برای شکستن قفل سرمایه‌گذاری در آب است. نمونه‌های کشوری نشان می‌دهد اکوسیستم‌های نوآوری آب چگونه به خوداتکایی و رشد صادرات فناوری منجر می‌شوند.
نتیجه آن‌که پژوهشکده‌های منطقه‌ای، اگر با منشور داده باز، برنامه‌های ترجمانی و صندوق‌های مأموریت‌گرا همراه شوند، بازده اجتماعی-اقتصادی بالایی خواهند داشت.
سبدهای موضوعیِ بوم‌سازگار
پژوهشکده منطقه‌ای موفق، «همۀ موضوعات» را دنبال نمی‌کند؛ بلکه بر «مسائل اولیۀ منطقه» متمرکز می‌شود و برای هر کدام خوشه‌ای از پروژه‌های بنیادی-ترجمانی می‌چیند:
الف) کمّیت آب و خشکسالی: مدل‌های تقاضا-عرضه، سناریوهای اقلیمی و طرح‌های مدیریت تقاضا؛ هم‌افزایی با HydroHub برای ارتقای شبکه‌های سنجش.
ب) کیفیت آب و سلامت: از نیترات و فلزات در آبخوان‌ها تا آلاینده‌های نوپدید؛ اتصال به GEO AquaWatch و محصولات کیفیت دریاچه‌های Copernicus برای هشدار زودهنگام.
ج) آب-غذا-انرژی: بهینه‌سازی آبیاری، بازچرخانی، انرژی-آب در تصفیه و پمپاژ؛ بهره‌گیری از فرصت‌های PRIMA/Water4All برای طرح‌های مشترک فرامرزی.
د) حکمرانی و عدالت آبی: ابزارهای مشارکت ذی‌نفعان، قیمت‌گذاری هوشمند، و سازوکارهای حل اختلاف؛ تکیه بر اصول OECD.
هـ) تحول دیجیتال: معماری داده، امنیت سایبری، دوقلوهای دیجیتال، و داشبوردهای سیاستی؛ پشتوانه از «آب دیجیتال» و «Utility of the Future» بانک جهانی.
و) ظرفیت‌سازی: برنامه‌های حرفه‌ای کوتاه‌مدت با الگوبرداری از IHE Delft و Singapore Water Academy.
چنین سبدی، با فراخوان‌های رقابتی سالانه و «پیمان‌های نوآوری» با شرکت‌ها و شهرداری‌ها، تمرکز و اثر را تضمین می‌کند.
معماری داده و دیجیتال: از حسگر تا سیاست
در عمل، سه لایه باید با هم دیده شوند:
1) لایۀ سنجش: ارتقای ایستگاه‌های دبی-کیفیت، حسگرهای ارزان و کالیبره، و پیوند با استانداردهای WMO؛ استفاده ساختاریافته از فراخوان‌های نوآوری HydroHub برای حل گلوگاه‌های میدانی.
2) لایۀ سنجش‌ازدور و داده باز: ادغام محصولات Copernicus (پهنۀ آب، کیفیت دریاچه‌ها) با مدل‌های منطقه‌ای و داده‌های میدانی؛ استفاده از پایگاه‌های باز مانند World Bank Water Data برای غنی‌سازی لایه‌های مکانی.
3) لایۀ حکمرانی داده و تصمیم: منشور داده با الهام از «سیاست یکپارچۀ داده WMO» ؛ APIهای باز، هویت‌سنجی، و «سوابق کاوش‌پذیر» برای اعتمادپذیری؛ داشبوردهای سیاستی که شاخص‌های SDG6 و «کارنامۀ پژوهشکده» را نمایش دهند.
در این میان، «آب دیجیتال» نقش قطب‌نما را دارد تا مسیر گذار را مرحله‌بندی کند: ارزیابی بلوغ دیجیتال، نقشه راه تحول، و بسته‌های فنی برای کنتور هوشمند، سامانه‌های GIS، نگهداری پیش‌گویانه و دوقلوی دیجیتال. پیوند با شبکه‌های علمی (GEO AquaWatch)، و مراکز آموزشی (IHE Delft، Singapore Water Academy) چرخه دانش-مهارت را تکمیل می‌کند. این معماری، همان «به‌هم دوختن» تکه‌های پراکنده است که پژوهشکده را از یک ساختمان اداری به «سامانۀ عامل منطقه‌ای» بدل می‌کند.
حکمرانی، مشارکت و توانمندسازی
نقطۀ ثقل موفقیت، «مردم و نهادها» هستند. اصول OECD یادآور می‌شود که حکمرانی خوب، بدون شفافیت نقش‌ها، همسویی مقیاس‌های تصمیم‌گیری و مشارکت معنادار ممکن نیست. پژوهشکده باید:
– «مجمع ذی‌نفعان» داشته باشد: شامل آب‌بران کشاورزی، شرکت‌های آب شهری، محیط‌زیست، زنان و جوانان، بخش خصوصی و دانشگاه‌ها.
