بیماری‌های قارچی؛ تهدیدی خاموش برای سلامت بدن

به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، عوامل محیطی نقش مهمی در شیوع بیماری‌های عفونی دارد و آلودگی هوا، رطوبت بالا، دمای نامناسب و تماس با منابع آلوده می‌تواند شرایط مساعدی برای رشد و انتقال پاتوژن‌ها فراهم کند و به‌ویژه در مناطق گرم و مرطوب، قارچ‌ها و باکتری‌ها با سرعت بیشتری تکثیر می‌شوند و احتمال ابتلاء به بیماری‌های عفونی افزایش می‌یابد.

برخلاف بیماری‌های غیرعفونی که منشأ ژنتیکی یا متابولیکی دارند، بیماری‌های عفونی ناشی از ورود عامل خارجی به بدن است که این عوامل می‌تواند شامل ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها یا انگل‌ها باشد و تفاوت اصلی در این است که بیماری‌های عفونی قابلیت انتقال از فردی به فرد دیگر را دارند، در حالی که بیماری‌های غیرعفونی به طور معمول دارای چنین ویژگی نیستند.

تشخیص سریع و دقیق بیماری‌های عفونی نقش حیاتی در جلوگیری از پیشرفت بیماری و انتقال آن دارد و استفاده از آزمایش‌های مولکولی، کشت‌های میکروبی و بررسی علائم بالینی می‌تواند به پزشکان کمک کند تا نوع پاتوژن را شناسایی و درمان مناسب را آغاز کنند و تأخیر در تشخیص ممکن است منجر به عوارض جدی و گسترش بیماری شود.

قارچ‌ها به طور معمول به عنوان بخشی از فلور طبیعی بدن شناخته می‌شوند، اما در شرایط خاص مانند ضعف سیستم ایمنی، می‌توانند به عوامل بیماری‌زا تبدیل شوند، بعضی قارچ‌ها مانند کاندیدا آلبیکنس در دهان یا پوست زندگی می‌کنند و در صورت اختلال در تعادل میکروبی، باعث بروز عفونت‌های موضعی یا سیستمیک می‌شوند.

بیماری‌های عفونی بر اساس تعریف سیستم ایمنی انسان دسته‌بندی می‌شود / تضعیف سیستم ایمنی بدن و ایجاد عفونت

محمدرضا ناظر، پروفسور بیماری‌های عفونی در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه زمانی که صحبت از بیماری‌های عفونی می‌شود، باید بدانیم در این بیماری‌ها میکروب‌هایی به بدن انسان حمله می‌کنند که پاتوژن یا میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا هستند و در بدن جانداران ایجاد بیماری می‌کنند، اظهار کرد: لازم است بدانیم در صورتی که سیستم ایمنی بدن انسان بسیار قوی بود، هیچ میکروبی به بدن حمله نمی‌کرد و واژه بیماری‌های عفونی پدید نمی‌آمد.

وی با بیان اینکه برخی افراد هستند که در طول عمر خود هیچ‌گاه سرماخوردگی را تجربه نکرده‌اند و در صورتی که ژن این افراد زیاد می‌شد، بیماری‌های ویروسی وجود نداشت، افزود: با توجه به موارد بیان شده، بیماری‌های عفونی بر اساس تعریف سیستم ایمنی انسان دسته‌بندی می‌شود و در صورتی که سیستم ایمنی قوی باشد، بسیاری از میکروب‌ها به بدن حمله نمی‌کنند.

پروفسور بیماری‌های عفونی با اشاره به تأثیر تغذیه مناسب بر سلامت افراد و پیشگیری از بروز انواع بیماری‌ها تصریح کرد: در صورتی که سیستم ایمنی تضعیف شود، ارگانیسم‌هایی که به ظاهر برای بدن مفید هستند و با انسان زندگی می‌کنند و می‌توانند عامل حمله به بدن و ایجاد عفونت‌ها باشند، از جمله این ارگانیسم‌ها می‌توان به قارچ‌ها اشاره کرد که رده‌ای بالاتر از باکتری‌ها هستند.

عفونت‌های قارچی سطحی و پوستی، توانایی نفوذ به زیر پوست را ندارد / قارچ‌ها به ویژه در فصل تابستان، می‌تواند یکی از عوامل خارش بدن باشد

ناظر با بیان اینکه در بیماری‌های عفونی، رده‌های باکتری‌ها به ترتیب شامل پریون‌ها، باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها می‌شود، ادامه داد: زمانی که صحبت از عفونت‌های قارچی می‌شود، تصور بسیاری افراد از این عفونت‌ها، بیماری‌های قارچی پوستی یا کچلی‌های پوستی است، این در حالی است که عفونت‌های قارچی، حوزه بسیار گسترده‌ای را در برمی‌گیرد.

وی با بیان اینکه شیوع و بروز بیماری‌های قارچی بر اساس مناطق مختلف جغرافیایی، متفاوت است، گفت: باید توجه داشت که عفونت‌های قارچی توانایی نفوذ به زیر پوست را ندارد و حداکثر عملکرد آنها در سطح پوست است.

پروفسور بیماری‌های عفونی با بیان اینکه در بعضی موارد ممکن است باکتری‌های دیگر روی قارچ‌های پوستی (به دلیل تهاجم پوستی) سوار شود و ایجاد عفونتی شدید کند، اضافه کرد: قارچ‌ها به ویژه در فصل تابستان، می‌تواند یکی از عوامل خارش بدن باشد.

یکی از چالش‌های مهم در درمان بیماری‌های قارچی، مقاومت دارویی است و مصرف بی‌رویه داروهای ضدقارچ یا استفاده نادرست از آنها می‌تواند منجر به ایجاد گونه‌های مقاوم شود که این موضوع درمان را دشوارتر می‌کند و نیاز به داروهای قوی‌تر و گران‌تر را افزایش می‌دهد، تغذیه مناسب می‌تواند نقش کلیدی در پیشگیری از بیماری‌های عفونی ایفا کند و مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین C، روی، پروبیوتیک‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها باعث تقویت عملکرد سیستم ایمنی می‌شود، همچنین پرهیز از غذاهای فراوری شده و قندهای ساده می‌تواند از رشد قارچ‌ها و باکتری‌های مضر جلوگیری کند.

افرادی که تحت درمان‌های سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مانند شیمی‌درمانی یا پیوند عضو هستند، بیشتر در معرض عفونت‌های قارچی قرار دارند و در این بیماران، حتی قارچ‌هایی که در حالت عادی بی‌ضرر هستند، می‌توانند به سرعت به عفونت‌های شدید تبدیل شوند و مراقبت‌های ویژه و پایش مداوم برای این گروه از بیماران ضروری است.

آگاهی‌بخشی عمومی درباره راه‌های انتقال بیماری‌های عفونی و روش‌های پیشگیری، نقش مهمی در کنترل شیوع دارد و رعایت بهداشت فردی، شست‌وشوی منظم دست‌ها، استفاده از ماسک در محیط‌های آلوده و پرهیز از تماس با منابع مشکوک می‌تواند از ابتلاء به بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری کند و آموزش در مدارس، رسانه‌ها و مراکز درمانی باید به‌طور مستمر انجام شود.