خبرگزاری مجله آرونو؛ فرزانه دهقانی، دکترای ارتباطات و رسانه در یادداشتی با موضوع آسیب‌های نوپدید فضای مجازی نوشت:
«گسترش جامعه اطلاعاتی و ارتباطی و نیز شکل شکل‌گیری جهان مجازی در کنار جهان واقعی فرایند زندگی را دستخوش تغییرات زیادی کرده است؛ افزایش تصاعدی ضریب نفوذ اینترنت در ایران و تأثیر استفاده بیش از حد روی خانواده‌ها، چنانچه به‌صورت برنامه، برنامه‌ریزی و مدیریت نشده در این فضا قرار گیرند، خانواده و جامعه را نیز دچار مشکل خواهند کرد، اما قسمت مهم این پژوهش مؤلفه اعتیاد مدرن و آسیب‌های نوپدید که به‌عنوان عنصر اساسی و اصلی است، در واقع استفاده بیش از حد و بیمار گونه از اینترنت که باعث دور شدن فرد از دوستان و خانواده خانواده‌اش شود و اختلالات رفتاری یا شخصیتی را در وی ایجاد کند، اعتیاد به اینترنت یا شبکه‌های اجتماعی نامیده می‌شود، این اعتیاد که سرآمد همه اعتیادهای رفتاری است رشد روزافزونی پیدا کرده است و عوارض ناگواری به همراه دارد. اعتیاد به اینترنت نیز با علائمی همراه است: همچون اضطراب، افسردگی، کج‌خلقی، بی‌قراری، تفکرهای وسواسی، کناره‌گیری، اختلالات عاطفی و ازهم‌گسیختگی روابط اجتماعی. (علوی و جنتی فرد ،۱۳۹۰، ص .۲۲؛ سهراب‌زاده ،۱۳۸۹)
استفاده از اینترنت علاوه بر اینکه مزایای تأثیرگذار متعددی بر جوامع دارد ولی از سوی دیگر اثرات منفی از جمله اطلاع رسانی جهت‌دار و غیرمنصفانه، نادیده گرفتن هویت ملی و دینی جوامع مختلف، تخریب باورهای اخلاقی، فرهنگی، آداب و سنن پیشرو و شبهه‌افکنی و تردید پردازی‌های کاذب، تزلزل بنیان خانواده، پوچی‌گرایی، القای ناهنجاری‌های انسانی، تضییع نیرو و استعدادهای انسانی و مشکلات جسمانی از جمله جنبه‌های منفی این شبکه‌های ارتباطی جدید است. (علوی وجنتی فرد ،۱۳۹۰)
گسترش فضای مجازی و استفاده بیش از حد در حوزه فردی شامل تغییرات سبک زندگی به منظور گذراندن زمان بیشتر در شبکه و کاهش کلی فعالیت‌های بدنی و بی‌توجهی به سلامت فردی در نتیجه فعالیت اینترنتی، اجتناب از فعالیت‌های مهم زندگی، کمبود خواب و یا تغییر الگوهای خواب برای گذراندن زمان بیشتری در شبکه، کاهش معاشرت و در نتیجه ازدست دادن دوستان، غفلت از خانواده و دوستان، بی‌توجهی به مسئولیت‌های شغلی و شخصی، خشونت بیش از حد، پرخاشگری، تغییر عادت‌های رفتاری، بی توجهی به نظافت شخصی در حوزه رابطه فرزندان و والدین نیز تغییراتی به وجود آورده است که از جمله آن به کاهش نقش خانواده به عنوان مرجع، کاهش ارتباط والدین با فرزند، شکاف نسلی به دلیل رشد تکنولوژی، از بین رفتن حریم بین فرزندان و والدین و ایستادن در برابر یکی از والدین یا هر دو را می‌توان نام برد. در بحث ازدواج‌ها نیز مسائلی چون ناپایداری ازدواج‌ها، تغییر الگوی همسرگزینی، نداشتن مهارت‌هایی برای ازدواج ناتوانی والدین برای آموزش به فرزندان، افزایش روابط دختر و پسر در زمان نامزدی بدون عقد، تمایل به دریافت مهریه‌های سنگین، بالا رفتن سن ازدواج و افزایش تنوع‌طلبی جنسی مردان را می‌توان اشاره کرد. (جعفری و دیگران ،۱۳۹۱؛ منایز، ۲۰۱۵)
بسیاری از افرادی که به اینترنت اعتیاد دارند هرگز آن را نمی‌پذیرند، زیرا برای آنها اینترنت جزئی از زندگی محسوب می‌شود ولی با وجود این روانشناسان از جمله سامسون و کین بر این باورند که فرد معتاد به اینترنت دارای نشانه‌هایی است که می‌توان از این طریق به وابستگی فرد به اینترنت پی ببرد، هرچند که این نشانه‌ها به تنهایی نمی‌توانند معیار مستقل و کاملی برای اعتیاد مجازی به‌شمار آیند، انجمن روانپزشکان آمریکا (APA ) معیارهایی را مشخص کرده است که فرد باید حداقل سه مورد از این معیارها را حداقل به مدت ۱۲ ماه داشته باشد:
۱- زمان پرداختن به امور شخصی خود را صرف شبکه‌های اجتماعی می‌کند؛ از جمله ساعات ضروری برای خواب را در این فضاها سپری می‌کند.
