به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، معضل سگ‌های ولگرد و بلاصاحب یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های افراد جامعه به شمار می‌رود که علاوه بر پیامدهای اجتماعی نظیر ایجاد ترس، اضطراب و نگرانی و تهدید سلامتی بشر، گازگرفتگی، انتقال بیماری و حتی فوت افراد را به دنبال داشته است و همواره در رسانه‌های مختلف شاهد اخباری مبنی بر گازگرفتگی تمام اقشار جامعه توسط سگ‌های ولگرد و بلاصاحب هستیم.
علاوه بر انتشار اخباری مبنی بر گازگرفتگی سگ‌های ولگرد و بلاصاحب، افزایش گازگرفتگی از حیوانات خانگی نیز از دیگر نگرانی‌های مدت زمان اخیر به شمار می‌رود که در همین خصوص، شهنام عرشی، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، فروردین امسال اعلام کرد که روند گاز گرفته شدن توسط حیوانات خانگی بسیار رو به افزایش و نگران‌کننده است.
او افزود: طی چهار سال گذشته آمار گاز گرفته شدن رو به افزایش بوده، به‌گونه‌ای که در سال اول ۱۰۰ هزار مورد، در سال دوم ۲۰۰ هزار مورد، سال سوم ۳۳۰ هزار مورد و سال چهارم که سال گذشته است، ۳۶۰ هزار مورد گاز گرفتگی گزارش شده است و در این راستا مراکز تحت پوشش دانشگاه‌های علوم پزشکی موظف هستند که واکسن هاری را برای افراد تزریق کنند؛ چراکه میزان سلامت آن حیوان مشخص نیست.
همچنین طبق گفته رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، سال گذشته ۱۶ مورد مرگ در اثر هاری رخ داد که این آمار بسیار بالایی است و حدود صدها میلیون تومان و بیش از چندین میلیارد تومان برای واردات و تزریق واکسن‌های مختلف هزینه می‌شود.
بر اساس مستندات اداره بیماری‌های مشترک انسان و حیوان‌وزارت بهداشت ایران آمار سگ گزیدگی از حدود ۱۵ هزار نفر مورد در سال ۱۳۶۶ به بیش از ۲۴۸ هزار مورد در سال ۱۴۰۱ رسیده است که از افزایش ۱۶ برابری سگ گزیدگی در در ۳۵ سال اخیر حکایت دارد و برخلاف تصور، ۸۵ درصد آمار رسمی سگ گزیدگی توسط سگ‌های صاحب‌دار و ۱۵ درصد توسط سگ‌های بلا صاحب ثبت شده است.
فوت یک کودک شش ساله بر اثر سگ‌گزیدگی در دزفول
انتشار خبر فوت یک کودک شش ساله بر اثر سگ‌گزیدگی در دزفول از جدیدترین اخبار دردناکی است که در رسانه‌ها به چشم می‌خورد و مهشید عصار، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی دزفول در این خصوص اظهار کرد: روز بیست‌ودوم اردیبهشت، یک پسر شش ساله در کوی امام رضا (ع) دزفول توسط سگ بدون صاحب از ناحیه سر و صورت، دست و کمر دچار سگ‌گزیدگی شد که زخم سر و صورت بسیار وسیع و عمیق بود.
وی افزود: این کودک بعد از یک ساعت و نیم از گذشت حادثه و بدون شست‌وشوی اولیه محل زخم توسط والدین به بیمارستان منتقل شد که در بیمارستان شست‌وشوی کامل محل گزش توسط تیم‌های آموزش دیده انجام شد و بلافاصله اقدام‌های درمانی از جمله تزریق واکسن و سرم هاری برای این کودک انجام شد.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی دزفول تصریح کرد: این کودک توسط متخصصان مختلف معاینه شد، اما علائمی نداشت و با این حال به دلیل شدت جراحات در بیمارستان بستری و پس از سه روز با بهبود علائم از بیمارستان مرخص شد.
عصار گفت: ششم خرداد این کودک با علائمی مانند بروز تب به بیمارستان مراجعه کرد و با توجه به سابقه گزش، حدس زده شد که ممکن است این علائم نشان‌دهنده شروع هاری باشد، بنابراین بلافاصله نمونه‌گیری انجام و به انستیتو پاستور ارسال شد و بعد از یک هفته، جواب مثبت هاری اعلام شد، اما دو روز قبل از مشخص شدن نتیجه نمونه، خانواده کودک خود را از دزفول به بیمارستان علی اصغر تهران منتقل کردند و همکاران هماهنگی با این بیمارستان برای تزریق به موقع دوز آخر واکسن هاری را انجام دادند.
