به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری مجله آرونو، آخرین روزهای دولت سیزدهم به‌نحوی سپری می‌شود که به‌نظر می‌رسد بعد از شوک‌های اقتصادی که در طول سه سال گذشته چه از بیرون و چه از داخل اقتصاد ایران را تحت‌تأثیر قرار دادند، وضعیت اقتصاد کلان و شاخص‌های آن به ثباتی نسبی نزدیک شده‌اند.
اگر بخواهیم عملکرد دولت سیزدهم را خصوصاً در حوزه ارزی و ثبات نرخ ارز بررسی کنیم، یقیناً باید به بررسی وضعیت تورم و نرخ ارز قبل و بعد از اعمال سیاست تثبیت اقتصادی (قبل از بهمن 1401 و بعد از بهمن سال 1401) بپردازیم.
البته لازم به ذکر است که به‌اعتقاد خیلی از کارشناسان اقتصادی، نقطه عطف اقتصاد ایران در سه سال گذشته اردیبهشت سال 1401 است، از این جهت بهار دو سال گذشته، مهم است که سیاستی تحت عنوان حذف ارز ترجیحی (حذف ارز 4200تومانی) که اصطلاحاً به جراحی اقتصادی مشهور شد، صورت گرفت، سیاستی که اگرچه به‌توصیه اغلب اقتصاددانان، توسط تیم اقتصادی دولت سیزدهم در دستور کار قرار گرفت، اما مجدداً روند نزولی‌شده تورم را در اقتصاد ایران صعودی کرد و به یکی از زمینه‌سازان جهش نرخ ارز در سال 1401 منجر شد.
همان‌طور که در نمودار زیر مشخص است، در شرایطی که دولت سیزدهم بعد از روی کار آمدن موفق شده بود تورم را به کانال 30 درصد برساند، با اعمال سیاست حذف ترجیحی مجدداً روند تورم صعودی شد و به کانال 40 درصد بازگشت.
اعمال سیاست تثبیت ارزی و توقف روند صعودی تورم
پس از صعودی شدن روند تورم، در نهایت و با تغییر رئیس‌کل بانک مرکزی و همچنین چند تن از اعضای اقتصادی دولت، دست‌فرمان بانک مرکزی از سیاست تعدیلی حذف ارز ترجیحی که سودای تک‌نرخی کردن ارز را در سر داشت، زیربنای سیاست‌های ارزی با تغییری بنیادی، رویکردی مبتنی بر سیاست تثبیت یا ثبات‌بخشی به خود گرفت و رئیس‌کل جدید بانک مرکزی در مصاحبه‌های مختلف ایجاد ثبات را عامل مفقودشده اقتصاد ایران خواند.
بانک مرکزی در رویکرد جدید خود و با اعمال سیاست تثبیت، ابتدا سعی کرد مرجعیت نرخ‌گذاری ارز را مجدداً در دست بگیرد، همچنین به‌گفته فرزین، “نرخ ارز بازار آزاد مورد قبول بانک مرکزی نیست چرا که این نرخ صرفاً براساس انتظارات تورمی ناشی از اخبار منفی شکل می‌گیرد و به‌هیچ‌وجه با واقعیات اقتصاد ما همخوانی ندارد.”،
بر این اساس بانک مرکزی، با راه‌اندازی سامانه مبادله ارز و کالا، عملاً سعی داشت نرخ ارزهایی را که در بازار غیررسمی (ارز تلگرامی) مبنای قیمت ارز قرار می‌گیرند و به‌نوعی سبب افزایش غیرمتعارف قیمت کالاها می‌شوند، از مرجعیت بیندازد، همچنین واردات کالاهای اساسی با ارز 28500تومانی، پیمان‌سپاری و کاهش نرخ تسعیر جهت کشف قیمت پایه محصولات عرضه‌شده در بورس کالا از دیگر بال‌های این سیاست بودند که البته در ادامه با تغییراتی مواجه شدند.
گفتنی است سیاست تثبیت اقتصادی در شرایطی توانست روند تورم را نزولی کند که در یک سال اخیر، اقتصاد ایران با شوک‌هایی نظیر تحولات خاورمیانه، سانحه اخیر برای رئیس جمهور، تحولات در سطح جهانی نظیر جنگ اسرائیل و غزه و تشدید جنگ روسیه و اوکراین روبه‌رو بود، این در حالی است که بررسی نرخ ارز در بازار غیررسمی نشان می‌دهد بسیاری از این شوک‌ها به‌واسطه سیاست تثبیت اقتصادی تعدیل شدند و اثرات آن‌ها بر نرخ ارز و متعاقباً نرخ تورم اثری مقطعی و کوتاه‌مدت بود.
از همین جهت به‌نظر می‌رسد دولت چهاردهم می‌تواند با ادامه دادن سیاست تثبیت اقتصادی، روند نزولی تورم را حفظ کند و همچنین از ثبات نرخ ارز در بازار غیررسمی در تأثیری مشهود که بر روند تورم دارد، صیانت کند.
انتهای پیام/+
