به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، افسردگی نوجوانان یکی از چالش‌های مهم سلامت روان است که می‌تواند بر رشد عاطفی، اجتماعی و تحصیلی آنها تأثیر بگذارد و برخلاف تغییرات خلقی معمول دوران نوجوانی، افسردگی یک اختلال پایدار است که نیاز به توجه و درمان دارد؛ نوجوانان مبتلا به افسردگی ممکن است دچار احساس ناامیدی، افت انگیزه و انزوا شوند و این موارد در صورت نادیده گرفته شدن، می‌تواند پیامدهای طولانی‌مدتی داشته باشد.
این اختلال ممکن است تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل زیستی، محیطی و روان‌شناختی ایجاد شود و تغییرات هورمونی و ژنتیکی می‌تواند فرد را مستعد افسردگی کند، اما فشارهای محیطی مانند انتظارات تحصیلی، مشکلات خانوادگی و تجربه‌های آسیب‌زا نیز نقش قابل توجهی در بروز افسردگی دارد و گاهی نوجوانان به دلیل برخوردار نبودن از حمایت عاطفی کافی، بیشتر در معرض این مشکل قرار می‌گیرند.
علائم افسردگی در نوجوانان گسترده و متغیر است و برخلاف تصور عمومی، این افراد همیشه غمگین و کم‌حرف نیستند، گاهی ممکن است پرخاشگری، بی‌حوصلگی، کناره‌گیری از دوستان، افت تحصیلی و تغییر الگوهای خواب و تغذیه، از نشانه‌های افسردگی باشد و شدت و نوع علائم، بر اساس شرایط فردی متفاوت خواهد بود.
درمان افسردگی نوجوانان بسته به شدت و ماهیت آن، شامل روش‌های مختلفی می‌شود و روان‌درمانی، به‌ویژه درمان شناختی-رفتاری، یکی از مؤثرترین راه‌ها برای کمک به نوجوانان در مقابله با الگوهای منفی فکری است و در بعضی موارد، دارو نیز تحت نظر متخصص تجویز می‌شود؛ علاوه بر این، اصلاح سبک زندگی، از جمله افزایش فعالیت بدنی، داشتن خواب منظم و تغذیه سالم، می‌تواند نقش مهمی در بهبود علائم افسردگی داشته باشد.
نشانه‌های پایین بودن خلق و افسردگی متفاوت است / رفتار نوجوانان نسبت به خود او سنجیده شود
مجتبی ناجی، روانشناس و مشاور خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه نشانه‌های پایین بودن خلق و اختلال افسردگی می‌تواند متفاوت باشد و والدین نباید برچسب زودهنگام اختلال افسردگی به فرزند خود بزنند، اظهار کرد: در منابع علمی ذکر شده در صورتی که نوجوان کمتر از دو هفته کج‌خلقی و افت انرژی را تجربه می‌کند، نشان‌دهنده اختلال نیست، اما در صورتی که این شرایط بیشتر از دو هفته طول بکشد و هر روز تکرار شود، والدین باید به اختلال افسردگی مشکوک باشند.
وی با بیان اینکه شرایط روحی نوجوانان باید نسبت به خود او در گذشته سنجیده شود، افزود: فردی که به طور کلی درون‌گرا بوده است، در دوران نوجوانی نیز همین حالت را خواهد داشت و تغییر محسوسی در رفتار او ایجاد نمی‌شود، اما در صورتی که والدین احساس می‌کنند نسبت به هفته یا ماه گذشته نوجوان آنها تغییر رفتاری زیادی داشته است، می‌توانند به درگیر شدن او با افسردگی مشکوک شوند.
روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه میل به تنهایی و سرگرم کردن خود با تلفن همراه می‌تواند از جمله علائم افسردگی نوجوانان باشد، تصریح کرد: سرگرم کردن خود با تلفن همراه و فضای مجازی، راهی برای گریز محسوب می‌شود تا نوجوان از روبه‌رو شدن با رویدادهای واقعی اجتناب کند.
افسردگی نوجوانان چه علائمی دارد؟
ناجی با بیان اینکه افرادی که افسردگی را تجربه می‌کنند، از فعالیت‌هایی که پیش از آن از انجام آنها لذت می‌بردند و به انجام دادن آنها رغبت داشتند، استقبالی نمی‌کنند، ادامه داد: این علائم، علائمی هشدار دهنده است که والدین با توجه داشتن به آنها می‌توانند از ادامه‌دار شدن این شرایط و حادتر شدن موضوع، پیشگیری کنند.
وی با بیان اینکه اختلالات خواب، اختلالات تغذیه‌ای و کاهش یا افزایش وزن می‌تواند از علائم افسردگی باشد، گفت: نباید شتاب‌زده روی نوجوانان برچسب افسردگی گذاشت، چراکه گاهی اوقات پرخوابی یا بی‌خوابی و داشتن تغذیه کم یا تغذیه زیاد، می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد و در کنار افسردگی، باید سایر مسائل نیز مورد توجه قرار گیرد.
روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه کاهش انگیزه نوجوانان، اهمیت ندادن به ظاهر، مسائل بهداشتی و خودیاری فردی، نداشتن رغبت، اشتیاق و ذوق گذشته نیز از جمله دیگر علائم افسردگی محسوب می‌شود، اضافه کرد: همواره باید این علائم را با مدت زمانی قبل‌تر مقایسه کرد و حضور در جمع و داشتن مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی مؤثر عاملی محافظت‌کننده از افسردگی است.
حمایت خانواده و دوستان در روند درمان بسیار مهم است و نوجوانانی که احساس می‌کنند تنها نیستند و مورد توجه و درک قرار می‌گیرند، بهتر می‌توانند با افسردگی مقابله کنند، والدین باید فضای امنی برای صحبت درباره احساسات و مشکلات فراهم کنند و بدون قضاوت به نوجوانان گوش دهند و مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی می‌تواند از شدت انزوا و ناامیدی بکاهد.
پیشگیری از افسردگی نیازمند توجه مداوم به سلامت روانی نوجوانان است و آموزش مهارت‌های مدیریت استرس، تشویق به بیان احساسات و ایجاد محیطی حمایت‌کننده می‌تواند به کاهش احتمال ابتلاء به افسردگی کمک کند و مدارس و نهادهای آموزشی نیز می‌توانند نقش مهمی در افزایش آگاهی و فراهم کردن منابع حمایتی داشته باشند.
افسردگی نوجوانان یک مسئله جدی، اما قابل مدیریت است و با شناخت علائم، ارائه حمایت عاطفی و دسترسی به درمان‌های مناسب، نوجوانان می‌توانند این دوران دشوار را پشت سر بگذارند و مسیر رشد و پیشرفت خود را ادامه دهند، لازم است که جامعه به اهمیت سلامت روان در این گروه سنی توجه کند و فضای مناسبی برای بیان احساسات و دریافت کمک ایجاد شود.
