به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، در دنیای پرهیاهوی بازی‌های کریپتویی، همستر کامبت در تاریخ ۲۵ مارس ۲۰۲۴ (ششم فروردین ۱۴۰۳) راه‌اندازی شد، این پروژه توجه بسیاری از مردم را در جامعه ارز دیجیتال به خود جلب کرد و پس از ۱۱ روز از راه‌اندازی اولیه به رکورد قابل توجه یک میلیون کاربر رسید که تعداد آن‌ها هر روز بیشتر می‌شود، Hamster Kombat طبق ادعای سازندگانش تاکنون بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر و ۴۰ میلیون کاربر فعال روزانه دارد.
همستر کمبت یک بازی تلگرامی است که کاربر در آن می‌تواند فقط با ضربه‌زدن ساده روی نمایشگر تلفن همراه خود، سکه‌های مجازی کسب کند، سکه‌هایی که احتمال تبدیل به پول واقعی را دارند، اگرچه قیمت همستر کامبت تا زمانی که این پروژه در صرافی‌ها لیست نشود، مشخص نخواهد بود.
هرچند در حال حاضر همستر کامبت فقط یک بازی است، احتمال ایردراپ آن وجود دارد، این یعنی احتمال دارد افرادی که سکه‌های داخل بازی را جمع‌آوری می‌کنند، در طول رویداد ایجاد توکن واجد شرایط ایردراپ شوند، به بیان دیگر در صورت لیست شدن پروژه در صرافی‌ها، قیمت ارز همستر با هر نرخی که سازندگان آن مناسب بدانند، تعیین خواهد شد و در آن صورت امکان فروش سکه‌ها و تبدیل آن‌ها به پول واقعی فراهم خواهد شد.
با رواج یافتن این بازی در بین عموم مردم جامعه، از کودک و نوجوان تا بزرگسال، از دانش‌آموز و دانشجو تا کارمند، از فعالان فضای مجازی تا سرمایه‌گذاران بازارهای ارز دیجیتال، سخن از فرصت‌ها و تهدیدات این بازی به میان آمد که آیا با ورود به این بازی می‌توان به کسب درآمد رسید یا صرف وقت‌گذرانی است؟ این بازی و جریان رسانه‌ای چه عوارض و آثار مخربی را به‌دنبال خواهد داشت؟ استقبال بسیار جوانان و نوجوانان از بازی همستر کامبت نشانه چیست و ده‌ها سوال دیگر که ذهن مخاطبان فضای رسانه و فضای مجازی را درگیر خود کرده است.
درآمدزایی کلان با سرمایه‌گذاری خرد / شرطی کردن و دریافت پاداش فوری، علت استقبال زیاد مخاطبان
حجت‌الاسلام حسین ناصری، پژوهشگر حوزه تربیت و طراح و مدل‌ساز بازی در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو در خصوص علت علاقه مردم برای تجربه کردن بازی همستر کامبت اظهار می‌کند: روان‌شناسان معتقد هستند ترشح دوپامین در مغز به‌هنگام بازی کردن علت جذابیت بازی‌ها برای مخاطبان است، هورمون دوپامین زمانی ترشح می‌شود که انسان در ازای انجام فعالیتی، پاداشی مانند لذت دریافت کند، مخاطب در بازی همستر کامبت کاری را انجام می‌دهد که از آن لذت می‌برد.
وی با بیان اینکه یکی از عامل‌های مجذوب‌کننده در بازی‌ها، شرطی کردن و دریافت پاداش فوری است که سبب افزایش جذابیت بازی برای مخاطبان می‌شود، در نتیجه به‌صورت پلکانی استفاده از آن بازی برای مخاطب جذاب‌تر از گذشته می‌شود و تمایل بیشتری برای انجام آن دارد، می‌افزاید: یکی از علت‌های استقبال جوانان از بازی همستر کامبت، قضیه استفاده از عوامل جذاب در این بازی است.
