آرونو /خراسان رضوی دیروز پلاسکو و امروز متروپل و فردا شاید شهری دیگر؛ ساختمان‌هایی که به دلیل عدم رعایت ضوابط فنی و استانداردهای لازم در سازه ریزش می‌کنند و چندین نفر از شهروندان در زیر آوار بی‌تفاوتی مسئولان جان خود را از دست می‌دهند.
به گفته کارشناسان وجود ساختمان‌هایی مانند متروپل نه تنها در آبادان خلاصه نمی‌شود بلکه در تمام شهرهای کشور ساختمان‌هایی حتی بدتر از متروپل هم وجود دارند که هر آن می‌تواند تراژدی‌های دیگری را رقم بزند اما چون تاکنون اتفاقی برایشان نیفتاده، کسی از ادامه ساختشان جلوگیری نمی‌کند.
علی‌رغم اینکه پس از فروپاشی پلاسکو بارها درباره ساختمان‌های ناایمن هشدار داده شده اما انگار کسی نمی‌خواهد برای جلوگیری از این فجایع گامی بردارد، پلاسکو در تهران رخ داد و متروپل در آبادان؛ یکی با آتش فرو ریخت و دیگری به سبب ضعف مشهود سازه.
احداث ساختمان‌هایی ۸ تا ۹ طبقه بدون نظارت مهندسان ذی‌صلاح
برای شهری مانند کاشمر نیز باید هوشیار بود تا مسئولان مربوطه نظارت بیشتری روی کار سازندگان سازه‌های مختلف انجام دهند.
در همین خصوص مهندس محاسب و ناظر پایه ارشد نظام مهندسی کاشمر در گفت‌وگو با آرونو گفت: هر چند با گذشت زمان تولید مصالح جدید و نوین ساختمان‌سازی به سمت سبک‌سازی حرکت نمود ولی به المان‌هایی که باید در برابر بارهای افقی ایجاد شود تا از ریزش ساختمان جلوگیری کند، کمتر توجه شده و اکنون این بی‌تفاوتی و بی‌توجهی‌ها موجب شده شاهد وقوع فجایع تاسف‌بار بسیاری در شهرهای مختلف کشور باشیم.
محمد خباززاده عنوان کرد: به رغم اینکه در قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و مقررات ملی ساختمان تمامی جزئیات پیش‌بینی شده و برای هر منطقه بر اساس وضعیت آب و هوا و وضعیت زلزله‌خیزی بومی‌سازی شده اما هنوز هم قانون به درستی اجرا نمی‌شود.
وی افزود: هرچند شهرداری‌ها مرجع صدور پروانه در شهرها هستند و مهم‌ترین نقش را در ساخت‌وساز اصولی دارند اما از سال ۱۳۶۲ که خودگردان شدند و خودشان باید منابع مورد نیازشان را تامین کنند، همین موضوع موجب شد برای کسب درآمد بیشتر از طریق کمیسیون ماده ۱۰۰ چشم‌شان را روی برخی تخلفات ببندند.
این مهندس ساختمان با ابراز تاسف از اینکه کمیسیون ماده ۱۰۰ منبع درآمدی برای شهرداری‌ها شده، خاطرنشان کرد: البته این موضوع نیز شامل دیگر شرکت‌های خدمات‌رسان هم می‌شود چون برای اینکه بتوانند خود را اداره کنند، در مناطقی امتیاز آب یا برق واگذار می‌کنند که نباید این اتفاق بیفتد.
وی تصریح کرد: بسیاری مواقع شاهد هستیم که افراد ۱۵۰ متر پروانه ساخت و ساز می‌گیرند اما بیش از ۲۰۰۰ متر ساخت و ساز می‌کنند و این نه تنها به زیرساخت‌های شهر فشار بسیاری وارد می‌کند، از سوی دیگر در حوزه نظام مهندسی نیز مشکلاتی به وجود می‌آید.
خباززاده عنوان کرد: با توجه به اینکه برای یک ساختمان یک و ۲ طبقه مهندس پایه سه اجازه کار دارد اما وقتی شهروندی تخلف می‌کند و افزایش بنا دارد، موضوع از حدود صلاحیت این مهندس خارج می‌شود. از سویی به دلیل اینکه تعداد طبقات افزایش یافته، ابتدا باید لایه‌های خاک بررسی و محاسبات لازم صورت گیرد اما این اتفاق نمی‌افتد و به کار خود ادامه می‌دهند و آن را به مرحله پایان کار می‌رسانند.
وی بیان کرد: به دلیل اینکه شهرداری تضاد منافع دارد و کسب درآمد در این است که تخلف اتفاق بیفتد، خود را ملزم به این نمی‌داند که در مرحله اول جلوی این تخلف بزرگ را بگیرند و همان ابتدا پرونده را در کمیسیون ماده ۱۰۰ به جریان بیندازند تا مالک مجبور شود از مهندسان دارای صلاحیت استفاده کند؛ به دلیل همین وضعیت شاهد اتفاقاتی مانند آنچه در ساختمان متروپل آبادان اتفاق افتاد، هستیم.
