به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، مهارت تصمیم‌گیری یکی از مهارت‌های مهم و حیاتی در زندگی فردی و حرفه‌ای است و این مهارت به فرد کمک می‌کند تا در مواجهه با شرایط مختلف، بتواند بهترین انتخاب را داشته باشد و به اهداف خود نزدیک‌تر شود، تصمیم‌گیری شامل مراحل مختلفی است که هر یک نیازمند تحلیل و بررسی دقیقی است تا نتیجه‌ای مناسب و مطلوب حاصل شود.
در ابتدا، فرد باید به درستی مسئله یا شرایطی را که نیاز به تصمیم‌گیری دارد، شناسایی کند، شناخت دقیق مسئله به فرد این امکان را می‌دهد بتواند به بهترین شکل ممکن به تحلیل شرایط بپردازد و گزینه‌های مختلف را ارزیابی کند، پس از شناخت مسئله، جمع‌آوری اطلاعات مرتبط با آن مرحله‌ای ضروری است و اطلاعات دقیق و کامل به فرد کمک می‌کند تا بتواند به‌درستی گزینه‌های موجود را ارزیابی کند و احتمال خطا را کاهش دهد.
در مرحله بعدی، فرد باید به بررسی و ارزیابی گزینه‌های موجود بپردازد؛ هر گزینه باید از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار گیرد تا فرد بتواند نقاط قوت و ضعف هر یک را شناسایی کند، این مرحله نیازمند توانایی تحلیل و ارزیابی دقیق است که به مرور زمان و با کسب تجربه بیشتر تقویت می‌شود و پس از ارزیابی گزینه‌ها، فرد باید گزینه‌ای را که بیشترین تطابق با اهداف و شرایط دارد، انتخاب کند.
تصمیم‌گیری به طور معمول با مخاطراتی همراه است و ممکن است عواقب آن شفاف نباشد، به همین دلیل، فرد باید توانایی مدیریت این مخاطرات را داشته باشد و بتواند در شرایط نامطمئن نیز تصمیمات مناسبی اتخاذ کند که یکی از روش‌های مدیریت مخاطرات، شناسایی و پیش‌بینی مشکلات احتمالی و برنامه‌ریزی برای رویارویی با آنها است.
موفقیت و پیشرفت افراد در گرو مهارت تصمیم‌گیری
محسن لعلی، متخصص روانشناسی در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو اظهار کرد: یکی از مهارت‌های مهم برای هر فرد، مهارت تصمیم‌گیری است، چراکه موفقیت‌ها و پیشرفت‌های افراد در بسیاری از مواقع به تصمیم‌های آنها بستگی دارد و داشتن مهارت تصمیم‌گیری به قدری حائز اهمیت است که آن را به نوعی هوش هیجانی می‌دانند.
وی با بیان اینکه گرفتن یک تصمیم همانطور که می‌تواند افراد را به موفقیت برساند، گاهی اوقات می‌تواند زندگی افراد را به نابودی بکشاند، افزود: گاهی اوقات در لحظات تصمیم‌گیری سرنوشت افراد شکل می‌گیرد و مصداق این موضوع، ازدواج، انتخاب رشته و انتخاب دوست است.
متخصص روانشناسی با بیان اینکه تصمیم‌گیری اهمیت و نقش بسیار مهمی در زندگی افراد دارد، از همین رو به عنوان یک مهارت شناخته می‌شود، تصریح کرد: انتخاب یک گزینه از میان گزینه‌های متعدد یا انتخاب یک راه‌حل از میان چند راه‌حل، تعریفی ساده از تصمیم‌گیری است.
لعلی ادامه داد: افراد گاهی اوقات تصمیم‌گیری احساسی دارند که در این نوع تصمیم‌گیری، عواطف و احساسات تأثیرگذار است و در بسیاری از مواقع، تصمیم‌گیری عاطفی یا احساسی، تأثیرات مطلوبی برجای نخواهد گذاشت و تأثیر آن، تأثیری متضاد با آنچه که باید خواهد بود.
بهترین نوع تصمیم‌گیری کدام است؟
وی گفت: نوعی از تصمیم‌گیری، تصمیم‌گیری اضطراری است و گاهی اوقات افراد در شرایط اورژانسی قرار می‌گیرند که باید بدون فوت وقت درباره موضوعی تصمیم‌گیری کنند، نوع دیگری از تصمیم‌گیری، تصمیم‌گیری تکانشی است که در این نوع تصمیم‌گیری، عواقب تصمیم می‌تواند بسیار مخرب باشد.
متخصص روانشناسی با بیان اینکه تصمیم‌های تکانه‌ای و تکانشی گاهی اوقات ممکن است نتیجه خوبی داشته باشد، اما گاهی اوقات این نوع تصمیم‌گیری نتیجه مثبتی نخواهد داشت، اضافه کرد: بهترین نوع تصمیم‌گیری، تصمیم‌گیری منطقی با عقلانی است.
لعلی افزود: در تصمیم‌گیری عقلانی و منطقی، چند مرحله برای تصمیم‌گیری طی می‌شود و این نوع تصمیم‌گیری تا حدودی مانند حل مسئله است، در نخستین گام افراد باید موضوع و مسئله تصمیم‌گیری را مشخص و سپس اقدام به جمع‌آوری اطلاعات کنند.
وی خاطرنشان کرد: در گام بعدی، راه‌حل‌هایی برای حل مسئله موجود باید مد نظر قرار گیرد و سپس هر یک از آنها بررسی و بهترین راه‌حل انتخاب شود؛ با وجود اینکه تصمیم‌گیری عقلانی و منطقی بهترین نوع تصمیم‌گیری است، گاهی اوقات افراد در زندگی تصمیماتی می‌گیرند که با دیدن عواقب آن، از تصمیم خود متعجب می‌شوند.
به گزارش مجله آرونو، تصمیم‌گیری مؤثر نیازمند توانایی تطبیق با تغییرات و بازبینی تصمیمات است و فرد باید بتواند پس از اجرای تصمیم، نتایج آن را مورد ارزیابی قرار دهد و در صورت نیاز، تصمیمات جدیدی اتخاذ کند که این روند بازبینی و تطبیق به فرد کمک می‌کند بتواند بهبود مستمر در تصمیمات خود داشته باشد و از تجربیات گذشته درس بگیرد.
ارتباطات مؤثر نیز نقش مهمی در فرایند تصمیم‌گیری دارد و فرد باید بتواند اطلاعات و نظرات دیگران را به‌خوبی دریافت و مورد بررسی قرار دهد، استفاده از تجربیات و دانش دیگران می‌تواند به کیفیت تصمیمات فرد کمک کند و او را از مشکلات احتمالی آگاه سازد.
تصمیم‌گیری مهارتی است که با تمرین و تجربه بهبود می‌یابد و افراد با مواجهه با شرایط مختلف و تحلیل تجربیات گذشته، می‌توانند توانایی تصمیم‌گیری خود را تقویت کنند و در آینده به انتخاب‌های بهتری دست یابند، این مهارت نه تنها در زندگی شخصی، بلکه در محیط‌های کاری و حرفه‌ای نیز بسیار اهمیت دارد و می‌تواند به موفقیت و پیشرفت فرد کمک کند.
