به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، دیابت بیماری مزمنی است که با افزایش سطح قند خون مشخص می‌شود و در این بیماری، بدن قادر به تولید انسولین کافی یا استفاده مؤثر از آن نیست؛ انسولین هورمونی است که به گلوکز (قند) اجازه می‌دهد وارد سلول‌ها شود و به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار گیرد و بدون انسولین کافی، گلوکز در خون تجمع پیدا می‌کند و باعث ایجاد طیف گسترده‌ای از مشکلات سلامتی می‌شود.
دیابت به دو نوع اصلی یک و دو تقسیم می‌شود که در دیابت نوع یک، سیستم ایمنی بدن سلول‌های تولید کننده انسولین در پانکراس را از بین می‌برد و در دیابت نوع دو، بدن به انسولین مقاوم می‌شود و نمی‌تواند به طور مؤثر از آن برای تنظیم سطح قند خون استفاده کند؛ هر دو نوع دیابت می‌توانند منجر به عوارضی جدی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی، بیماری کلیوی، نابینایی و قطع عضو شوند.
دیابت یک بیماری جهانی است که بسیاری افراد در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و طبق تخمین سازمان بهداشت جهانی، در سال ۲۰۲۱ بیش از ۴۲۲ میلیون نفر در سراسر جهان به دیابت مبتلا بودند که این تعداد به طور چشمگیری در حال افزایش است و پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۴۵ به ۶۲۹ میلیون نفر برسد، عوامل مختلفی از جمله افزایش سن جمعیت، نداشتن تحرک، رژیم غذایی نامناسب و ژنتیک در افزایش شیوع دیابت نقش دارد.
دیابت می‌تواند به شدت بر کیفیت زندگی افراد مبتلا تأثیر بگذارد و علائم شایع دیابت شامل تشنگی بیش از حد، تکرر ادرار، گرسنگی، خستگی، کاهش وزن غیر قابل توضیح، تاری دید، زخم‌های پوستی که به کندی بهبود می‌یابند و بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن در دست و پا است و در صورت تشخیص ندادن و درمان نشدن به موقع، دیابت می‌تواند منجر به عوارض جدی و ناتوانی شود.
کنترل سطح قند خون در دیابت بسیار مهم است و می‌تواند به جلوگیری از عوارض طولانی مدت کمک کند و مدیریت دیابت شامل تغییر سبک زندگی، مانند رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک است و افراد مبتلا به دیابت باید به طور منظم سطح قند خون خود را کنترل و با پزشک خود در مورد برنامه درمانی مناسب صحبت کنند.
شناسایی بیش از ۳ میلیون بیمار دیابتی در کشور
شکور امیدی، ایمونولوژیست و رئیس انجمن حمایت از بیماران دیابتی کشور با بیان اینکه بیماری دیابت، یک بیماری پیش‌رونده و در حال افزایش در سراسر جهان است، به خبرنگار مجله آرونو می‌گوید: زندگی ماشینی و مدرنیته و افزایش استرس و تنش، از جمله عوامل مؤثر در افزایش موارد ابتلاء به بیماری دیابت در جهان به شمار می‌رود.
وی با بیان اینکه شیوع دیابت در کشور نسبت به سایر کشورها متفاوت نیست، اما کنترل، پیشگیری و آموزش در کشور، بسیار پایین است و جای کار بسیاری دارد، می‌افزاید: از همین رو، بیشتر بودجه بهداشت و درمان کشور، صرف درمان می‌شود و پیشگیری و آموزش، حلقه‌های مفقوده در حوزه بهداشت به شمار می‌رود.
ایمونولوژیست و رئیس انجمن حمایت از بیماران دیابتی کشور با اشاره به شناسایی حدود سه میلیون و ۶۰۰ هزار نفر بیمار دیابتی در کشور تصریح می‌کند: بر اساس برآوردهای انجام شده، تخمین زده می‌شود که بیماری دیابت حدود ۱۰ درصد از جمعیت کشور را درگیر کرده باشد که این میزان برابر با حدود ۸.۵ میلیون نفر است، اما تاکنون حدود سه میلیون و ۶۰۰ بیمار دیابتی شناسایی شده است که از این تعداد ۱۰ درصد بیماران نیاز به حمایت دارند.