خباززاده بیان کرد: وقتی ساختمانی توسط افراد فاقد صلاحیت اجرا شود، باید منتظر هر اتفاقی بود. اگر همچنان شاهد چنین اتفاقاتی در نقاط مختلف کشور هستیم به این دلیل است که بانیان وضع موجود به هیچ مرجعی پاسخگو نیستند.
وی عنوان کرد: متاسفانه در کشور ما تا زمانی که حادثه‌ای اتفاق نیفتد و چندین نفر جان خود را از دست ندهند، کسی پیگیر تخلفاتی که اتفاق می‌افتد، نیست. هم‌اکنون صدها ساختمان حتی با وضعیت و شرایطی بدتر از ساختمان متروپل آبادان در نقاط مختلف کشور در حال ساخت است اما چون هنوز اتفاقی نیفتاده، کسی جلوی تخلفات را نمی‌گیرد.
این مهندس محاسب و ناظر پایه ارشد نظام مهندسی کاشمر گفت: در کاشمر ساختمان‌هایی هشت تا ۹ طبقه داریم که بدون حضور مهندسان و مجریان ذی‌صلاح در حال احداث است و اگر همین وضعیت ادامه یابد، به زودی باید منتظر اتفاقی مانند آنچه در آبادان و یا حتی پلاسکو افتاد، باشیم.
خباززاده تصریح کرد: متاسفانه هر زمان که اتفاقی می‌افتد و عده‌ای جان خود را از دست می‌دهند، جلسات مختلفی برگزار می‌شود و به دنبال مقصر هستند اما بعد از آن تا حادثه بعدی همه سکوت کرده و به تخلفاتی که رخ می‌دهد، کاری ندارند.
وی در ادامه با ابراز نگرانی از وجود مصالح ساختمانی غیراستاندارد که به وفور وارد بازار شده، عنوان کرد: عده‌ای در کشور با شارلاتان‌بازی پیگیر اهداف خود هستند و موفق هم می‌شوند. آن‌ها با این بهانه که مصالح موجود گران است، مصالح بی‌کیفیت، غیراستاندارد و ارزان خود را وارد بازار می‌کنند.
خباززاده با انتقاد از اینکه هیچکس نیست که جلوی این افراد سودجو و فرصت‌طلب را که با جان مردم بازی می‌کنند، بگیرد، گفت: این افراد با نفوذی که دارند، به راحتی مصالح غیراستاندارد و غیرایمن خود را وارد بازار می‌کنند.
این مهندس محاسب و ناظر پایه ارشد نظام مهندسی کاشمر افزود: اکنون میلگردهایی ذوبی بعضا در ساختمان‌ها استفاده می‌شود که هیچ استحکامی نداشته و کاملا تقلبی است. همچنین ناودانی‌های تقلبی و بتن‌های غیراستاندارد به صورت رسمی تولید و وارد بازار شده و استفاده می‌شود اما کسی نیست که با این فرایندها برخورد کند.
وی بیان کرد: هر چند برخی از ساختمان‌ها براساس ضوابط مشمول تعبیه سیستم‌های ایمنی نظیر سیم اتصال به زمین، آتش‌نشانی و آسانسور می‌شوند و این تاسیسات با تلاش مهندسان مربوطه باید اجرا شوند اما نه تنها اجرا توسط افراد فاقد صلاحیت انجام می‌شود بلکه مجریان فعلی پاسخگوی عملکرد خود در آینده نیز نیستند.
هیچکدام از ساختمان‌های عمومی و مسکونی کاشمر تائیدیه ایمنی ندارند
رئیس اداره آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری کاشمر نیز در ادامه به آرونو گفت: متاسفانه همچنان در کاشمر درگیر معضل ساختمان‌های غیراصولی و خلافی که در گذشته ساخته شده، هستیم و این روند نیز همچنان ادامه دارد.
امیر نژادرحیم افزود: ساخت و سازهایی که در منطقه حسین‌آباد انجام شده و حدود ۴۰۰ خانوار در آن سکونت دارند، غیراصولی و غیرایمن است. اگر آتش‌سوزی و زلزله‌ای در این منطقه رخ دهد، شاهد حوادث بسیار ناگواری خواهیم بود. دیگر مناطق فرسوده‌ای هم هست که با همین معضل مواجه است.
وی خاطرنشان کرد: تمام تلاش خود را به کار گرفته‌ایم تا با اخذ مجوزهای لازم از شورای شهر بتوانیم به تمام بناهای در حال احداث وارد شده و ساختمان را از لحاظ ایمنی مورد بررسی قرار دهیم.
رئیس اداره آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری کاشمر عنوان کرد: هرچند در گذشته قانون ضرورت نصب اعلان‌های حریق در اماکن عمومی نبود اما اکنون هم که موظف به نصب شدند، بسیاری از آن‌ها در زمان حوادث عمل نمی‌کنند.
