به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، بیماری ام‌اس یکی از پیچیده‌ترین اختلالات عصبی است که با الگوهای مختلفی در مسیر پیشرفت خود ظاهر می‌شود و شناخت این الگوها برای بیماران، خانواده‌ها و تیم درمانی اهمیت زیادی دارد، زیرا نوع الگو می‌تواند مسیر درمان، پیش‌آگهی و کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد؛ چهار الگوی اصلی برای پیشرفت این بیماری شناخته شده است که هر یک ویژگی‌ها و پیامدهای خاص خود را دارند.
شایع‌ترین الگوی بیماری ام‌اس، الگوی عود و بهبودی است که در آن فرد دوره‌هایی از تشدید علائم را تجربه می‌کند و سپس با درمان مناسب به وضعیت پایدار بازمی‌گردد، این الگو به نوعی امیدبخش‌ترین نوع پیشرفت بیماری است، زیرا امکان بازگشت به زندگی روزمره و عملکرد طبیعی برای بیمار وجود دارد و با مدیریت صحیح دارویی و توانبخشی، بسیاری از بیماران می‌توانند سال‌ها با کیفیت زندگی مطلوب زندگی کنند.
در الگوی عود و بهبودی، داروهای تجویزی نقش کلیدی در کنترل علائم دارد، این داروها به طور معمول توسط متخصص مغز و اعصاب با توجه به شدت علائم و سابقه بیمار انتخاب می‌شود و استفاده به‌موقع از داروها می‌تواند شدت حملات را کاهش دهد و دوره بهبودی را تسریع کند، همچنین پایش منظم وضعیت بیمار توسط پزشک، از بروز آسیب‌های عصبی جلوگیری می‌کند.
برخی بیماران پس از سال‌ها تجربه الگوی عود و بهبودی، وارد مرحله‌ای می‌شوند که بیماری به صورت پیش‌رونده ثانویه ادامه می‌یابد و در این حالت، علائم به‌تدریج شدت می‌گیرد و بهبودی کامل حاصل نمی‌شود، این تغییر الگو به طور معمول با کاهش پاسخ به درمان‌های قبلی همراه و نیازمند بازنگری در برنامه توانبخشی و دارویی بیمار است.
الگوهای پیشرفت بیماری ام‌اس / الگوی عود و بهبودی؛ شایع‌ترین الگوی پیشرفت بیماری
محمودرضا رستمی، دکترای تخصصی کار درمانی در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه به طور ثابت، چهار الگو برای پیشرفت بیماری ام‌اس وجود دارد، اظهار کرد: الگوی اصلی که به طور معمول شایع‌ترین نوع پیشرفت این بیماری است، الگوی عود و بهبودی است؛ در واقع بیمار در یک بازه زمانی عود علائم بیماری را تجربه می‌کند که می‌تواند ناگهانی باشد.
وی با بیان اینکه در این شرایط، با مصرف داروهای مورد استفاده این بیماری که با صلاحدید پزشک تجویز می‌شود، علائم بیماری فروکش می‌کند و بیمار به زندگی طبیعی خود بازمی‌گردد، افزود: در واقع الگوی عود و بهبود بیماری، شایع‌ترین الگوی پیشرفت بیماری ام‌اس است که در بیشتر موارد، می‌تواند نخستین نشانه پیشرفت بیماری باشد.
دکترای تخصصی کار درمانی با بیان اینکه هنگامی که بیمار وارد دوران بهبودی این الگو می‌شود، بهبودی می‌تواند تا پایان عمر فرد ادامه داشته باشد یا بهبودی کوتاه‌مدت به فرد بدهد و علائم مجدد عود کند، تصریح کرد: هنگام عود بیماری، به طور معمول با استفاده از داروها مجدد بیمار در مسیر بهبودی قرار می‌گیرد.
تفاوت الگوی پیش‌رونده اولیه و ثانویه بیماری ام‌اس
رستمی با بیان اینکه فاصله میان عود و بهبودی در این الگوی پیشرفت، مشخص نیست، اما تکرارشونده است، ادامه داد: شایع‌ترین نوع پیشرفت بیماری ام‌اس همین الگو به شمار می‌رود و به نوعی، بهترین نوع پیشرفت بیماری است که به طور معمول بیشتر بیماران درگیر ام‌اس آن را تجربه می‌کنند.
وی با بیان اینکه الگوی پیش‌رونده ثانویه، از دیگر الگوهای پیشرفت بیماری ام‌اس است که می‌تواند برخی بیماران را درگیر کند، گفت: در این الگو، به طور معمول بیمار یک دوره عود ناگهانی بیماری را تجربه می‌کند و علائم ناگهانی در بدن فرد ایجاد می‌شود و فرد داروها و درمان را دریافت می‌کند و زندگی طبیعی را در جریان کاردرمانی و توانبخشی ادامه می‌دهد و در بازه زمانی دیگری، علائم عود می‌کند و از آنجا به بعد، بیماری به صورت پیش‌رونده جلو می‌رود.
دکترای تخصصی کار درمانی با بیان اینکه در این الگو، پس از عود، مجدد بیماری به صورت پیش‌رونده جلو می‌رود، اضافه کرد: الگوی پیش‌رونده اولیه، الگویی نادر از پیشرفت بیماری ام‌اس است که ممکن است ۱۰ درصد بیماران آن را تجربه کنند و این الگو، از زمانی که برای فرد تشخیص بیماری داده و عود اولیه ایجاد می‌شود، به صورت دائم در حال پیشرفت است و بیماری این افراد از سرعت پیشرفت و آسیب‌های بیشتری برخوردار است.
الگوی پیش‌رونده اولیه، نادرترین و در عین حال دشوارترین نوع پیشرفت بیماری ام‌اس است؛ در این الگو، از همان ابتدای تشخیص، بیماری به صورت مداوم و بدون دوره‌های بهبودی پیشرفت می‌کند و بیماران مبتلا به این نوع، به طور معمول با سرعت بیشتری دچار ناتوانی‌های جسمی می‌شوند و نیازمند مراقبت‌های تخصصی و چندجانبه هستند و تشخیص زودهنگام و مداخله درمانی می‌تواند روند آسیب را کندتر کند.
در تمام الگوهای پیشرفت بیماری ام‌اس، توانبخشی نقش حیاتی در حفظ استقلال فرد دارد و کاردرمانی، فیزیوتراپی، گفتاردرمانی و حمایت روانی می‌تواند به بیماران کمک کند تا با علائم بیماری بهتر کنار بیایند، حتی در الگوهای پیش‌رونده، توانبخشی می‌تواند کیفیت زندگی را بهبود بخشد و از افت عملکردی شدید جلوگیری کند.
با توجه به تنوع الگوهای پیشرفت بیماری ام‌اس، آگاهی عمومی درباره این بیماری باید افزایش یابد و حمایت خانواده، جامعه و نهادهای درمانی از بیماران ام‌اس می‌تواند نقش مهمی در کاهش فشار روانی و اجتماعی آن‌ها داشته باشد، همچنین آموزش بیماران درباره نوع الگوی بیماری، به آن‌ها کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری درباره درمان و سبک زندگی خود بگیرند.
