به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، مغز استخوان یکی از مهم‌ترین ارگان‌های بدن است که مسئولیت تولید سلول‌های خونی از جمله گلبول‌های قرمز، سفید و پلاکت‌ها را برعهده دارد، این سیستم حیاتی تضمین‌کننده گردش خون سالم و دفاع بدن در برابر عفونت‌ها است و عملکرد صحیح مغز استخوان نقش مهمی در تأمین انرژی، اکسیژن‌رسانی و حفظ سلامت عمومی بدن دارد.
عوامل مختلفی مانند بیماری‌های خودایمنی، مصرف بعضی داروها و ابتلاء به عفونت‌های خاص می‌تواند باعث کم‌کاری مغز استخوان شود و نارسایی مغز استخوان موجب کاهش شدید سلول‌های خونی می‌شود که می‌تواند مشکلاتی مانند کم‌خونی، ضعف سیستم ایمنی و اختلالات انعقادی را به همراه داشته باشد.
یکی از جدی‌ترین اختلالات مرتبط با عملکرد مغز استخوان، آنمی آپلاستیک است که می‌تواند ناشی از عوامل مادرزادی، سندروم‌های ژنتیکی یا تأثیرات محیطی مانند مواد شیمیایی و داروها باشد، این بیماری با کاهش شدید تولید گلبول‌های قرمز، سفید و پلاکت‌ها همراه است که زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
تحقیقات نشان می‌دهند که مکانیسم‌های خودایمنی نقش مهمی در ایجاد آنمی آپلاستیک دارند و بعضی عفونت‌ها از جمله عفونت‌های ویروسی مانند هپاتیت، می‌تواند باعث تحریک سیستم ایمنی شود و مغز استخوان را دچار نارسایی کند و بررسی دقیق علل بیماری و انتخاب درمان مناسب برای جلوگیری از پیشرفت آن ضروری است.
مغز استخوان چه وظیفه‌ای برعهده دارد و از آنمی آپلاستیک چه می‌دانید؟
پدیده عقاب، متخصص داخلی و فوق تخصص خون و سرطان در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه مغز استخوان محل ساخت سلول‌های خونی است، اظهار کرد: گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها در مغز استخوان ساخته می‌شود و هر گونه اختلال در عملکرد مغز استخوان می‌تواند منجر به کاهش تولید گلبول‌های قرمز و سفید و پلاکت‌های خون شود.
وی با بیان اینکه خودایمنی، مصرف بعضی داروها و ابتلاء به بعضی عفونت‌ها می‌تواند منجر به کم‌کاری مغز استخوان شود، افزود: زمانی که به هر علتی مغز استخوان دچار نارسایی و کم‌کار شود، سلول‌های طبیعی خود را از دست می‌دهد و فرد دچار کاهش علائم هر سه رده خون شامل گلبول‌های قرمز و سفید و پلاکت می‌شود.
متخصص داخلی و فوق تخصص خون و سرطان با بیان اینکه تولید نشدن به اندازه گلبول‌های قرمز و سفید و پلاکت‌های خونی، منجر به بروز بیماری آنمی آپلاستیک می‌شود، تصریح کرد: این بیماری با موارد مادرزادی و بعضی از سندروم‌هایی دارد که ممکن است فرد از کودکی درگیر آنها شده باشد.
علت ابتلاء به آنمی آپلاستیک / اختلالات مغز استخوان درمان دارد؟
عقاب ادامه داد: در اثر مکانیسم‌های خودایمنی، مصرف بعضی داروها و ابتلاء به بعضی عفونت‌ها مانند عفونت‌های ناشی از هپاتیت نیز می‌تواند منجر به بروز آنمی آپلاستیک شود و زمانی که پزشک با آنمی آپلاستیک در بیماری مواجه می‌شود، باید تمام عوامل مرتبط با این بیماری را بررسی کند.
وی با بیان اینکه بیمارانی که نیازمند فراورده‌های پلاکتی و فراورده‌های خونی هستند، ممکن است مصرف بعضی داروها به آنها کمک کند، گفت: در صورتی که سن بیمار کمتر از ۴۰ سال باشد، درمان اصلی آنمی آپلاستیک برای بیمار، پیوند مغز استخوان خواهد بود.
متخصص داخلی و فوق تخصص خون و سرطان با بیان اینکه شاهد درخواست بالای افراد برای آزمایش‌های خون در کشور در مقایسه با میانگین جهانی هستیم و همین موضوع می‌تواند استرس و اضطراب را در جامعه تشدید کند، اضافه کرد: بررسی‌های منظم و انجام آزمایش خون، بیشتر برای افرادی که زمینه‌های خطر بعضی بیماری‌ها را دارند توصیه می‌شود و به منظور کاهش استرس و اضطراب ناشی از ترس از بیماری، توصیه می‌شود افراد از درخواست آزمایش بدون دلیل خودداری کنند.
درمان آنمی آپلاستیک به شدت وابسته به سن بیمار و شدت بیماری است و در موارد شدید، بیماران جوان‌تر از ۴۰ سال کاندیدای پیوند مغز استخوان هستند، در حالی که بیماران دیگر ممکن است از درمان‌های دارویی بهره‌مند شوند و باید توجه داشت که مداخلات به‌موقع نقش کلیدی در بهبود وضعیت بیمار و کاهش خطرات ناشی از این بیماری دارد.
افزایش تقاضای افراد برای انجام آزمایش‌های خون در کشور نشان‌دهنده نگرانی‌های گسترده درباره سلامت است و گرچه آزمایش‌های دوره‌ای برای افراد دارای عوامل خطر توصیه می‌شود، درخواست بی‌دلیل آزمایش می‌تواند موجب افزایش استرس و اضطراب شود، از همین رو آگاهی‌بخشی درباره اهمیت آزمایش‌های خون هدفمند می‌تواند به کاهش نگرانی‌های عمومی کمک کند.
مدیریت سلامت فردی شامل بررسی‌های منظم و رعایت توصیه‌های پزشکی است که می‌تواند مانع از ایجاد اضطراب غیرضروری در جامعه شود و اطلاع‌رسانی درباره علائم و عوامل خطر بیماری‌ها و توجه به سبک زندگی سالم نقش کلیدی در پیشگیری از بیماری‌های خون و افزایش کیفیت زندگی دارد.
به طور کلی، سلامت خون یکی از ارکان اساسی حفظ کیفیت زندگی و جلوگیری از بیماری‌های مرتبط با مغز استخوان است و آگاهی از عوامل خطر، انجام آزمایش‌های هدفمند، رعایت توصیه‌های پزشکی و اصلاح سبک زندگی می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری و مدیریت بیماری‌های خونی ایفا کند و با افزایش آگاهی درباره عملکرد سیستم خونی و روش‌های پیشگیری، می‌توان از بسیاری از مشکلات مرتبط با نارسایی مغز استخوان و اختلالات خونی جلوگیری کرد.