پژوهشگر حوزه تربیت و بازی ادامه می‌دهد: موضوع دیگری که در ساخت بازی مورد توجه قرار می‌گیرد، مفهومی به‌نام غرقگی یا شناوری است، غرقگی زمانی رخ می‌دهد که انسان وارد فضایی فراتر از زمان و مکان شود، چرا که انجام آن کار چنان لذتی برای مخاطب دارد که گذر زمان را متوجه نمی‌شود، علت این جذابیت نیز همان پاداش فوری و ترشح دوپامین است.
حجت‌الاسلام ناصری عنوان می‌کند: در بازی همستر کامبت علاوه بر ارائه وعده دریافت پاداش، وعده درآمدزایی حقیقی نیز به مخاطبان به‌ویژه جوانان و نوجوانان داده می‌شود و این امر سبب افزایش جذابیت این بازی و جذب بیشتر افراد برای تجربه کردن آن است و این امر سبب رواج یافتن استفاده از این بازی میان عموم مردم است.
وی پیرامون چالش‌ها و معضلات بازی همستر کامبت اضافه می‌کند: بازی‌ها سعی دارند سبک زندگی مشخصی برای مخاطبان بسازند و مخاطبان باید از گذشته تا زمان حال و در آینده توسط بازی‌ها راهبری شود و بازی همستر کامبت نیز از این موضوع مستثنی نیست، دنیایی که این بازی برای نوجوان می‌سازد از مفاهیمی همچون لذت‌محوری، مشغول‌سازی و درآمدزایی بیشتر با فعالیت کمتر استفاده می‌کند که مبتنی بر سلیقه و تفکرات فرهنگ غرب است.
بازی همستر کامبت این مفهوم را به مخاطبان القا می‌کند که می‌توانید با کار کردن کمتر، پاداش کلان و بزرگی دریافت کنید
طراح و مدل‌ساز بازی با بیان اینکه بازی همستر کامبت این مفهوم را به مخاطبان القا می‌کند که می‌توانید با کار کردن کمتر، پاداش کلان و بزرگی دریافت کنید، خاطرنشان می‌کند: این مفاهیم در تضاد با آموزه‌های ایرانی- اسلامی است که گزاره‌هایی همچون انفاق و ایثار در آن جایگاهی ندارد، در حقیقت این بازی دست به رؤیافروشی مخاطبان زده است و در طولانی مدت نتیجه‌ای جز تمایل برای کار کمتر و درآمد بیشتر برای مخاطب نخواهد داشت.
حجت‌الاسلام ناصری می‌افزاید: هنگامی که مخاطبان وارد دنیای این بازی می‌شوند باید به قوانین و چهارچوب آن پایبند باشند تا بتوانند به بازی ادامه دهند، قوانینی که شاید نقطه مقابل قوانین ایرانی، اسلامی و حتی انسانی است، برای مثال صبر، تلاش، مشورت و تاب‌آوری نمونه تعهدات انسانی است که در این بازی زیر پا گذاشته شده است، درواقع مخاطب وقتی شروع به جمع‌آوری سکه می‌کند، نباید صبر کند و باید با انجام کار کمتر، پاداش فوری در قالب درآمد بیشتر دریافت کند.
وی با اشاره به سخنی از مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی که می‌فرماید: «استعمار یعنی تعطیل فکر، نه به آن معنا که اجازه ندهد شما فکر کنید، می‌خواهد به مجرد اینکه نیازی پیدا کنید از شما رفع نیاز کند و این یعنی تعطیل فکر.»، تاکید می‌کند: باید از دوران کودکی و نوجوانی آموزه‌های مناسب مبتنی بر مفاهیم انسانی را به فرزندان‌مان بیاموزیم و لازمه آن آشنایی والدین و مربیان با دنیای فرزندان و جهان بازی‌ها است تا بتوانیم با استفاده از آن چنین آموزه‌های غنی را به مخاطبان ارائه دهیم.
