به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، مصرف سیگار یکی از مهم‌ترین عوامل خطر برای ابتلاء به بیماری‌های مزمن و جدی به‌ویژه سرطان محسوب می‌شود، چراکه ترکیبات سمی موجود در دود سیگار به صورت مستقیم بر سلول‌های بدن تأثیر می‌گذارد و ساختار طبیعی آن‌ها را دچار تغییرات خطرناک می‌کند که این تغییرات اغلب منجر به جهش‌های ژنتیکی و تکثیر غیرقابل‌کنترل سلول‌های سرطانی می‌شود و سلامت فرد را به‌شدت تهدید می‌کند.
سرطان ریه از شناخته‌شده‌ترین بیماری‌هایی است که ارتباط مستقیمی با مصرف دخانیات دارد؛ بیش از ۷۰ درصد موارد سرطان ریه در میان افراد سیگاری مشاهده می‌شود، چراکه مواد شیمیایی موجود در دود سیگار به بافت‌های حساس ریه نفوذ و عملکرد طبیعی آن‌ها را مختل می‌کند و این بیماری به طور معمول در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شود و درصد بهبودی آن بسیار پایین است.
علاوه بر سرطان ریه، دخانیات عامل افزایش خطر ابتلاء به سرطان‌های دستگاه گوارش نیز محسوب می‌شود و سرطان‌های مری، معده، روده بزرگ و لوزالمعده از جمله بیماری‌هایی است که می‌تواند در نتیجه مصرف طولانی‌مدت سیگار ایجاد شود و مواد شیمیایی موجود در دود سیگار پس از ورود به سیستم گوارش، سبب آسیب سلولی و ایجاد تغییرات غیرطبیعی در بافت‌ها می‌شود و در نهایت به رشد تومورهای سرطانی منجر خواهد شد.
سرطان‌های دهان، حنجره و حلق نیز تحت تأثیر مصرف دخانیات قرار می‌گیرد و دود سیگار به صورت مستقیم با این نواحی در تماس است و باعث تحریک و تخریب سلول‌های سالم می‌شود، این تغییرات می‌تواند منجر به رشد سلول‌های سرطانی در دهان، زبان، لثه، حنجره و حلق شود و بیماران مبتلا به این نوع سرطان‌ها اغلب دچار مشکلاتی مانند دشواری در صحبت کردن، بلعیدن و حتی تنفس می‌شوند.
دخانیات مهم‌ترین عامل قابل پیشگیری در بروز سرطان است
پوریا عادلی، عضو هیئت مدیره انجمن علمی رادیوانکولوژی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه سیگار کشیدن یکی از مخرب‌ترین عادت‌هایی است که تأثیرات جبران‌ناپذیری بر سلامت افراد دارد، اظهار کرد: این رفتار خود فرد و اطرافیان او را در معرض آسیب‌های جدی قرار می‌دهد و تحقیقات علمی به وضوح نشان می‌دهد که دخانیات مهم‌ترین عامل قابل پیشگیری در بروز سرطان است و افراد با ترک این عادت می‌توانند شانس ابتلاء به بیماری‌های مرتبط را به حد چشمگیری کاهش دهند.
وی با بیان اینکه دود سیگار حاوی ماده‌های شیمیایی خطرناک است که بسیاری از آن‌ها خاصیت سرطان‌زایی دارند، افزود: مواد موجود در دود سیگار پس از ورود به بدن، سلول‌های سالم را دچار تغییرات غیرطبیعی می‌کند و باعث رشد غیرقابل‌کنترل آن‌ها می‌شود و سرطان ریه تنها یکی از پیامدهای مصرف دخانیات است و به طور کلی، دخانیات عامل افزایش خطر ابتلاء به سرطان‌های دیگری همچون سرطان‌های دهان، حنجره، مری، معده، لوزالمعده، مثانه و حتی بعضی سرطان‌های خون محسوب می‌شود.
عضو هیئت مدیره انجمن علمی رادیوانکولوژی ایران با اشاره به اینکه نیکوتین به عنوان ماده اصلی دخانیات، نقش مهمی در وابستگی شدید افراد به سیگار دارد، تصریح کرد: این ترکیب شیمیایی به سرعت وارد جریان خون می‌شود و احساس لذت و آرامشی کوتاه‌مدت ایجاد می‌کند؛ نیکوتین به تنهایی سرطان‌زا نیست، اما موادی که در فرایند سوختن توتون آزاد می‌شود، اصلی‌ترین عامل خطر محسوب می‌شود.
سیگارهای الکترونیکی جایگزین مناسبی برای سیگارهای سنتی است؟
عادلی با بیان اینکه سیگارهای الکترونیکی یکی از روش‌های جایگزینی است که برخی افراد برای ترک سیگار به آن روی می‌آورند، ادامه داد: سیگارهای الکترونیکی بسیاری از مواد شیمیایی موجود در دود سیگارهای سنتی را ندارد، اما باید توجه داشت که همچنان دارای ترکیباتی است که می‌تواند برای سلامت بدن مضر باشد.
وی با بیان اینکه چند سال پس از ترک سیگار خطر ابتلاء به بسیاری از سرطان‌های مرتبط با دخانیات به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند، گفت: بهبود عملکرد قلب و ریه، افزایش انرژی و کاهش مشکلات تنفسی از دیگر مزایای ترک دخانیات به شمار می‌رود.
عضو هیئت مدیره انجمن علمی رادیوانکولوژی ایران با اشاره به اینکه نقش آموزش و آگاهی‌بخشی در کاهش مصرف دخانیات بسیار حیاتی است، اضافه کرد: اطلاع‌رسانی در مورد خطرات سیگار و حمایت از افراد در مسیر ترک دخانیات می‌تواند تأثیر بسزایی بر سلامت افراد داشته باشد و تشویق به داشتن سبک زندگی سالم و حمایت‌های اجتماعی، گامی مهم برای کاهش نرخ ابتلاء به سرطان‌های مرتبط با سیگار محسوب می‌شود.
مصرف دخانیات تأثیرات مخربی بر عملکرد کلیه‌ها، مثانه و کبد دارد که این اندام‌ها مسئول تصفیه و دفع سموم از بدن هستند، اما مواد سمی موجود در سیگار باعث آسیب سلولی و افزایش احتمال ابتلاء به سرطان‌های مرتبط با این ارگان‌ها می‌شود و سرطان‌های مثانه و کلیه به ویژه در میان افراد سیگاری شایع‌تر است و به درمان‌های پیچیده نیاز دارند.
سیگار کشیدن می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و فرد را در معرض ابتلاء به انواع سرطان‌های خون مانند لوسمی و لنفوم قرار دهد، این مواد شیمیایی خطرناک موجب ایجاد جهش‌های ژنتیکی در سلول‌های خونی می‌شود و روند طبیعی تولید سلول‌های سالم را مختل می‌کند و باید توجه داشت که سرطان‌های خون می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و تأثیرات گسترده‌ای بر سلامت فرد داشته باشد.
با توجه به خطرات گسترده دخانیات، ترک سیگار بهترین راهکار برای جلوگیری از ابتلاء به این بیماری‌های کشنده است و چند سال پس از ترک سیگار، خطر ابتلاء به سرطان‌های مرتبط با دخانیات به‌شدت کاهش می‌یابد و بدن توانایی بازسازی خود را بازیابی می‌کند و افزایش آگاهی عمومی، اجرای سیاست‌های سختگیرانه در مورد دخانیات و حمایت از افراد برای ترک سیگار می‌تواند تأثیر چشمگیری بر سلامت فردی و اجتماعی داشته باشد.
