به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، اطلاع‌رسانی برخط از وضعیت کیفی هوا حق قانونی شهروندان است، ماده ۲۱ آئین نامه فنی در زمینه کنترل و کاهش آلودگی هوا ماده ۲ قانون هوای پاک، سازمان محیط‌زیست را موظف کرده اقدامات لازم برای برخط کردن داده‌های آلودگی هوا و اطلاع‌رسانی عمومی از جمله از طریق درگاه اینترنتی را انجام دهد.
بر این اساس سایت و نرم‌افزار سامانه پایش کیفی هوای کشور امکان نمایش داده‌های مربوط به ایستگاه‌های هر استان، شاخص کیفیت هوای شهرستان‌ها، شاخص آلاینده‌های مختلف به تفکیک ایستگاه و به صورت نمودار و شاخص کیفیت هوای هر ایستگاه روی نقشه تعریف شده است.
لازم است بدانیم، این برنامه شاخص کیفیت هوای کل ایستگاه‌های محیط‌زیست کشور ایران، به تفکیک استان قابل نمایش است، شاخص‌های نمایش داده شده در صفحه اول، مربوط به میانگین شهرستان‌های استان است. امکان انتخاب شهرستان مورد نظر برای نمایش میانگین شاخص ایستگاه‌های آن شهرستان در صفحه اول فراهم شده است، سایر صفحات، ریز داده‌های همه ایستگاه‌ها را مانند قبل نمایش می‌دهند.
بر این اساس، در صفحه دوم شاخص آلاینده‌های مختلف به تفکیک ایستگاه و به صورت نمودار، نمایش داده شده است، در صفحه سوم شاخص کیفیت هوای هر ایستگاه روی نقشه نمایش داده می‌شود، راهنمای مربوط به شاخص و زمان داده‌ها نیز بخش تنظیمات قرار داده شده است، از این‌رو پیشرفت تکنولوژی و دسترسی به اینترنت، امکان اطلاع از وضعیت کیفیت هوا را برای تمام افراد فراهم کرده و شاهد انتشار اپلیکیشن‌های کاربردی فراوانی برای این امر هستیم.
به این ترتیب، اپلیکیشن سامانه پایش کیفی هوای کشور که توسط سازمان محیط‌زیست توسعه یافته است؛ یکی از گزینه‌ها برای چک کردن وضعیت آلودگی هوا در مناطق متفاوت ایران محسوب می‌شود، اما از صبح امروز _جمعه بیست‌وششم مرداد_ همچون روز پنجشنبه بیست‌وپنجم و اواخر هفته گذشته نوزدهم، سامانه پایش کیفی هوای کشور و برخط کنترل کیفیت هوای سازمان حفاظت محیط‌زیست منطقه اصفهان از دسترس خارج شده است.
قابل توجه است که با وجود نبود برقراری این سامانه، براساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، میانگین کیفیت هوای پایتخت امروز _بیست‌وششم مرداد_در وضعیت قابل قبول است. آلاینده شاخص هوای پایتخت طی ۲۴ ساعت گذشته «ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون» با میانگین ۱۰۴ بود و کیفیت هوای پایتخت در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار داشت. آلاینده شاخص هم‌اکنون «ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون» با میانگین ۹۸ و کیفیت هوا در وضعیت قابل قبول است.
در همین راستا، میانگین کیفیت هوای پایتخت طی روز گذشته_بیست‌وپنجم مرداد_ در شرایط قابل قبول بوده است، آلاینده شاخص هوای پایتخت طی ۲۴ ساعت گذشته ازن با میانگین ۱۱۳ بود و کیفیت هوای پایتخت در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار داشت. آلاینده شاخص «ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون» با میانگین ۹۵ و کیفیت هوا در وضعیت «قابل قبول» ثبت شده بود.
