به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، برای پایش خشکسالی با نمایه بارش – تبخیر و تعرق استاندارد (SPEI) علاوه بر بارش، میزان تبخیر و تعرق نیز در نظر گرفته می‌شود و این نمایه که امروز مورد استفاده و استناد بسیاری از کشورها در مطالعات خشکسالی قرار دارد، به ویژه در کوتاه مدت برآورد بهتری نسبت به شاخص‌های مبتنی بر بارش از شرایط خشکسالی هر منطقه ایجاد می‌کند.
با توجه به اینکه در محاسبه شاخص SPI بارش لحاظ می‌شود و همچنین کاهش بارش مهر نسبت به سال گذشته و بلندمدت، درجه‌های خشکسالی در بیشتر مناطق زاگرس شمالی و مرکزی، شمال شرق و استان‌های سمنان و گیلان دیده می‌شود.
بر همین اساس، ترسالی در استان‌های مازندران، جنوب گیلان، جنوب گلستان، تهران، البرز، قم، مرکزی، اصفهان، جنوب خراسان رضوی و شرق خراسان جنوبی، مرکز و جنوب کرمان، هرمزگان، جنوب بوشهر و فارس، و غرب سیستان و بلوچستان ثبت شده است.
ثبت درجه‌های ترسالی در ۱۱ استان کشور
نقشه شاخص SPEI دوازده ماهه منتهی به پایان مهر ۱۴۰۳ نشان می‌دهد، درجه‌های خشکسالی در بیشتر استان‌های فلات مرکزی ایران، جنوب، شمال غرب و دامنه‌های جنوبی البرز دیده می‌شود و درجه‌های ترسالی در بخش‌هایی از آذربایجان غربی و شرقی، مازندران، گلستان، کردستان، زنجان، همدان، مرکزی، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان ثبت شده است.
بیشترین خشکسالی در بوشهر، کرمان، خراسان جنوبی و سمنان دیده می‌شود
بر اساس بررسی درصد مساحت تحت تأثیر خشکسالی هواشناسی در دوره ۱۲ ماهه منتهی به پایان مهر سال جاری، ۸۷.۶۷ درصد مساحت کشور دچار خشکسالی است که ۵۴.۶۷ درصد آن را خشکسالی شدید و بسیار شدید تشکیل می‌دهد.
مجموع درصدهای خشکسالی بیشتر استان‌های کشور بالای ۵۰ درصد است که در این میان بیشترین خشکسالی در استان‌های بوشهر، کرمان، خراسان جنوبی و سمنان دیده می‌شود.
درصدهای خشکسالی بیشتر استان‌های کشور بالای ۹۰ درصد است
بر اساس بررسی درصد مساحت تحت تأثیر خشکسالی هواشناسی در دوره ۱۲۰ ماهه منتهی به پایان مهر سال جاری، ۹۷.۶۶ درصد مساحت کشور دچار خشکسالی است که ۸۰.۳۹ درصد آن را خشکسالی شدید و بسیار شدید تشکیل می‌دهد.
مجموع درصدهای خشکسالی بیشتر استان‌های کشور بالای ۹۰ درصد بوده است که بالاترین درصدهای خشکسالی ۱۲۰ ماهه در استان‌های البرز، تهران و سمنان دیده می‌شود.
بر خشکسالی‌های شدید و بسیار شدید افزوده شد
خشکسالی هواشناسی (SPEI) ۳۶ تا ۱۲۰ ماهه، بیانگر انباشت خشکسالی در بستر طبیعت و معیار کلی از شرایط ذخیره آبی مناطق مختلف کشور است.
بر همین اساس این شاخص را می‌توان برای بررسی حوضه‌های آبی کشور و شرایط بلندمدت حوضه آبریز به کار گرفت که پهنه‌بندی خشکسالی ۱۲۰ ماهه منتهی به پایان مه ۱۴۰۳ حوضه‌های آبریز کشور، حاکی از وجود خشکسالی خفیف تا بسیار شدید در بلندمدت در بخش گسترده‌ای از حوضه‌های آبریز شمال، شمال شرق، شمال غرب، جنوب شرق و مرکز کشور است.
همچنین بر اساس اطلاعات موجود، طی ماه مهر سال جاری اندکی بر خشکسالی‌های شدید و بسیار شدید افزوده شده است و ترسالی تنها در شرق اترک، شمال ارس، جنوب دریاچه ارومیه، مرزی غرب و شرق جراحی و زهره وجود داشته است.
بیش از ۹۷ درصد مساحت حوضه‌های آبریز اصلی کشور دچار خشکسالی است
۹۷.۶۶ درصد از مساحت حوضه‌های آبریز اصلی کشور دچار طبقات مختلف خشکسالی بلندمدت است که حدود ۸۰.۳۹ درصد آن با درجه خشکسالی شدید و بسیار شدید روبه‌رو است.
بر مبنای جدول مربوط به بررسی درصد مساحت تحت تأثیر طبقات مختلف خشکسالی در حوضه‌های آبریز اصلی کشور به جز دریاچه ارومیه، پنج حوضه آبریز دیگر دارای خشکسالی بالای ۹۰ درصد هستند.
موجودی مخزن ۲۲ سد در کشور کاهش یافت
بر اساس آخرین آمار اعلام‌شده از سوی دفتر مطالعات پایه منابع آب، از ابتدای سال آبی تا سوم آذر ۱۴۰۳ موجودی مخزن ۲۲ سد در کشور کاهش داشته است که بیشترین کاهش حجم سد مربوط به سد «استقلال» در هرمزگان است و نسبت به سال گذشته ۷۱ درصد کاهش پیدا کرده است، سپس سد «کمال صالح» در استان مرکزی با ۴۱ درصد کاهش، سد «نساء» در استان کرمان با ۴۰ درصد کاهش، سد «سر نی» در استان هرمزگان با ۳۴ درصد کاهش، سد «شمیل و نیان» در استان هرمزگان با ۳۱ درصد کاهش، بیشترین کاهش حجم را در بین مهم‌ترین سدهای کشور داشته‌اند.
سدهای پنج‌گانه تهران در حال حاضر ۳۹۱ میلیون متر مکعب آب دارند که برابر ۲۱ درصد از حجم این سدها است و نسبت به سال گذشته ۲۸ درصد افزایش نشان می‌دهد.
در خوزستان که پرآب‌ترین جلگه کشور است نیز «زنجیره کارون» بیش از ۷۴۷۹ میلیون متر مکعب، «سد دز» ۱۰۰۵ میلیون متر مکعب، سد «کرخه» بیش از ۱۹۷۰ میلیون متر مکعب، سد «جره» ۱۵۴ متر مکعب و سد «مارون» ۵۳۹ میلیون متر مکعب آب دارد که در این بین بیشترین افزایش حجم مربوط به سد «جره» است که نسبت به سال گذشته ۲۹ درصد افزایش را ثبت کرده است.
حجم آب پشت سد زاینده‌رود نیز به ۲۳۷ میلیون متر مکعب رسیده که برابر با ۱۹ درصد از حجم سد بوده و نسبت به سال گذشته ۲۳ درصد کاهش را ثبت کرده است.