رؤیای پولدار شدن بدون ریسک‌پذیری؛ ترفند جذب مخاطب در همستر کامبت
حسین حق‌پناه، کارشناس ارشد جامعه‌شناسی در گرایش مطالعات جوانان و پژوهشگر حوزه سوادرسانه‌ای در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو اظهار می‌کند: بازی همستر کامبت و نمونه‌های مشابه آن از جنس فعالیت‌های استخراج رمز ارز هستند، فضای ارزهای دیجیتال در کشور چند سالی است که در کشورمان مطرح شده است و به عنوان شیوه سرمایه‌گذاری برای کسب درآمد موازی بازار بورس و سایر شیوه‌های واسطه‌گری شناخته می‌شود.
وی می‌افزاید: تمایز رمز ارزهای دیجیتال با دیگر روش‌های کسب درآمد این است که افراد می‌توانند با سرمایه‌های خرد وارد سرمایه‌گذاری شوند و نیاز به داشتن پول کلان ندارند، همچنین رمز ارزهای دیجیتال ارتباط بیشتر و فعال‌تری با زیست دنیای دیجیتال دارد، بنابراین نسلی که از کودکی در فضای دیجیتال و فضای مجازی رشد یافته است، کار کردن با ارزهای دیجیتال برایش آسان‌تر از کار کردن با دیگر روش‌های سرمایه‌گذاری است.
کارشناس ارشد جامعه شناسی در گرایش مطالعات جوانان با اشاره به ویژگی‌های متمایز همستر کامبت ادامه می‌دهد: فرایند سرمایه‌گذاری و کسب درآمد در بازی همستر کامبت به شیوه بازی و سرگرمی طراحی شده است، همچنین جنبه اجتماعی پیدا کرده است، یعنی افراد با دعوت از یکدیگر می‌توانند به جمع‌آوری سکه مشغول شوند و این امر سبب استقبال عموم افراد به‌ویژه جوانان می‌شود که شاید اطلاعات زیادی درباره رمز ارزها نداشته باشند، اما به راحتی درگیر این بازی شده‌اند.
حق‌پناه عنوان می‌کند: در حقیقت داستانی موفق از این بازی ساخته شده است، یعنی صحبتی میان افراد در حال جریان است که می‌گویند رمز ارز نات‌کوین که قبل از همستر کامبت رایج بوده است، در حال حاضر فروش خوبی دارد، بنابراین این فرصت جدید را از دست ندهیم، این امر تأثیر اقناعی زیادی بر مخاطبان گذاشته است و باعث شد که فکر کنند مشغول بازی خاصی هستند که در حین سادگی و آسانی، می‌تواند درآمدزا باشد.
وی اضافه می‌کند: این ویژگی‌ها سبب می‌شود افراد با رؤیای پولدار شدن بدون ریسک‌پذیری مواجه شوند و وارد چنین جریانی شوند که به راحتی و بدون سرمایه‌گذاری کلان بتوانند با رمز ارزهای دیجیتال کسب درآمد کلان داشته باشند.
پژوهشگر و مدرس سوادرسانه‌ای با بیان اینکه ماجرای رمز ارزها نزدیک به یک دهه است که در دنیا به‌طور جدی مورد توجه بوده، اما در حال حاضر به‌صورت عمومی رواج یافته است، خاطرنشان می‌کند: رمز ارزها تهدیدی برای پول ملی و اقتصاد متمرکز است، چراکه ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز و غیر رسمی هستند و به همین سبب احتمال ردگیری آن کمتر است و می‌تواند خارج از فضای قوانین و قواعد کشور انجام شود، درواقع در آینده با چالشی اقتصادی در سطح کلان مواجه خواهیم بود.
حق‌پناه می‌افزاید: نکته قابل توجه دیگر این است که این بازی در حالی که فضای سرگرمی دارد، آینده نسل جوان و نوجوان را تهدید می‌کند و باعث می‌شود به سختی بتوانیم افراد این نسل را در فضای حقیقی و اقتصاد مولد که نیاز به تمرکز، سختی، رنج کشیدن و تاب‌آوری دارد، وارد کنیم و تمایل آن‌ها به سمتی جهت می‌گیرد که بدون دردسر و ریسک‌پذیری به کسب درآمد برسند.
