به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، سنگ کلیه یکی از شایع‌ترین مشکلات دستگاه ادراری است که می‌تواند موجب احساس درد شدید و ایجاد مشکلات جدی در عملکرد کلیه‌ها شود، سنگ‌های کلیوی زمانی تشکیل می‌شود که مواد معدنی یا ترکیبات شیمیایی موجود در ادرار مانند کلسیم، اگزالات یا اسید اوریک، به شکل کریستال رسوب کند و عوامل متعددی از جمله مصرف ناکافی مایعات، رژیم غذایی نامتعادل و ابتلاء به بعضی بیماری‌های زمینه‌ای می‌تواند در ایجاد این سنگ‌ها نقش داشته باشد.
سنگ‌های کلیوی اگزالاتی یکی از رایج‌ترین انواع سنگ‌های کلیه است که بیشتر اوقات به دلیل افزایش سطح اگزالات یا کاهش کلسیم در بدن تشکیل می‌شود؛ اگزالات ماده‌ای است که به طور طبیعی در بسیاری از غذاهای گیاهی یافت می‌شود و در صورت نبود تعادل در مصرف آن، می‌تواند به افزایش رسوبات در کلیه‌ها منجر شود و مصرف نامناسب بعضی مواد غذایی یا کمبود کلسیم می‌تواند خطر تشکیل این نوع سنگ‌ها را افزایش دهد.
نقش تغذیه در پیشگیری از ایجاد سنگ‌های کلیوی، اهمیت بالایی دارد و یکی از راهکارهای کلیدی برای مدیریت سنگ‌های کلیوی اگزالاتی، محدود کردن مصرف مواد غذایی سرشار از اگزالات است، مواد غذایی مانند ریواس، اسفناج، شکلات، چای و توت‌فرنگی از جمله منابع اصلی اگزالات است که باید با احتیاط مصرف شود و افزایش مصرف غذاهای غنی از کلسیم مانند لبنیات می‌تواند به کاهش خطر تشکیل سنگ‌های کلیوی کمک کند.
مصرف مایعات کافی یکی دیگر از روش‌های مؤثر در پیشگیری از سنگ کلیه است، چراکه آب به دفع مواد زائد از بدن و جلوگیری از تجمع مواد معدنی کمک می‌کند و توصیه می‌شود افراد روزانه مقدار مناسبی مایعات بنوشند تا حجم ادرار افزایش یابد و خطر رسوب مواد معدنی کاهش پیدا کند.
ضرورت دریافت کلسیم کافی به منظور پیشگیری از ایجاد سنگ کلیه اگزالاتی
پیمان صالحی، بورد تخصصی جراحی کلیه و مجاری اداری و ناباروری در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه اگزالات ماده‌ای است که به صورت طبیعی در بسیاری از غذاهای گیاهی یافت می‌شود و در صورت نبود تعادل در مصرف آن، می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند، اظهار کرد: سنگ‌های کلیوی اگزالاتی یا اگزالات کلسیمی بیشتر اوقات در شرایطی ایجاد می‌شود که کلسیم کافی در دستگاه گوارش برای ترکیب شدن با اگزالات وجود ندارد و این امر سبب می‌شود اگزالات اضافه وارد کلیه‌ها شود و به تشکیل سنگ‌های کلیوی منجر شود.
وی با بیان اینکه برای پیشگیری از تشکیل این نوع سنگ‌های کلیوی، توصیه می‌شود مصرف مواد غذایی حاوی اگزالات کاهش یابد، افزود: در همین راستا، دریافت کلسیم کافی از طریق رژیم غذایی برای حفظ تعادل مورد تأکید است، چراکه این اقدام به کاهش خطر تشکیل سنگ‌های کلیوی کمک می‌کند و تأثیر مثبتی بر عملکرد کلی بدن دارد.
متخصص جراحی کلیه و مجاری اداری و ناباروری با اشاره به اینکه افرادی که در معرض این مشکل قرار دارند، بهتر است میزان مصرف اگزالات روزانه خود را به کمتر از ۶۰ میلی‌گرم محدود کنند، تصریح کرد: برای این افراد، کاهش یا حذف مواد غذایی سرشار از اگزالات ضروری است و این اقدام می‌تواند به سلامت کلیه‌ها کمک کند و خطر عوارض مرتبط با سنگ‌های کلیوی را کاهش دهد.
مصرف کدام مواد خوراکی برای افراد مستعد سنگ‌های کلیوی اگزالاتی ممنوع است؟
صالحی با اشاره به اینکه بعضی مواد غذایی شناخته شده که دارای مقادیر بالایی از اگزالات هستند، شامل ریواس، اسفناج، شکلات، توت فرنگی، سبوس گندم، آجیل، چغندر و چای است، گفت: حذف یا کاهش مصرف این مواد غذایی می‌تواند اثر قابل توجهی در پیشگیری از بیماری داشته باشد.
وی ادامه داد: علاوه بر انتخاب‌های تغذیه‌ای، مصرف مایعات کافی در طول روز از اهمیت بالایی برخوردار است و نقش بسیار مهمی در کاهش احتمال تشکیل سنگ‌های کلیوی دارد، این اقدامات به دفع اگزالات از بدن کمک و از تجمع آن در کلیه‌ها جلوگیری می‌کند و بیمارانی که سابقه این نوع سنگ‌ها را دارند باید به این نکته توجه ویژه‌ای داشته باشند.
متخصص جراحی کلیه و مجاری اداری و ناباروری با بیان اینکه مشاوره با متخصص تغذیه یا پزشک می‌تواند به تنظیم یک برنامه غذایی مناسب و علمی برای بیماران کمک کند، اضافه کرد: ایجاد تغییرات هوشمندانه در رژیم غذایی و سبک زندگی افراد، به بیماران این امکان را می‌دهد که سلامت خود را حفظ کنند و کیفیت زندگی خود را ارتقا دهند.
درمان سنگ‌های کلیوی بسته به اندازه و نوع سنگ متفاوت است؛ سنگ‌های کوچک‌تر ممکن است بدون نیاز به مداخله جدی از طریق مصرف مایعات و داروهای خاص دفع شود، اما در مواردی که سنگ‌ها بزرگ‌تر یا باعث انسداد مجاری ادراری شده است، ممکن است به روش‌های درمانی پیشرفته‌تری مانند جراحی یا سنگ‌شکنی نیاز باشد.
علاوه بر تغییرات تغذیه‌ای، سبک زندگی سالم نیز نقش مهمی در پیشگیری از سنگ کلیه دارد و داشتن ورزش منظم، کاهش مصرف نمک و پروتئین‌های حیوانی و رعایت رژیم غذایی متعادل، از جمله اقداماتی است که می‌تواند به کاهش خطر تشکیل سنگ‌های کلیوی کمک کند.
به طور کلی، آگاهی از عوامل خطر و توجه به نشانه‌های هشداردهنده مانند درد شدید یا وجود خون در ادرار می‌تواند به تشخیص زودهنگام و پیشگیری از مشکلات جدی‌تر کمک کند و مشورت با پزشک و متخصص تغذیه برای داشتن برنامه درمانی و پیشگیرانه مناسب می‌تواند به حفظ سلامت کلیه‌ها و بهبود کیفیت زندگی منجر شود.
