به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، در دنیای پرشتاب و پرچالش امروزی، تنبلی به یکی از موانع اصلی در مسیر پیشرفت و موفقیت افراد تبدیل شده است، با وجود تکنولوژی‌های پیشرفته و امکانات فراوان، بسیاری از افراد همچنان با مشکل تنبلی و کمبود انگیزه مواجه هستند، این مسئله نه‌تنها بر زندگی شخصی افراد تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند به کاهش بهره‌وری و کارایی در فعالیت‌های گوناگون زندگی نیز منجر شود.
عوامل مختلفی بر بروز تنبلی تأثیرگذار است که یکی از مهم‌ترین آن، مشخص نبودن اهداف است، هنگامی که افراد هدف‌های واضح و مشخصی نداشته باشند، انگیزه‌ای برای تلاش و پیشرفت نیز نخواهند داشت، بنابراین اولین گام برای مقابله با تنبلی، تعیین اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت است که به فرد انگیزه و انرژی لازم برای حرکت به سوی موفقیت را می‌دهد.
برنامه‌ریزی نامناسب نیز از عوامل مؤثر در بروز تنبلی است، برنامه‌ریزی دقیق و منظم می‌تواند به فرد کمک کند تا وظایف و مسئولیت‌های خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهد، همچنین استفاده از ابزارهای مدیریت زمان همچون تقویم‌ها و فهرست وظایف می‌تواند در افزایش کارآمدی تأثیرگذار باشد.
ایجاد عادات سالم و مثبت همچون ورزش منظم، تغذیه سالم و خواب کافی می‌تواند بر افزایش انگیزه و کاهش تنبلی تأثیر بسزایی داشته باشد، همچنین ایجاد محیطی با نشاط در خانه و محل کار نیز می‌تواند موجب افزایش انگیزه شود؛ با این حال حذف تنبلی از سبک زندگی نیازمند تلاش و تعهد فردی است که با تعیین اهداف مشخص، برنامه‌ریزی مناسب و ایجاد عادات سالم محقق می‌شود.
هدف‌گذاری غیراصولی، عامل اصلی بروز تنبلی
سعید زمانی، کارشناس ارشد روانشناسی عمومی و مشاور تحصیلی در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه یکی از مسائل اساسی در تربیت فرزند، آشنایی والدین با اصول تربیت فرزند است، اظهار کرد: تربیت ناشی از آموزش‌های دریافتی از جانب اطرافیان و تجربه شخص در زندگی است، هرگونه آموزش ناکافی و نامناسب در حوزه نظم‌پذیری و هدف‌گذاری موجب ایجاد و افزایش تنبلی در فرزندان می‌شود.
وی با اشاره به اینکه نبود عزت‌نفس و ناکارآمدی از عوامل مهم بروز تنبلی در افراد است، افزود: وجود ناکامی‌هایی در ابتدای زندگی افراد می‌تواند موجب ایجاد تفکرات منفی شود که به تدریج به یک الگوی ذهنی تبدیل شده و مانع از تلاش کردن و بروز تنبلی شود، همچنین تعامل و همنشینی با افراد تنبل می‌تواند از عوامل مهم در بروز تنبلی باشد.
کارشناس ارشد روانشناسی عمومی ادامه داد: یکی از روش‌های افزایش انگیزه و کاهش تنبلی، هدف‌گذاری و اولویت‌بندی آن است، چراکه افرادی که به تنبلی دچار هستند با هدف و مسیر فعالیت خود آشنایی ندارند و این امر موجب سردرگمی آن‌ها می‌شود، اگر افراد با ارزش‌های اساسی خود آشنا شوند، انگیزه کافی برای انجام منظم فعالیت‌ها در آن‌ها ایجاد می‌شود.
زمانی عنوان کرد: هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی اصولی شامل آموزش تعیین اهداف کلی، تبدیل آن به اهداف کوچک‌تر و در نتیجه اختصاص دادن زمانی مشخص برای هر فعالیت است، اما برخی افراد با اهمیت ندادن به این اصول، از برنامه‌ریزی صحیح فاصله می‌گیرند و دچار سردرگمی می‌شوند که در نتیجه انگیزه آن‌ها در تلاش کردن کاهش می‌یابد.