۲- تغییر عادت رفتاری؛ استفاده از اینترنت باعث می‌شود که شخص از سایر فعالیت‌هایی که پیش‌تر برای او لذت‌بخش بوده، دست بکشد.
۳- زمانی که باید تکالیف درسی یا کاری انجام دهد، در اینترنت سپری می‌کند. (رابرتس ،۱۳۹۲)
۴- چنانچه ارتباط با شبکه‌های اجتماعی به دلیلی قطع شود، احساس افسردگی، بی‌قراری و بدخلقی می‌کند.
۵- خسته‌تر و کج‌خلق‌تر از زمانی است که اینترنت جزئی از زندگی وی نبود . دامنه تنش‌های عصبی او بالاتر است و از سردردهای عصبی رنج می‌برد.
۶- بیش از حد خشونت نشان می‌دهد و پرخاشگری و قانون‌شکنی می‌کند.
۷- در زمان دل‌مشغولی‌های فکری و ذهنی، ساعات متمادی را صرف چک کردن شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند.
۸- هنگامی که فرد دسترسی به شبکه‌های اجتماعی ندارد دائم به استفاده مجدد از آن فکر می‌کند و ذهن خود را مشغول نوع فعالیت‌های موردنظر می‌کند.
۹- روزی چند بار و به‌طور مرتب شبکه‌های اجتماعی و گروه‌ها و کانال‌های خود را بررسی می‌کند.
۱۰- حین اتصال به شبکه‌های اجتماعی ، زمان خود را از دست می‌دهد و متوجه گذشت زمان نیست.
۱۱- زمان بسیار کوتاهی برای وعده‌های غذایی صرف می‌کند و به علت از بین رفتن وعده‌های غذایی کمبود وزن پیدا می‌کند. (امیدوار و صارمی، ۱۳۸۱)
۱۲- هنگام استفاده از شبکه‌های اجتماعی احساسی آمیخته به خوشنودی و گناه می‌کند.
۱۳- ترجیح می‌دهد به اینترنت وصل شود تا اینکه با دوستان یا خانواده باشد. و به عبارتی دیگر به دوستان خانواده و کلیه مسئولیت‌های خود پشت پا می‌زند.
۱۴- روابط جدیدی با افرادی که هنگام ورود به شبکه‌های اجتماعی با آنها آشنا شده، تشکیل می‌دهد و بیشتر مایل است با آنها ارتباط برقرارکند.
۱۵- کمتر از خانه بیرون می‌رود و فعالیت‌های اجتماعی او کاهش چشمگیری پیدا می‌کند.
۱۶- راجع به اینکه چه مدت برخط بوده است یا در مورد میزان ساعات صرف شده در فضای شبکه‌های اجتماعی به خانواده، والدین، همسر و یا رئیس خود دروغ می‌گوید.
۱۷- دیگران از او به علت صرف زمان طولانی در اینترنت ناراحت هستند و مرتب از او گله می‌کنند.
۱۸- در موقعی تنهایی و خلوت و زمانی که کسی در خانه نیست، به سراغ فضا می‌رود.
۱۹- از محدودیت‌های زمانی که برای وی به منظور استفاده از اینترنت تعیین شده است، سرپیچی می‌کند.
۲۰- تمام تلاش‌ها برای محدود ساختن ساعات استفاده از اینترنت بی‌نتیجه مانده است. (جعفری و دیگران ،۱۳۹۱)
مخاطب ایرانی با رسانه‌های مدرن از قبیل اینترنت و تلفن همراه که مجهز به امکانات پیامک و بلوتوث است نیز مواجه است، سبد فرهنگی خانواده ایرانی دچار تغییرات فراوانی شده است که همه به نوعی مروج سبک زندگی مدرن است که خاستگاه این نوع سبک زندگی تمدن غربی است و ترویج این شیوه از زندگی، لاجرم تمام مؤلفه‌های معرفتی تمدن غرب را شایع می‌سازد و موجب می‌شود بی‌سامانی در مسائل فرهنگی و اجتماعی در کشور افزایش یابد؛ در این خصوص مدیران و برنامه ریزان و سیاست‌گذاران اجرایی و کاربردی، لازم است که در راستای کاهش مشکلات ناشی از استفاده شبکه‌های اجتماعی با برگزاری دوره‌ها، جلسات کارگاهی، بازدیدهای علمی و آموزشی و تصویب سیاست‌ها، نظام‌های کنترل کیفی و فنی برنامه‌ریزی‌هایی انجام دهند.»
