به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، تاب‌آوری به عنوان توانمندی فرد برای سازگاری با مشکلات، تغییرات و بازگشت به روال عادی زندگی تعریف می‌شود و این ویژگی به شخص امکان می‌دهد که با شناخت دقیق مشکل، رویکردی هدفمند برای یافتن راه‌حل مناسب در پیش گیرد و پیامدهای منفی را به حداقل برساند؛ در واقع تاب‌آوری نوعی انعطاف‌پذیری روانی است که امکان تداوم در مسیر زندگی را حتی در شرایط دشوار فراهم می‌سازد.
ویژگی‌های شخصیتی فرد تأثیر عمیقی بر ظرفیت تاب‌آوری او دارند و افرادی که نسبت به خود و دیگران احساس مسئولیت دارند، دارای روحیه تلاش‌گری هستند و باور دارند که با کوشش فردی می‌توان بر مشکلات غلبه کرد، این افراد به طور معمول نگاهی مثبت به زندگی دارند و به‌جای تسلیم شدن، به‌دنبال انتخاب بهترین راه‌حل‌ها هستند.
تاب‌آوری مهارتی قابل یادگیری و توسعه است که با تمرین مستمر قابل تقویت است و افراد باید نقاط ضعف خود را در رویارویی با بحران‌ها شناسایی و برای بهبود آن‌ها اقدام کنند؛ این رویکرد موجب می‌شود که در شرایط سخت و متغیر، افراد بتوانند با سازگاری بالاتر، بحران‌ها را پشت سر بگذارند و از فروپاشی روانی جلوگیری کنند.
یکی از مؤلفه‌های اساسی تاب‌آوری، واقع‌نگری در برابر اتفاقات است، افراد باید حقیقت وقایع را همان‌گونه که رخ داده است، بپذیرند و بدون تحریف یا بزرگ‌نمایی آن را قبول کنند، کسب اطلاعات دقیق و صحیح از منابع خبری معتبر می‌تواند نقش مهمی در آرامش ذهنی ایفا و از ایجاد سردرگمی و اضطراب بی‌مورد جلوگیری کند.
افراد تاب‌آور چه ویژگی‌هایی دارند؟
الهام محبتی، متخصص روان‌پزشکی، استاد دانشگاه و عضو هیئت علمی دانشگاه گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه داشتن توانمندی سازگاری و انعطاف‌پذیری در برابر مشکلات و تغییرات، در قالب تاب‌آوری تعریف می‌شود، اظهار کرد: فرد باید بداند مشکل چیست و با پیدا کردن راه‌حل مناسب برای مشکل، توان بازیابی روال عادی زندگی خود را داشته باشد و پیامدهای تغییر یا مشکل ایجاد شده را به حداقل برساند.
وی با بیان اینکه به طور معمول، ویژگی‌های شخصیتی می‌تواند در تاب‌آوری افراد نقش داشته باشد، افزود: به عنوان مثال، افرادی که احساس تعهد نسبت به خود و دیگر افراد دارند، افراد دارای روحیه تلاش‌گری و افرادی که باور دارند باید با تلاش خود مشکلات را حل کنند و به دنبال راه‌حل هستند تا بهترین راه‌حل را برای حل مشکل انتخاب کنند، به عنوان افرادی تاب‌آور شناخته می‌شوند و این افراد رویکرد و تفکری مثبت به زندگی دارند.
متخصص روان‌پزشکی، استاد دانشگاه و عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه تاب‌آوری مهارت و آموخته‌ای ارزنده است که افراد در شرایط مختلف با تمرین و تکرار می‌توانند آن را تقویت کنند، تصریح کرد: افراد باید ضعف‌های خود در مواجه با تغییرات و مشکلات را شناسایی و نسبت به تقویت آن اقدام کنند تا بتوانند با شرایط جدید سازگاری بیشتری داشته باشند و تاب‌آوری خود در برابر تغییرات، مشکلات و بحران‌ها را تقویت کنند.
چگونه تاب‌آوری خود را افزایش دهیم؟
محبتی با بیان اینکه افراد باید واقع‌نگر باشند و آنچه که اتفاق افتاده است را بدون کم و زیاد کردن و ایجاد تغییر، بپذیرند، ادامه داد: شاید نیاز باشد افراد برای واقع‌نگر بودن از منابع معتبر خبری استفاده کنند و کسب اطلاعات صحیح از مناسب معتبر می‌تواند تا اندازه‌ای در ایجاد آرامش کمک کننده باشد.
وی با اشاره به اینکه گاهی اوقات ممکن است اخباری اغراق‌آمیز درباره یک موضوع وجود داشته باشد و موجب تشدید اضطراب و تنش درون افراد شود، گفت: از همین رو تاکید می‌شود افراد اخبار را از منابع معتبر دنبال کنند و در چنین شرایطی، شفقت‌ورزی و ابراز همدردی و همدلی توصیه می‌شود.
متخصص روان‌پزشکی، استاد دانشگاه و عضو هیئت علمی دانشگاه اضافه کرد: بهتر کردن روابط اجتماعی، حضور در کنار یکدیگر و وقت گذراندن با خانواده، دوستان و نزدیکان، می‌تواند در افزایش تاب‌آوری افراد تأثیر بسزایی داشته باشد و در صورتی که در شرایط بحران یا ایجاد شدن تغییر فردی به انزوا کشیده شده باشد، اطرافیان او باید سعی کنند فرد را به جمع بازگردانند و نگذارند که فرد در تنهایی خود باقی بماند.
تأثیر اخبار اغراق‌آمیز در تشدید اضطراب، یادآور اهمیت انتخاب منابع قابل اعتماد برای پیگیری اطلاعات است و در شرایط بحرانی، توصیه می‌شود که افراد به جای تمرکز بر خبرهای نگران‌کننده، به شفقت‌ورزی، همدردی و ابراز همدلی روی بیاورند و این اقدامات می‌تواند آرامش فردی را تقویت و به تقویت انسجام اجتماعی نیز کمک کند.
روابط انسانی و تعامل‌های اجتماعی، نقش مهمی در افزایش تاب‌آوری دارد و بودن در کنار خانواده، دوستان و افرادی که حمایت عاطفی فراهم می‌کنند، می‌تواند فرد را از انزوای روانی خارج و به بازسازی ذهنی او کمک کند؛ در بحران‌ها، نباید اجازه داد فرد تنها باقی بماند و باید با حضور مؤثر، او را به زندگی جمعی بازگرداند.
تاب‌آوری، ترکیبی از آگاهی، مسئولیت‌پذیری، تمرین، واقع‌نگری، کنترل منابع اطلاعاتی و تعامل اجتماعی است و ین ویژگی نه تنها قابل یادگیری است، بلکه با تقویت مستمر، می‌تواند فرد را در برابر سختی‌ها توانمندتر کند و تاب‌آوری یک سرمایه روانی است که با پرورش آن، فرد به زندگی معنادارتر و پایدارتر دست پیدا خواهد کرد.
