به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، حضور در طبیعت تأثیرات عمیقی بر سلامت روان افراد دارد که در مطالعات روان‌شناسی و محیط‌زیستی نیز تأیید شده است، طبیعت با فراهم کردن فضایی آرام و به‌دور از استرس‌های روزمره، سطح هورمون کورتیزول را کاهش می‌دهد و سیستم عصبی را به تعادل می‌رساند و این تعادل باعث ایجاد آرامش ذهنی و کاهش تنش‌های روحی می‌شود.
بر اساس تحقیقاتی که در مجلات علمی منتشر شده است، حضور در طبیعت به بهبود تمرکز و کاهش خستگی ذهنی کمک می‌کند و دیدن مناظر سبز و گوش دادن به صداهای طبیعت مانند باد و آب، فعالیت مغزی مرتبط با خلاقیت و تفکر مثبت را تحریک می‌کند و به همین دلیل، بسیاری از روان‌شناسان حضور در طبیعت را به‌عنوان یکی از روش‌های درمانی برای مقابله با اضطراب و افسردگی توصیه می‌کنند.
سیزدهم فروردین یا همان روز طبیعت، فرصت مناسبی برای تجربه این تأثیرات مثبت است و در این روز، بسیاری از افراد با حضور در طبیعت، از زیبایی‌های آن بهره‌مند می‌شوند و لحظاتی از استرس‌های زندگی روزمره فاصله می‌گیرند، همچنین این روز نمادی از ارتباط تاریخی و فرهنگی مردم ایران با طبیعت است و نقش مؤثری در تقویت حس همبستگی و آرامش جمعی دارد.
فعالیت‌های مرتبط با طبیعت‌گردی مانند پیاده‌روی یا بازی‌های گروهی در فضاهای باز، باعث ترشح هورمون‌های شادی‌آور مانند اندورفین می‌شود که این هورمون‌ها به کاهش احساس خستگی و افزایش انرژی کمک می‌کند و علاوه بر این، ارتباط با طبیعت می‌تواند فشار خون و ضربان قلب را بهبود بخشد و احساس کلی رفاه را افزایش دهد.
طبیعت‌گردی و تأثیر آن بر سلامت روان افراد / بازیابی قدرت ذهنی پس از خستگی‌ها با حضور در طبیعت
سمیه طاهری، روانشناس و مشاور خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه ارتباط با طبیعت و طبیعت‌گردی با سلامت روان یکی از موضوعات مورد توجه در پژوهش‌های روان‌شناختی و محیط‌زیستی است، اظهار کرد: مطالعه‌های علمی نشان می‌دهد گذراندن وقت در طبیعت می‌تواند به کاهش سطح کورتیزول، هورمون مرتبط با استرس، کمک کند.
وی با بیان اینکه این اثرات به‌ویژه زمانی پررنگ می‌شود که فرد در محیط‌هایی با گیاهان و مناظر طبیعی باشد و این فضاها احساس آرامش و تعادل روانی را تقویت می‌کند، افزود: یکی از جنبه‌های حیاتی طبیعت‌گردی، تأثیر مثبت آن بر ذهن‌آگاهی است و ارتباط با محیط طبیعی به افراد امکان می‌دهد تمرکز خود را بر لحظه حال افزایش دهند و از تنش‌های ذهنی دور شوند.
روانشناس و مشاور خانواده با اشاره به اینکه صداهای طبیعی مانند صدای آب و پرندگان باعث تحریک سیستم عصبی پاراسمپاتیک می‌شود که مسئول آرامش و کاهش فشار روانی است، تصریح کرد: طبیعت‌گردی اثرات قابل‌توجهی بر توانایی‌های شناختی مانند حافظه و تمرکز دارد و حضور در طبیعت موجب بازیابی قدرت ذهنی پس از خستگی ناشی از فعالیت‌های روزمره می‌شود.
تلاش برای حفظ طبیعت، راهی برای حفظ تعادل روانی و جسمی است
طاهری با بیان اینکه با توجه به تأثیرات طبیعت بر سلامت روان افراد، حفظ محیط زیست از این جنبه نیز باید مورد توجه قرار گیرد، ادامه داد: تخریب زیستگاه‌های طبیعی و افزایش آلودگی‌ها باعث کاهش دسترسی به طبیعت می‌شود و شاهد هستیم که فشار روانی مرتبط با محیط‌زیست که به eco-anxiety مشهور است، به‌ویژه در جوانان افزایش یافته است.
وی با بیان اینکه سازمان جهانی بهداشت در مورد تأثیرات مخرب آلودگی هوا بر روان و سلامت عمومی تأیید کرده است، گفت: فعالیت‌های اجتماعی مرتبط با حفظ محیط زیست نیز می‌تواند به تقویت سلامت روان کمک کند و مشارکت در فعالیت‌هایی مانند پاک‌سازی طبیعت یا کاشت درختان علاوه بر ایجاد احساس همبستگی، باعث کاهش احساس تنهایی و افزایش تعاملات مثبت اجتماعی می‌شود و به بهبود سلامت روان کمک می‌کند.
روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه طبیعت‌گردی و ارتباط با طبیعت دارای تأثیرات مثبت است و حفاظت از محیط زیست نیز به‌عنوان یک ضرورت برای پایداری این منابع ارزشمند و بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها شناخته می‌شود، اضافه کرد: به طور کلی تلاش برای حفظ طبیعت، راهی برای حفظ تعادل روانی و جسمی در جامعه محسوب می‌شود.
بر اساس مطالب ذکر شده، یکی از مفاهیم مهم در این زمینه حفظ محیط زیست و احترام به طبیعت است، چراکه تخریب محیط زیست و کاهش فضاهای سبز می‌تواند دسترسی به این مزایای روانی و جسمی را محدود کند و برگزاری روز طبیعت یادآور این نکته است که نه‌تنها باید از طبیعت لذت ببریم، بلکه باید برای حفاظت از آن تلاش کنیم.
حضور در طبیعت به ایجاد حس ارتباط عمیق‌تر با محیط پیرامون و حتی خود انسان کمک می‌کند و این تجربه‌ها از طریق کاهش استرس و افزایش احساس ارزشمندی، تأثیرات مثبتی بر سلامت روان افراد دارند، فعالیت‌های گروهی که در روز سیزدهم فروردین انجام می‌شود، می‌تواند احساس همبستگی و تعاملات اجتماعی مثبت را تقویت کند.
سیزدهم فروردین به‌عنوان فرصتی نمادین برای یادآوری اهمیت طبیعت و نقش آن در سلامت روان انسان عمل می‌کند و پیام این روز برای حفاظت از محیط زیست و بهره‌برداری مسئولانه از منابع طبیعی می‌تواند الهام‌بخش تلاش‌های بلندمدت برای حفظ تعادل روانی و اجتماعی باشد.
