سارا محمدی در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو اظهار کرد: در تعاملات اجتماعی، رعایت اصول انسانی همچون محبت و احترام امری ضروری است، این اصل در برخورد با افراد نابینا به عنوان شهروندانی برابر، از اهمیت دوچندانی برخوردار است، افراد نابینا به جای ترحم و دل‌سوزی، انتظار دارند که به عنوان عضوی از جامعه، با آن‌ها با احترام و طبیعی رفتار شود، تاکید بر نابینایی فرد، نه تنها کمکی به وی نمی‌کند، بلکه ممکن است موجب آزردگی خاطر وی می‌شود.
وی افزود: برقراری ارتباط مؤثر با افراد نابینا علاوه‌بر برآوردن نیازهای فیزیکی آن‌ها، مستلزم درک عمیق از ابعاد روانشناختی این تعامل است، ایجاد یک محیط اجتماعی حمایتی و احترام‌آمیز که در آن افراد نابینا احساس ارزشمندی و استقلال کنند، نقش بسزایی در بهبود کیفیت زندگی آنان ایفا می‌کند.
مدیرعامل انجمن صنفی مراکز مشاوره و روان‌شناسی استان اصفهان بیان کرد: پرهیز از رویکردهای مبتنی بر ترحم و دل‌سوزی، که ممکن است ناخواسته به کاهش عزت نفس افراد نابینا منجر شود، امری ضروری است. در عوض، باید با در نظر گرفتن شیوه‌های ارتباطی مناسب، به تقویت اعتماد به نفس و استقلال این افراد کمک کنیم.
وی اضافه کرد: آگاهی از اصول صحیح تعامل با افراد نابینا، پیش از هرگونه برخورد با آن‌ها، امری حیاتی است، آگاهی نداشتن از این اصول می‌تواند به ایجاد موانع اجتماعی و عاطفی برای افراد نابینا منجر شود و در نهایت، بر کیفیت زندگی و آینده آن‌ها تأثیر منفی گذارد.
محمدی در خصوص نحوه ارتباط صحیح با افراد نابینا گفت: مشاوران حوزه آداب معاشرت بر این باورند که افراد نابینا به شیوه‌های خاصی در تعاملات و رفتارهای اجتماعی نیاز دارند، به‌ویژه در محیط‌هایی مانند رستوران‌ها، کافه‌ها، شرکت‌ها، فرودگاه‌ها و هواپیماها، که در آن‌ها تعاملات اجتماعی به‌طور روزمره انجام می‌گیرد، کارکنان باید آموزش‌های لازم در زمینه نحوه ارتباط صحیح با افراد نابینا را دریافت کنند، هدف از این آموزش‌ها در وهله نخست، ایجاد احساس آرامش و راحتی برای این افراد است، افزون بر این باید به‌طور خاص بر استفاده صحیح از صدا در ارتباطات تأکید شود؛ به‌گونه‌ای که مهارت ارتباط با دقت و حساسیت و مهارت استفاده از صدا با لحنی مناسب به کار گرفته شود.
ضرورت آموزش عمومی افراد جامعه برای نحوه صحیح رفتار با نابینایان
وی در خصوص رعایت پروتکل ارائه خدمات پذیرایی به افراد نابینا افزود: رعایت اصول صحیح پروتکل و آداب معاشرت به این معناست که اطلاعات کامل و دقیقی درباره موارد ارائه شده به وی داده شود، به عنوان نمونه، در صورتی که نوشیدنی مانند آب‌پرتقال در اختیار وی قرار می‌گیرد، لازم است علاوه بر اشاره به نوع نوشیدنی، دمای آن نیز توضیح داده شود، همچنین باید مکان قرارگیری لیوان (به عنوان نمونه در سمت چپ میز)، به وی اطلاع داده شود، برای کمک به فرد نابینا در گرفتن لیوان، دست باید به‌آرامی و با دقت از ناحیه مچ گرفته شده و روی لیوان قرار گیرد تا بتواند بدون نیاز به کمک دیگران از نوشیدنی استفاده کند.
مدیرعامل انجمن صنفی مراکز مشاوره و روان‌شناسی استان اصفهان بیان کرد: در صورتی که یک فرد نابینا در رستوران حضور داشته باشد، کادر رستوران موظف هستند، پس از کسب اجازه از وی، خدمات ارائه دهند، این عمل می‌تواند مانع از ایجاد موقعیت‌های ناراحت‌کننده و خجالت‌آور برای وی شود و حس راحتی و اطمینان بیشتری به فرد نابینا بدهد.
وی اظهار کرد: نحوه صحیح برخورد روانی با افراد نابینا نیاز به حمایت و تشویق مداوم دارد، اعضای خانواده باید ابتدا با شرایط زندگی فرد نابینا در خانه آشنا شوند، چرا که خانواده اولین و مهم‌ترین مرحله در فرایند اجتماعی شدن افراد نابیناست، تعامل مناسب خانواده با شخص نابینا، وی را برای رویارویی با چالش‌های اجتماعی آماده می‌سازد و به تقویت اعتماد به نفس وی کمک می‌کند، در مرحله بعد، نوبت به آموزش عمومی می‌رسد؛ این آموزش‌ها از طریق مدارس، دانشگاه‌ها و مؤسسات مختلف انجام می‌شود تا افراد جامعه با نحوه صحیح رفتار با نابینایان آشنا شده و بتوانند برخوردی محترمانه و اصولی داشته باشند، تربیت جامعه در این زمینه نقش کلیدی در بهبود کیفیت زندگی نابینایان و ادغام آن‌ها در فعالیت‌های اجتماعی دارد.
محمدی ادامه داد: اگر فردی با شخص نابینا مواجه شد، باید توجه داشته باشد که نابینا نمی‌تواند لبخند وی را ببیند، بنابراین باید از طریق لحن گرم و صمیمانه و با فشردن دست و سلامی گرم به وی نشان دهد که از دیدارش خوشحال است، بنابراین فرد نابینا می‌تواند متوجه شود که طرف مقابل از این دیدار خرسند است، به جای اینکه تنها با لبخندی که او قادر به دیدن آن نیست، سلام کند.
وی تصریح کرد: در این‌گونه موقعیت‌های ساده، اگر شخص به درستی با نابینا برخورد نکند، می‌تواند تأثیرات روانی منفی داشته باشد و نابینا را در معرض افسردگی یا انزوای اجتماعی و سایر مشکلات روانی مرتبط قرار دهد.