امیدی با تاکید بر لزوم حمایت بیمه‌ها از بیماران دیابتی و با اشاره به اینکه سالانه حدود ۱۰ هزار مورد قطع پا بر اثر بیماری دیابت اتفاق می‌افتد، ادامه می‌دهد: از جمله عوارض بیماری دیابت می‌توان به مشکلات چشمی، کلیوی و زخم دیابتی و قطع عضو اشاره کرد و در صورتی که بیماری دیابت به خوبی کنترل شود، عوارض اندکی متوجه بیمار خواهد بود.
لزوم سرمایه‌گذاری در حیطه آموزش و پیشگیری / ۶۰ درصد از عوامل زمینه‌ساز دیابت را استرس تشکیل می‌دهد
وی با بیان اینکه در صورتی که سرمایه‌گذاری در بخش پیشگیری، آموزش و اطلاع‌رسانی باشد، هزینه‌های درمان بیماری دیابت و عوارض آن به حداقل می‌رسد، می‌گوید: بیماران دیابتی باید تحت آموزش ببیند که در صورت ایجاد هرگونه زخم، موضوع را جدی بگیرند، چراکه همین موضوع می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.
ایمونولوژیست و رئیس انجمن حمایت از بیماران دیابتی کشور با بیان اینکه آمار ابتلاء به بیماری دیابت در یزد بالا است و این موضوع به دلیل زیاد بودن ازدواج‌های فامیلی در یزد است، اضافه می‌کند: ۱۰ درصد از عوامل اصلی بیماری دیابت، مربوط به ژنتیک است و افرادی که دیابت آنها از نوع ارثی باشد، باید تا پایان عمر از انسولین برای کنترل قند خون خود استفاده کنند.
امیدی با بیان اینکه ۳۰ درصد از عوامل زمینه‌ساز بیماری دیابت مربوط به تغذیه، نداشتن تحرک، چاقی، اضافه وزن و سبک زندگی نادرست است و ۶۰ درصد از عوامل زمینه‌ساز ابتلاء به بیماری دیابت را استرس، اضطراب و تنش تشکیل می‌دهد، می‌افزاید: استفاده از به‌روزترین راهکارهای درمانی بیماری دیابت و اطلاع‌رسانی آن به جامعه هدف باید همواره مد نظر قرار داشته باشد تا بتوان با استفاده از این راهکارها به خوبی بیماری را کنترل و از بروز عوارض جبران‌ناپذیر آن جلوگیری کرد.
دیابت نوع ۲ شایع‌ترین نوع دیابت است
منصور سیاوش، فوق تخصص غدد و متابولیسم با اشاره به اهمیت غربالگری و تشخیص به هنگام بیماری دیابت به خبرنگار مجله آرونو می‌گوید: در صورتی که میزان قند خون فردی پس از هشت ساعت ناشتا بودن ۱۲۶ یا بالاتر باشد، وی مبتلا به دیابت است؛ در صورتی که فردی علائم بیماری دیابت را دارا است و با پرنوشی، پرادراری و کاهش بی دلیل وزن به پزشک مراجعه کرده است و میزان قند خون او ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا بالاتر است، برای او تشخیص دیابت مسجل است.
وی با بیان اینکه نیمی از افرادی که در سراسر جهان مبتلا به بیماری دیابت هستند، از بیماری خود اطلاعی ندارند، می‌افزاید: دیابت نوع دو، شایع‌ترین نوع دیابت است و در صورتی که بیمار در مرحله پیش‌دیابت قرار داشته باشد و با غربالگری شناسایی شود، ممکن است تا زمانی که هنوز به این بیماری مبتلا نشده است، بتوان با استفاده از روش‌های پیشگیرانه، مانع ابتلای وی به بیماری دیابت شد.
فوق تخصص غدد و متابولیسم با بیان اینکه در صورتی که فرد مبتلا به دیابت نیز به هنگام شناسایی شود، با کنترل بیماری می‌توان از بروز عوارض پیشگیری کرد، تصریح می‌کند: هر فردی که بالغ می‌شود، در صورت قرار داشتن وزن او در محدوده پروزنی یا چاقی و داشتن یک یا دو مورد از عوامل خطر بیماری دیابت از جمله ژنتیک و بی‌تحرکی، باید به منظور غربالگری دیابت به پزشک مراجعه کند.