وی اضافه کرد: والدین نباید تمام درخواست‌ها و توقعات فرزند خود را برآورده کنند، چراکه در غیر این صورت تاب‌آوری فرزندان کاهش پیدا می‌کند و فرزندان از تلاش برای رسیدن به اهداف خود دست بر می‌دارند، علاوه بر آن نیاز است آن‌ها با ارزش‌ها و نگرش خود آشنا شوند تا همواره از انگیزه مطلوبی برخوردار باشند.
تأثیر تربیت والدین بر اهمال‌کاری فرزندان
سهیلا زمانی، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو اظهار کرد: پیشگیری از اهمال‌کاری باید از دوره کودکی آغاز شود، چراکه سبک تربیت قاطعانه می‌تواند از بروز اهمال‌کاری در بزرگسالی پیشگیری کند و والدینی که اقتدار لازم در هنگام محبت و برخورد با کودکان را دارند، می‌توانند کودکان فعالی تربیت کنند.
وی با بیان اینکه کمال‌طلبی یکی از علت‌های اهمال‌کاری است، افزود: برخی از افراد در جنبه‌های مختلف زندگی خود به دنبال شرایطی ایده‌آل هستند و معتقدند باید تمام امکانات فراهم باشد، اما این دیدگاه و عقیده از عوامل مؤثر بر اهمال‌کاری و بروز تنبلی است.
کارشناس ارشد روانشناسی بالینی با اشاره به تأثیر عوامل جسمی بر اهمال‌کاری افراد و بروز تنبلی اضافه کرد: گاهی مشکلات جسمی مانند کم‌خونی یا مشکلات روان‌شناختی همچون افسردگی و اضطراب شدید موجب اهمال‌کاری می‌شود.
زمانی با اشاره به اینکه در دوران کودکی، اطرافیان به‌ویژه والدین می‌توانند موجب بروز اهمال‌کاری در فرزندان شوند، افزود: والدینی که به تنهایی وظایف فرزندان خود را انجام می‌دهند تا فرزندشان رنج کمتری را متحمل شود و از مشارکت و همکاری او در کارها استقبال نمی‌کنند، در نهایت فرزندانی اهمال‌کار یا تنبل تربیت خواهند کرد.
وی خاطرنشان کرد: نهادینه شدن یک عادت خوب نیازمند تلاش مداوم و مستمر است، همچنین برای ایجاد انگیزه باید مزایا و معایب ایجاد عادت‌های مختلف را بررسی کنیم و جایگاه آن را در سبک زندگی و تغییر رفتار و شخصیت خود بسنجیم.
تنبلی، این دشمن خاموش که در گوشه‌های ذهن کمین کرده است، می‌تواند به تدریج تمام ابعاد زندگی را تحت تأثیر قرار دهد، شاید در نگاه اول به نظر برسد که تنبلی تنها یک عادت ناپسند است، اما در واقع این عادت می‌تواند مانعی برای دستیابی به اهداف و آرزوهایمان باشد.
تنبلی، صفتی است که شاید در تمام افراد وجود داشته و تنها میزان آن در افراد مختلف متفاوت باشد، از آنجا که بشر در زمان تکامل اغلب بر روی دریافت پاداش‌های آنی تمرکز کرده و فرصتی برای تنبلی نداشته، امروزه با پیشرفت تکنولوژی زمان بیشتری را به تنبلی اختصاص می‌دهد و نداشتن هدف، کمبود خودباوری، خودفریبی و هدف‌گذاری غیر اصولی از مهم‌ترین عوامل بروز تنبلی و افزایش اهمال‌کاری است که می‌توان با مدیریت اهداف، کاهش توقعات، توجه به نقاط قوت و مشارکت جمعی مانع ورود آن به سبک زندگی خود شویم.
بر این اساس راهکارهای مناسبی همچون تعیین اهداف کوچک و قابل دسترس، برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت زمان، ایجاد محیطی نشاط‌آور برای فعالیت، ورزش و تغذیه سالم می‌تواند بر کاهش تنبلی تأثیر بسزایی داشته باشد.