ایجاد تمایل در افراد برای دست یافتن به درآمدهای کلان به صورت ناگهانی
وی تاکید می‌کند: چنین تکنولوژی و فناوری‌هایی سبب می‌شود افراد تمایل پیدا کنند که به‌صورت ناگهانی به درآمدهای کلان دست یابند، نمونه آن را نیز در چندسال اخیر شاهد هستیم که افراد به‌ویژه جوانان و نوجوانان در حوزه دیجیتال به سمت استریمر شدن، یوتیوبری، بلاگری و شاخ‌های مجازی سوق پیدا کنند، در نظر افراد این فعالیت‌ها مسیرهایی میانبر برای درآمدزایی سریع و کم دردسرتر است.
کارشناس ارشد جامعه شناسی در گرایش مطالعات جوانان با تاکید بر اینکه این مسئله امکان دارد در آینده به‌واسطه شبکه‌های اجتماعی تشدید شود، می‌گوید: قدرت پلتفرم و بسترهای مجازی در این جریان‌ها نمایان می‌شود، قدرت پلتفرم این امکان را ایجاد کرده است تا افراد با عضویت آسان در شبکه‌های اجتماعی بتوانند با دعوت از یکدیگر فعالیت خود را گسترش دهند و این امر نقطه تمایز بازی همستر کامبت با دیگر رمز ارزها است که تعداد کاربران و به اصطلاح سرمایه‌گذاران خود را افزایش می‌دهد که نقطه قوتی برای رمز ارز دیجیتال است.
حق‌پناه تاکید می‌کند: نیاز است با نگاه عمیق‌تر و تحلیل‌های به جا به این سوال پاسخ دهیم، که چرا حرکت اجتماعی به سمت چنین کسب‌وکارهای مبهم و رؤیافروشی زیاد می‌شود؟، بنابراین باید عللی که سبب افزایش شوق مردم برای روی آوردن به چنین کسب‌وکارهای کاذب شده است به طور عمیق بررسی و تحلیل شود.
بر این اساس، بازی همستر کامبت رایگان است و حتی مخاطبان برای خرید بعضی از اقلام ارتقادهنده درون بازی نیازی به پرداخت پول واقعی ندارند و این کار با پرداخت سکه‌های مجازی درون بازی انجام می‌شود، همچنین در حال حاضر امکان کسب سکه‌های مجازی در این بازی وجود دارد، اما تا زمانی که این پروژه در صرافی‌ها لیست نشود، نمی‌توان سکه‌های مجازی داخلی آن را به پول واقعی تبدیل کرد، علاوه بر آن اخباری که پیرو آسیب‌ها و آثار مخرب این بازی در فضای مجازی دست به دست می‌شود، همگی بیانگر این مسئله است که مخاطبان نباید بدون فکر و تحقیق به سمت جریان‌های رسانه‌ای و بازارهای اقتصادی دیجیتال که فعالیت در آن نیازمند تخصص و تجربه است، قدم بردارند.
مخاطبان فضای مجازی باید در دنیای رسانه‌ها با تفکر انتقادی و سوادرسانه‌ای آشنا باشند تا بتوانند خود را در برابر خطرات و آسیب‌های آن واکسینه کنند، نباید فکر کنیم که می‌توان در یک شب پولدار شویم و به درآمدزایی کلان برسیم و زندگی خود را به خطر اندازیم، بلکه باید با سنجیدن جنبه‌های مختلف جریان‌های رسانه‌ای آگاهانه در این فضا زندگی کنیم و تعامل مؤثر و مثبت داشته باشیم.
گزارش از محمداسماعیل وهابی، خبرنگار سرویس جامعه خبرگزاری مجله آرونو
