مهرداد دشتی در گفتوگو با خبرنگار مجله آرونو با اشاره به نحوه صحیح مدیریت مشاجره و دعوا میان فرزندان یک خانواده اظهار کرد: بروز مشاجره و درگیری میان خواهرها و برادرها در خانواده امری طبیعی و رایج است و نباید آن را بهعنوان نشانهای از ناسازگاری یا ضعف در تربیت خانوادگی تلقی کرد.
وی افزود: این نوع اختلافها میتواند بهمنزله فرصتی ارزشمند برای رشد اجتماعی، تقویت مهارتهای ارتباطی و آموزش کنترل هیجانها در فرزندان مورد استفاده قرار گیرد که رسیدن به این دیدگاه و تحقق آن نیازمند عملکرد صحیح والدین و اطرافیان فرزندان است.
روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه نحوه واکنش والدین نقش تعیینکنندهای در نتیجه چنین موقعیتهایی دارد، تصریح کرد: مداخله نادرست و شتابزده والدین ممکن است این فرصت یادگیری را به عاملی برای شکلگیری آسیبهای روانی در فرزندان تبدیل کند.
دشتی ادامه داد: گاهی ورود احساسی و غیرمنطقی والدین به این مشاجرهها نه تنها موجب حل اختلاف نمیشود، بلکه سبب تشدید تنش میان فرزندان و تضعیف پیوند عاطفی آنها نیز خواهد شد و از همین رو والدین و اطرافیان فرزندان باید پیش از مداخله برای حل مشکل، به درستی مهارتهای لازم را فراگیرند و به آنها توجه داشته باشند.
شکلگیری حسادتها، رقابتهای منفی و بیاعتمادی از پیامدهای رایج مداخلات غیر اصولی در مشاجره میان فرزندان است
وی گفت: آسیب ناشی از مداخله نابهجای والدین گاهی در طول سالها در روابط میان خواهرها و برادرها باقی میماند و حتی تا بزرگسالی و پایان عمر اثر خود را حفظ میکند و شکلگیری حسادتها، رقابتهای منفی و بیاعتمادی میان فرزندان از جمله پیامدهای رایج این نوع مداخلات غیر اصولی است.
روانشناس و مشاور خانواده با تاکید بر اهمیت آگاهی والدین در مدیریت تعارضهای فرزندان اضافه کرد: مدیریت درست در چنین موقعیتهایی نیازمند شناخت و آموزش است و نه تنها والدین، بلکه دیگر اعضای خانواده از جمله پدربزرگها، مادربزرگها و بزرگترها نیز باید از مهارتهای ارتباطی و تربیتی لازم برخوردار باشند تا رفتارهای آنها ناخواسته باعث تداوم اختلافات نشود.
دشتی خاطرنشان کرد: در بعضی موارد والدین واکنش مناسبی از خود نشان میدهند، اما اطرافیان یا بزرگترهای خانواده به دلیل ناآگاهی یا مداخلههای نابهجا موجب تداوم تنشها میشوند و این وضعیت سبب میشود اختلافهای ساده به مسئلهای ریشهدار تبدیل شود و روابط میان اعضای خانواده را برای مدت طولانی تحت تأثیر قرار دهد.
مداخله در شرایط تنش و عصبانیت به حل مسئله کمکی نمیکند / از دعواها به عنوان فرصتی آموزشی استفاده کنید
وی بر نقش مربیان و معلمان در پیشگیری از بروز آسیبهای روانی تأکید و بیان کرد: افرادی که در محیط آموزشی با کودکان و نوجوانان در ارتباط هستند، باید مهارتهای خود را در حوزه مدیریت تعارض، ارتباط مؤثر و آموزش کنترل خشم تقویت کنند تا بتوانند در مواجهه با اختلافهای دانشآموزان نقش حمایتی و آموزشی مناسبی ایفا کنند.
روانشناس و مشاور خانواده افزود: زمانی که مشاجرهای میان فرزندان رخ میدهد، نخستین گام برای والدین یا سایر مداخلهگران حفظ آرامش است و مداخله در شرایط تنش و عصبانیت نه تنها به حل مسئله کمک نمیکند، بلکه ممکن است فشار روانی و اضطراب فرزندان را افزایش دهد و آرامش والدین، زمینهای برای گفتوگویی منطقی و سازنده فراهم میکند.
دشتی تأکید کرد: والدین و بزرگترها نباید در نقش قاضی، پلیس یا حتی وکیل مدافع وارد اختلاف فرزندان شوند، بلکه باید نقش یک مربی و راهنما را ایفا کنند و در چنین شرایطی میتوان از دعوای پیش آمده به عنوان فرصتی آموزشی استفاده کرد تا کودکان بیاموزند چگونه بدون خشونت، احساسات خود را بیان و اختلافها را بهصورت مسالمتآمیز حل کنند.
وی با بیان اینکه پایههای سلامت روان خانواده از دوران کودکی شکل میگیرد، تصریح کرد: اگر والدین بتوانند از همان سالهای نخست زندگی فرزندان، مهارتهای گفتوگو، احترام متقابل و همدلی را در محیط خانه تقویت کنند، احتمال بروز تعارضهای شدید در آینده به حداقل میرسد و آموزش حل مسئله و گفتوگو، از مهمترین عواملی است که به فرزندان کمک میکند در بزرگسالی نیز روابطی سالم و پایدار با اعضای خانواده و جامعه داشته باشند.