به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، بیش فعالی یا اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) یکی از شایعترین اختلالات عصبی رشدی در دوران کودکی است که این اختلال میتواند باعث بروز مشکلاتی در کنترل رفتارهای کودکان شود ، بیش فعالی در کودکان پسر سه برابر بیشتر از دختران دیده میشود و درمان نشده آن میتواند مشکلاتی در روابط اجتماعی، موقعیتهای شغلی و تحصیلی ایجاد کند.
علائم بیش فعالی را میتوان به سه گروه تقسیم کرد که شامل نداشتن توانایی در تمرکز، تحرک و جنب و جوش بیش از حد و رفتارهای تکانهای میشود؛ کودکان مبتلا به بیش فعالی ممکن است در مدرسه و هنگام انجام فعالیتهای روزانه بیدقت باشند و در فعالیتهایی که نیاز به تمرکز دارند، مشکل داشته باشند.
بیش فعالی ممکن است تنها اختلال توجه باشد که شامل مشکل نداشتن توجه و تمرکز و بیدقتی است، همچنین میتواند منجر به بروز حرکات تکانهای شود که شامل نداشتن تمرکز نیست، همچنین ممکن است بیش فعالی ترکیبی از اختلال توجه، بیش فعالی و حرکات تکانهای باشد که این نوع از بیش فعالی، بیشترین شیوع را دارد.
والدین کودکان درگیر با بیش فعالی نقش بسیار مهمی در درمان و مدیریت این اختلال ایفا میکنند، در واقع والدین میتوانند به کودکان خود کمک کنند تا مهارتهای لازم برای کنترل رفتارهای خود را یاد بگیرند و با ایجاد محیطی مناسب و حمایتهای لازم، به بهبود وضعیت فرزند خود کمک کنند و مشورت با متخصصان و اجرای برنامههای درمانی مناسب در تحقق این امر بسیار حیاتی است.
تجربه اضطراب در نوجوان درگیر با بیش فعالی / درمان بیش فعالی، درمانی ترکیبی است
محسن لعلی، متخصص روانشناسی کودک و نوجوان در گفتوگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه بیش فعالی اختلال رشدی عصبی است، اظهار کرد: به طور معمول، احساس اضطراب همراه با کودکان درگیر بیش فعالی کمتر دیده میشود، اما نوجوانی که درگیر بیش فعالی هستند، اضطراب را نیز تجربه میکنند.
وی با بیان اینکه در واقع بیش فعالی در نوجوانان میتواند به صورت اضطراب خود را نشان دهد و با اشاره به استفاده از دارو برای درمان بیش فعالی افزود: درمان بیش فعالی یا نقص توجه، درمانی ترکیبی است و داروهای محرک، غیرمحرک و ترکیبی برای کنترل بیش فعالی کاربرد دارد.
متخصص روانشناسی کودک و نوجوان تصریح کرد: گاهی اوقات برخی والدین ممکن است سالها برای درمان فرزند بیش فعال خود از دارو استفاده کنند، اما به طور کلی در تخصصهای روانشناسی و روانپزشکی بیان میشود، زمانی درمان بیش فعالی موفق است که در کنار تجویز و مصرف دارو، دریافت درمانهای روانشناختی نیز مد نظر قرار گیرد.
برخورد با کودکان بیش فعال نیازمند صبر و آرامش است
لعلی با اشاره به اینکه مصرف داروها به تنهایی نمیتواند درمان بیش فعالی را به همراه داشته باشد، ادامه داد: قسمت عمدهای از درمان بیش فعالی، به خانواده کودک یا نوجوان درگیر با این موضوع بازمیگردد و خانواده باید از نحوه برخورد با فرزند خود آگاه باشند و تحت آموزش روانی قرار گیرند.
وی با اشاره به اینکه خانواده کودکان و نوجوانان درگیر با بیش فعالی باید به پذیرش برسند، گفت: والدین باید روابطی صمیمی با فرزند خود داشته باشند و صبوری کنند و برخورد با کودکان بیش فعال و به ویژه خردسالان، نیازمند صبر و آرامش است که والدین باید به این موضوع توجه کنند.
متخصص روانشناسی کودک و نوجوان با بیان اینکه کودکان درگیر بیش فعالی با افزایش سن، آرامتر رفتار میکنند و تحرک آنها کمتر میشود، اما نقص توجه در آنها باقی میماند، اضافه کرد: از نظر دارویی ممکن است درمان کودکان درگیر نقص توجه و پرتحرک متفاوت باشد و لازم است خانواده این کودکان برای افزایش آگاهی و یادگیری نحوه رفتار با فرزند خود، از متخصصان این حوزه کمک بگیرند.
درمان بیش فعالی شامل ترکیبی از روشهای دارویی و غیردارویی است؛ داروهای محرک مانند متیل فنیدات و آمفتامینها به طور معمول برای کاهش علائم تجویز میشود و روشهای غیردارویی مانند رفتار درمانی، آموزش مهارتهای اجتماعی و مشاوره خانواده نیز در درمان و کنترل بیش فعالی مؤثر است.
رفتار درمانی به کودکان کمک میکند مهارتهای لازم برای کنترل رفتارهای خود را بیاموزند و بهتر عمل کنند، همچنین آموزش مهارتهای اجتماعی به کودکان کمک میکند در ارتباط با همسالان خود موفقتر باشند و مشاوره خانواده میتواند به والدین کمک کند تا بهترین راهکارها را برای مدیریت رفتارهای فرزند خود بیاموزند و از نحوه برخورد صحیح با کودک و نوجوان درگیر با بیش فعالی آگاه باشند.
درمان بیش فعالی نیازمند همکاری و هماهنگی بین والدین، معلمان و متخصصان است، در واقع والدین باید با معلمان و متخصصان در ارتباط باشند و اطلاعات لازم را در مورد وضعیت فرزند خود به اشتراک بگذارند، معلمان نیز باید با والدین همکاری داشته باشند و برنامههای آموزشی مناسب را برای کودکان مبتلا به بیش فعالی اجرا کنند؛ به طور کلی، بیش فعالی یک اختلال قابل مدیریت است و با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، کودکان مبتلا به این اختلال میتوانند زندگی موفقی داشته باشند و والدین و خانواده این کودکان باید با حمایت و همراهی مناسب، به فرزندان خود کمک کنند تا بهترین نتیجه را از روند درمانی کسب کنند.