– «منشور تعارض منافع» تدوین کند و قراردادهای داده و مالکیت فکری را از ابتدا شفاف سازد.
– «مدرسه‌های میدانی» و دوره‌های کوتاه‌مدت را با همکاری IHE Delft و Singapore Water Academy برگزار کند؛ مدرک حرفه‌ای بدهد و مسیر ارتقای شغلی تعریف کند.
– به شبکه‌های جهانی بپیوندد: مراکز دسته-2 یونسکو (ICHARM، IRTCUD،…)، GWP برای بسیج اجتماعی و سیاستی، و برنامه‌های قاره‌ای مانند ACE-Impact برای تقویت اکوسیستم‌های دانشگاهی آفریقا.
نمونه‌های توفیق الهام‌بخش‌اند: NEWRI در سنگاپور نشان داده چگونه «تحقیق-مهندسی-استقرار» را در یک اکوسیستم ترجمانی یکپارچه می‌کند؛ و بانک جهانی با «Utility of the Future» چهارچوبی برای نوسازی راهبردی شرکت‌های آب فراهم کرده است. نتیجه، همان همکاری «تعاون‌محور» است: هرکس در جای خود، اما همه در یک جهت.
پیشنهاد نقشه راه اجرایی پنج‌ساله و جمع‌بندی
سال 1: پایه‌گذاری. تعریف مأموریت، ثبت حقوقی، هیئت امنا و منشور داده؛ پایش پایه (Baseline) با 30–50 ایستگاه کلیدی؛ انعقاد یادداشت تفاهم با IHP-IX، HydroHub و Water4All/PRIMA .
سال 2: راه‌اندازی پلتفرم داده و نخستین فراخوان. ایجاد دریاچۀ داده و API؛ یکپارچه‌سازی Copernicus و ایستگاه‌های زمینی؛ فراخوان رقابتی با 15–20 پروژۀ اولویت‌دار؛ آغاز دوره‌های حرفه‌ای با IHE Delft/SgWA .
سال 3: ترجمان و میدانی‌سازی. دو لیوینگ‌لب شهری-کشاورزی؛ پایلوت کیفیت آب (GEO AquaWatch) و کاهش آبِ بدون درآمد(Digital Water) .
سال 4: مقیاس‌برداری و سرمایه‌گذاری. صندوق مأموریت‌گرا برای تجاری‌سازی؛ ادغام نتایج در برنامه‌های حوضه‌ای؛ ورود به کنسرسیوم‌های بین‌المللی (Water4All/PRIMA/ACE).
سال 5: نهادینه‌سازی و سنجش اثر. انتشار «کارنامۀ پژوهشکده»: صرفه‌جویی آب، بهبود کیفیت، کاهش خسارات مخاطرات، ایجاد شغل، سرمایه جذب‌شده و شاخص‌های حکمرانی.
در جمع‌بندی، پژوهشکده‌های منطقه‌ای آب، ابزارهای تمرکز و پیوند ظرفیت‌ها، و رافع چالش‌ها هستند.
—————
منابع برای مطالعه بیشتر
[1] World Meteorological Organization (WMO). State of Global Water Resources 2022. اطلاعات بیشتر: https://wmo.int/publication-series/state-of-global-water-resources-2022
[2] FAO AQUASTAT. Water Use Methodology (Global withdrawals shares). اطلاعات بیشتر: https://www.fao.org/aquastat/en/overview/methodology/water-use/
[3] World Bank Data (AQUASTAT-sourced). Annual freshwater withdrawals, agriculture (% of total). اطلاعات بیشتر: https://data.worldbank.org/indicator/ER.H2O.FWAG.ZS
[4] UN-Water. SDG 6 Synthesis Report on Water and Sanitation 2023. اطلاعات بیشتر: https://www.unwater.org/publications/sdg-6-synthesis-report-2023
[5] UNESCO. IHP-IX Strategic Plan (2022–2029). اطلاعات بیشتر: https://unesdoc.unesco.org/ark://48223/pf0000381318
[6] UN-Water/UNESCO WWAP. UN World Water Development Report 2024: Water for Prosperity and Peace. اطلاعات بیشتر: https://www.unwater.org/publications/un-world-water-development-report-2024
[7] OECD. The OECD Principles on Water Governance and Implementation Strategy. اطلاعات بیشتر: https://www.oecd.org/en/topics/sub-issues/water-governance/the-oecd-principles-on-water-governance-and-implementation-strategy.html
[8] UNESCO. Water-related Centres under the auspices of UNESCO (Category 2). اطلاعات بیشتر: https://www.unesco.org/en/ihp/centres
[9] International Water Management Institute (IWMI). About IWMI. اطلاعات بیشتر: https://www.iwmi.org/about/
[10] Water4All Partnership. Joint Transnational Calls / Overview. اطلاعات بیشتر: https://www.water4all-partnership.eu/joint-activities/water4all-2025-joint-transnational-call-pre-announcement
[11] PRIMA Programme. Partnership for Research and Innovation in the Mediterranean Area. اطلاعات بیشتر: https://www.efsa.europa.eu/en/funding/programmes/prima-partnership-research-and-innovation-mediterranean-area
[12] United Nations. UN 2023 Water Conference & Water Action Agenda. اطلاعات بیشتر: https://sdgs.un.org/conferences/water2023