سیاوش با بیان اینکه در صورتی که فرد دارای شرایط مذکور مبتلا به دیابت یا پره‌دیابت نباشد، او باید هر دو یا سه سال یک‌بار برای بررسی مجدد بیماری دیابت به پزشک مراجعه کند، ادامه می‌دهد: در صورتی که ابتلای فرد به بیماری دیابت محرز شود، باید اقدامات درمانی برای او آغاز شود تا بیماری او تحت کنترل قرار گیرد.
افراد پره‌دیابت چه نکاتی را باید رعایت کنند؟
وی می‌گوید: در صورتی که پس از غربالگری، فرد در مرحله پیش‌دیابت یا پره‌دیابت قرار داشته باشد، اقدامات پیشگیرانه که مانع ابتلای وی به بیماری دیابت و عوارض قلبی و عروقی این بیماری می‌شود، باید مد نظر قرار گیرد؛ این افراد حداقل ۱۴۰ دقیقه در هفته باید ورزش هوازی مناسب داشته باشند و سایر عوامل تأثیرگذار بر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی را بهبود ببخشند.
فوق تخصص غدد و متابولیسم با بیان اینکه توصیه می‌شود این افراد ۷ درصد از وزن خود را کاهش دهند، اضافه می‌کند: تغییر شیوه زندگی، دوری از استرس و اضطراب، کنترل چربی خون و فشار خون، پرهیز از مصرف دخانیات و داشتن رژیم تغذیه‌ای سالم می‌تواند مانع از بروز مشکلات قلبی عروقی در افراد شود و افراد پره‌دیابت باید به این موارد توجه ویژه‌ای داشته باشند.
سیاوش با بیان اینکه در صورتی که فردی عوامل خطر ابتلاء به بیماری دیابت از جمله ژنتیک، بی‌تحرکی و اضافه وزن یا چاقی را نداشته باشد، پس از رسیدن به سن ۳۵ سالگی باید از نظر بیماری دیابت غربالگری شود، می‌افزاید: در واقع تمام افراد باید از نظر بیماری دیابت غربالگری شوند تا در صورت ابتلاء به دیابت، این بیماری به هنگام تشخیص داده شود و تحت کنترل قرار گیرد.
وی با بیان اینکه پرنوشی، تکرر ادرار و کاهش وزن بی‌دلیل در کودکان از جمله علائمی است که والدین باید به آنها توجه داشته باشند و به پزشک مراجعه کنند، تصریح می‌کند: به طور معمول، بسیاری از بیماران دیابت نوع دو، علائم شدیدی تجربه نمی‌کنند، اما در افرادی که به بیماری دیابت نوع یک مبتلا می‌شوند، علائم بیشتری ظهور پیدا می‌کند.
در نهایت، بیماری دیابت چالشی جدی برای سلامتی عمومی است که با افزایش آگاهی از این بیماری، توسعه روش‌های درمان مؤثر و پیشرفت در زمینه پیشگیری، می‌توان امیدوار بود که بتوانیم به طور مؤثر با این بیماری مقابله و از بروز عوارض جدی آن جلوگیری کنیم.
در این میان، پیشگیری از دیابت یک امر حائز اهمیت است و با انتخاب سبک زندگی سالم، مانند رژیم غذایی متعادل، فعالیت بدنی منظم و حفظ وزن مناسب، می‌توان خطر ابتلاء به دیابت را کاهش داد، علاوه بر این، انجام آزمایشات غربالگری برای تشخیص زودهنگام دیابت و دریافت درمان مناسب به موقع می‌تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلاء به عوارض را کاهش دهد.
تحقیقات در زمینه درمان دیابت در حال پیشرفت است که از جمله این پیشرفت‌ها می‌توان به توسعه انسولین‌های جدید، درمان‌های جدید برای تحریک تولید انسولین، داروهای جدید برای بهبود حساسیت به انسولین و دستگاه‌های نظارت بر سطح قند خون اشاره کرد و هدف از این تحقیقات یافتن راهکارهای مؤثر برای جلوگیری از عوارض دیابت و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری است.