لازم به یادآوری است که میانگین کیفیت هوای پایتخت طی نوزدهم مرداد در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار داشت. البته آلاینده شاخص هوای پایتخت طی ۲۴ ساعت گذشته «ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون» با میانگین ۸۷ بود و کیفیت هوای پایتخت در شرایط «قابل قبول» بود، آلاینده شاخص هم‌اکنون «ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون» با میانگین ۱۲۱ و کیفیت هوا در وضعیت «ناسالم برای گروه‌های حساس» قرار دارد؛ وضعیت کیفی هوای دیگر کلان‌شهرها تاکنون با قطع بودن سامانه، مشخص نشده است.
اشکالات فنی دلیل قطعی سامانه پایش کیفی هوای کشور است
جمشید لقایی مسئول امور کنترل کیفیت هوا در معاونت حمل‌ونقل شهرداری اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با اشاره به آخرین جزئیات از قطعی سامانه پایش کیفی هوای کشور، اظهار کرد: دسترسی به سامانه پایش کیفی هوای کشور و برخط کنترل کیفیت هوای سازمان حفاظت محیط‌زیست از صبح امروز همچون هفته گذشته برقرار نشده و این سامانه قطع است.
وی درباره علل قطع بودن سامانه برخط کنترل کیفیت هوای سازمان حفاظت محیط زیست منطقه اصفهان، افزود: به علل اشکالات فنی امروز ارتباط با سامانه برخط کنترل کیفیت هوای سازمان حفاظت محیط زیست و منطقه اصفهان قطع است.
مسئول امور کنترل کیفیت هوا در معاونت حمل‌ونقل شهرداری اصفهان پیرامون علل خاموش بودن دستگاه‌های سنجش کیفیت هوای کلانشهرهای کشور طی هفته گذشته نوزدهم مرداد، عنوان کرد: به‌دلیل خارج از سرویس بودن سامانه پایش کیفی هوای کشور متعلق به سازمان محیط زیست، اطلاعات ایستگاه‌های منتسب به آن مجموعه طی هفته گذشته در دسترس نبودند.
لقایی خاطرنشان کرد: لازم است به این نکته اشاره کنیم که کلان‌شهر اصفهان از یک سامانه برخط کنترل کیفیت هوای سازمان حفاظت محیط‌زیست منطقه اصفهان و نیز یک سامانه پایش اطلاعات با تعداد ۱۳ ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا متعلق به شهرداری اصفهان تشکیل شده است که امروز با قطع سامانه پایش کیفی هوای کشور؛ دسترسی به شاخص کیفیت ایستگاه‌های محیط‌زیست اصفهان همچون هفته گذشته امکان‌پذیر نیست.
بر اساس قوانین و ضوابط موجود، سازمان محیط زیست مسئولیت اطلاع‌رسانی درباره شاخص کیفی هوا در کشور را به عهده دارد و بر این اساس سامانه‌هایی مانند پایش کیفی هوای کشور یا جدول کیفیت هوا در پایگاه‌های اینترنتی اداره‌های کل محیط‌زیست استان‌ها ایجاد شده است تا اطلاعات مربوط به وضعیت شهرهای مختلف کشور را به صورت برخط در دسترس همگان قرار دهد.
بنابر مطالعات انجام شده، شاخص کیفی هوا از صفر تا ۵۰ هوای پاک (سبز)، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم (زرد)، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی)، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم (قرمز)، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم (بنفش) و ۳۰۱ تا ۵۰۰ بسیار خطرناک (قهوه‌ای) است. این شاخص به‌طور معمول برای پنج آلاینده هوا شامل منواکسید کربن (CO)، ازن (O۳)، دی‌اکسید نیتروژن (NO۲)، دی‌اکسید گوگرد (SO۲) و ذرات معلق زیر ۲.۵ میکرون (PM ۲.۵) اندازه‌گیری و روزانه در ایستگاه‌های پایش هوا، ثبت می‌شود.
شاخص کیفی هوا (Air Quality Index) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا همچون منواکسید کربن، دی‌اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن‌دار، ازن و ذرات معلق (ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرومتر و ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرومتر) را که حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف دارد، به یک عدد بدون واحد تبدیل می‌کند و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد.