وی بیان کرد: به دلیل اینکه در مجتمع‌ها و مکان‌های عمومی قدیمی هیچ سیستم اعلان حریق و هشداری وجود ندارد، این اماکن به کانون خطر جدی تبدیل شده است. تنها ۱۰ درصد مکان‌هایی که مورد بازدید قرار گرفته‌اند، خاموش‌کننده دستی داشتند اما همان افرادی هم که از این کپسول‌ها استفاده می‌کردند، چون آموزش ندیده بودند، نمی‌توانستند از آن استفاده کنند.
نژادرحیم بیان کرد: علی‌رغم اینکه در شورای تامین مصوب شده، تمام نهادها و ارگان‌ها موظف هستند آموزش‌های آتش‌نشانی و استفاده از خاموش‌کننده‌ها را فرا گیرند ولی تعداد کسانی که از این کلاس‌ها استقبال کردند، بسیار انگشت‌شمار بود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر هیچکدام از ساختمان‌های عمومی و مسکونی کاشمر تائیدیه ایمنی را از آتش‌نشانی ندارد، اظهار کرد: بر اساس مقررات ملی ساختمان آتش‌نشانی در خصوص بررسی وضعیت حریق، ایمنی ساختمان و پدافند غیر عامل می‌تواند وارد شوند ولی اکنون این اتفاق در کاشمر نمی‌افتد.
نژادرحیم هشدار داد: اگر مبحث ایمنی در ساختمان‌های عمومی و حتی مجتمع‌های مسکونی همچنان بخواهد نادیده گرفته شود، باید منتظر اتفاقاتی حتی ناگوارتر از پلاسکو و یا آنچه در آبادان رخ داد، در کاشمر باشیم.
وجود ۲ تالار غیر ایمن در کاشمر
براساس آنچه یکی از کارشناسان حوزه شهری اعلام می‌کنند، بیش از ۳۵ تا ۴۰ درصد ساخت و سازهایی که در منطقه ترشیز انجام می‌شود، خلاف اصول نظام مهندسی بوده که بسیار نگران‌کننده است.
جعفر سلیمانی در همین خصوص به آرونو گفت: هر چند کسانی که بضاعت کافی ندارند، سطح زیربناهای بالای ۱۰۰ متر را انتخاب می‌کنند ولی سازه‌های خطرناک ناپایداری می‌سازند که مقاومت لازم را در برابر تکان‌ها ندارند.
وی بیان کرد: نه تنها مقابله و برخوردهایی که توسط کمیسیون ماده ۱۰۰ و گشت ساختمانی شهرداری با ساخت و سازهای غیرمجاز و غیرایمن صورت می‌گیرد، ناکافی بوده بلکه دیدگاه اعضای کمیسیون ماده ۱۰۰ نسبت به کسانی که به دلیل مشکلات مالی اقدام به ساخت بناهای غیرمقاوم می‌کنند، ترحمی بوده تا اینکه بخواهد برخورد قانونی صورت گیرد. به دلیل همین نوع دیدگاه اکنون شاهد بروز حوادث تلخ و ناگواری هستیم.
این کارشناس حوزه شهری اظهار کرد: اگر اتفاقی در منطقه ترشیز بیفتد، شاید ۴۰ تا ۵۰ درصد جمعیت این مناطق که در سازه‌های غیرمقاوم ساکن هستند، از بین بروند و یا صدمات جدی ببینند.
سلیمانی عنوان کرد: متاسفانه ساخت و سازهای غیرمجاز جرم تلقی نمی‌شود و افراد متخلف نهایت جریمه می‌شوند. هرچند ۲ تالار عمومی شهرستان کاشمر از نظر نظام مهندسی برای کاربری تالار تعریف نشده و مخاطرات جدی دارد اما شهرداری آن را به مکان عمومی تبدیل کرده است. البته در گذشته پیگیری‌هایی برای تعطیل شدن این ۲ بنا صورت گرفت ولی اکنون مجدد این ۲ مکان بدون رعایت و توجه به مقاوم‌سازی و بهسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین مکان‌های عمومی که هیات امنایی ساخته می‌شود، بعضا سازه‌های ناپایدار خلاف اصول نظام مهندسی دارند.
ما شاهد ساخت و سازهای غیراستاندارد و همچنین وجود ساختمان‌های غیرایمن در شهرهای مختلف هستیم. یک طرف ماجرا منتفعان از این سازه‌ها هستند اما یک طرف دیگر ماجرا شهرداری و مراجع حقوقی و اجتماعی‌اند که حتی اگر شاکی برای آن نباشد، بر طبق وظیفه باید در مقابل خاطیان بایستند. گاه شاهد این هستیم که شوراهای‌شهر و شهرداری‌ها نیز در این بی‌قانونی‌ها و تخلفات مرتکب قصور یا تقصیر می‌شوند و اینجاست که «نظارت» نیز خود تبدیل به بخشی از تخلف می‌شود …
انتهای پیام