وی اضافه کرد: با وجود بررسی‌ها و تلاش‌های کادر درمان بیمارستان، علائم این کودک در تهران تشدید و کودک وارد کما شد و در نهایت بیست‌ویکم خرداد در تهران فوت کرد؛ از سال ۹۶، تاکنون با وجود اینکه بیش از ۲ هزار حیوان‌گزیدگی در دزفول رخ داده است، مورد منجر به مرگ نداشتیم و همه بیماران کامل درمان شدند، اما بعد از این سال‌ها، این حادثه تلخ و ناراحت‌کننده در دزفول رخ داد.
حمله سگ به دختربچه ۸ ساله نکایی
در روزهای گذشته نیز فیلمی دلخراش از حمله یک سگ به دختربچه هشت ساله نکایی منتشر شده بود که قلب بسیاری از افراد را به درد آورد، این کودک که «ضحی» نام داشت، به علت ابتلاء به بیماری هاری ناشی از گازگرفتگی سگ، جان خود را از دست داد.
ثبت ۴ مورد فوتی ناشی از هاری در کشور
آمار حیوان‌گزیدگی طی سال‌های اخیر در کشور با شتاب زیادی رو به افزایش است و طبق اعلام وزارت بهداشت، آمار موارد حیوان‌گزیدگی از ۱۸ هزار و ۳۰۵ مورد (با میزان بروز ۳۵ در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت) در سال ۱۳۶۶ به بیش از ۳۶۰ هزار نفر در سال ۱۴۰۲ (با میزان بروز ۱۷۷ در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت) رسیده و تنها در سال جاری تا ۱۹ خرداد، چهار مورد فوتی ناشی از هاری در کشور رخ داده است.
شیرزادی؛ رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت، تیرماه سال گذشته گفته بود که ۸۰ درصد موارد حیوان‌گزیدگی مربوط به سگ‌گزیدگی، ۱۹ درصد مربوط به گربه و یک درصد نیز مربوط به گزش سایر حیوانات بوده است و ۷۰ درصد موارد سگ‌گزیدگی از سوی سگ‌های صاحب‌دار است.
آمار پزشکی قانونی کشور در ۶ ماه نخست ۱۴۰۲
- مرگ و میر ناشی از ابتلاء به هاری: پنج نفر (چهار مرد و یک زن)
- مصدومانی که به دلیل گازگرفتگی سگ به پزشکی مرکز مراجعه کردند: ۷۸۴ نفر (۵۹۳ نفر مرد – ۱۹۱ نفر زن)
سه استان صدر نشین در سگ‌گزیدگی
- خراسان رضوی: ۱۰۲ مصدوم
- تهران: ۹۸ مصدوم
- اصفهان: ۸۳ مصدوم
آمار جهانی سگ‌گزیدگی
- ۹۹ درصد ابتلای انسان به هاری در جهان براثر سگ گزیدگی است.
- ۵۰ درصد کشته شدگان بیماری هاری در جهان کودکان هستند.
- ۱۵ دقیقه یک نفر در جهان براثر بیماری هاری می‌میرند.
- ۳ نفر تنها بعد از ابتلاء به بیماری هاری زنده مانده‌اند.
براساس گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس با عنوان «مروری بر چالش‌های مدیریت سگ‌های پرسه‌زن آزاد در کشور» منتشر کرده، در ایران تنها در سال ۱۴۰۱، ۳۲۰ هزار و ۱۱ مورد حیوان‌گزیدگی ثبت شده است که نزدیک به ۸۱ درصد این موارد مربوط به سگ‌ها بوده است.
این گزارش به هزینه بالغ بر ۹ میلیون یورو جهت واردات یک میلیون و ۴۰۰ هزار دوز واکسن ضدهاری در دو سال اشاره کرده و افزوده است: با وجود این، طی همین مدت ۳۰ نفر جان خود را به‌دلیل ابتلاء به بیماری هاری از دست داده‌اند.
بر همین اساس، ایران از نظر تعداد مرگ‌ومیر هاری ناشی از سگ‌گزیدگی بین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۰ با ۳۷ مورد مرگ در رتبه سوم جهان قرار دارد و تنها درباره شهری مانند تهران، داده‌های مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در سال ۱۳۹۷ که این گزارش به آن اشاره کرده است، حکایت از آن دارد که روزانه به‌طور متوسط ۱۳.۶ مورد سگ‌گزیدگی در تهران اتفاق می‌افتد و در محدوده استان تهران تنها در چهار ماه نخست سال ۱۴۰۱، سه مرد و یک دختر یک ساله به‌دلیل حمله سگ‌ها کشته شده‌اند.
با توجه به آمارهای ثبت و اعلام شده، می‌طلبد که مسئولان مربوطه در خصوص پیشگیری از وقوع سگ‌گزیدگی و پیامدهای منفی آن چاره‌اندیشی داشته باشند تا از رخداد اتفاقات ناگوار پیشگیری شود و شاهد اخبار و آمارهای تلخی در این خصوص نباشیم.