[13] WMO. HydroHub – Global Hydrometry Support Facility. اطلاعات بیشتر: https://wmo.int/site/wmo-hydrohub
[14] WMO HydroHub. Innovation Calls. اطلاعات بیشتر: https://wmo.int/site/wmo-hydrohub/focus-areas/operationalizing-innovation/innovation-calls
[15] Copernicus Land Monitoring Service. Water Bodies (Global, 300 m, monthly). اطلاعات بیشتر: https://land.copernicus.eu/en/products/water-bodies/water-bodies-global-v2-0-300m
[16] Copernicus Land Monitoring Service. Dataset Catalogue – Lake Water Quality (near-real time). اطلاعات بیشتر: https://land.copernicus.eu/en/dataset-catalog
[17] Copernicus Data Space Ecosystem. Copernicus Services Data Access. اطلاعات بیشتر: https://dataspace.copernicus.eu/copernicus-services
[18] WMO. Unified Data Policy – Resolution 1 (Cg-Ext 2021). اطلاعات بیشتر: https://wmo.int/wmo-unified-data-policy-resolution-res1
[19] WMO (document). Cg-Ext(2021)/Doc.4.1 – Unified Policy for the International Exchange of Earth System Data (PDF). اطلاعات بیشتر: https://community.wmo.int/sites/default/files/Cg-Ext2021-d04-1-WMO-UNIFIED-POLICY-FOR-THE-INTERNATIONAL-approved_en_0.pdf
[20] World Bank. Digital Water – Program Hub. اطلاعات بیشتر: https://www.worldbank.org/en/programs/digital-water
[21] World Bank (blog). Introducing Digital Water—Leading the way on utility innovation. اطلاعات بیشتر: https://blogs.worldbank.org/en/water/introducing-digital-water–leading-the-way-on-utility-innovation
[22] OECD. Research Infrastructure – Policy Overview. اطلاعات بیشتر: https://www.oecd.org/en/topics/sub-issues/research-infrastructure.html
[23] OECD & Science Europe. Optimising the Operation and Use of National Research Infrastructures (2020). اطلاعات بیشتر: https://scienceeurope.org/media/cbchuqpj/se-oecd-policy-paper-optimising-the-operation-and-use-of-national-research-infrastructures-aug-2020.pdf
[24] GEO AquaWatch. About & Mission. اطلاعات بیشتر: https://www.geoaquawatch.org/about/
[25] ICHARM (UNESCO Category 2). About / PWRI ICHARM. اطلاعات بیشتر: https://www.pwri.go.jp/icharm/
[26] IHE Delft Institute for Water Education (UN-Water Partner). About / Education & Capacity Development. اطلاعات بیشتر: https://www.unwater.org/about-un-water/members-and-partners/ihe-delft-institute-water-education
[27] Nanyang Environment & Water Research Institute (NEWRI), NTU Singapore. Overview. اطلاعات بیشتر: https://www.ntu.edu.sg/newri
[28] Singapore Water Academy (PUB). Agency listing & contact (gov.sg). اطلاعات بیشتر: https://www.sgdi.gov.sg/ministries/mse/statutory-boards/pub/departments/sgwa
[29] World Bank Water Data. Open water datasets & applications. اطلاعات بیشتر: https://wbwaterdata.org/
[30] ACE-Impact (Association of African Universities). ACE Impact Centers. اطلاعات بیشتر: https://ace.aau.org/ace-impact-centers/
[31] Global Commission on the Economics of Water. Turning the Tide: A Call to Collective Action (2023). اطلاعات بیشتر: https://watercommission.org/publication/turning-the-tide-a-call-to-collective-action/
[32] World Bank. Water Management in Israel: Key Innovations and Lessons Learned (2017). اطلاعات بیشتر: https://documents1.worldbank.org/curated/en/657531504204943236/pdf/Water-management-in-Israel-key-innovations-and-lessons-learned-for-water-scarce-countries.pdf
[33] World Bank. Utility of the Future Program. اطلاعات بیشتر: https://www.worldbank.org/en/topic/water/publication/utility-of-the-future
[34] Global Water Partnership (GWP). Vision, Mission & Values. اطلاعات بیشتر: https://www.gwp.org/en/About/how/vision-mission-and-values/
انتهای پیام/
