به گزارش خبرگزاری مجله آرونو ، سلول‌های عصبی به دلیل فعالیت بالا و مصرف زیاد انرژی، به شدت در معرض تولید رادیکال‌های آزاد قرار دارد و این مولکول‌های ناپایدار می‌تواند به ساختار پروتئین‌ها، لیپیدها و DNA آسیب برساند و در نهایت منجر به تخریب سلولی و ضعف عملکرد نورونی می‌شود؛ استرس اکسیداتیو یکی از عوامل اصلی در بروز بیماری‌های مغزی نظیر آلزایمر و پارکینسون است و آنتی‌اکسیدان‌ها با خنثی‌کردن رادیکال‌های آزاد، به حفاظت از سلول‌های عصبی می‌پردازد و از روند زوال شناختی جلوگیری می‌کند، ترکیباتی مانند ویتامین C و E، فلاونوئیدها و پلی‌فنول‌ها دارای خواص آنتی‌اکسیدانی قوی است که می‌تواند میزان آسیب‌های ناشی از استرس اکسیداتیو را کاهش دهد و سلامت مغز را تقویت کند.
ارتباط بین سلول‌های عصبی از طریق سیناپس‌ها صورت می‌گیرد که برای عملکرد صحیح شناختی و حافظه بسیار حیاتی است و با گذر زمان و افزایش استرس اکسیداتیو، سیناپس‌ها ممکن است دچار ضعف عملکرد شود و کارایی مغز در پردازش اطلاعات کاهش یابد، در این جریان آنتی‌اکسیدان‌ها باعث افزایش انعطاف‌پذیری سیناپس‌ها می‌شود و جریان اطلاعات در مغز را تسهیل می‌کند و تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیبات آنتی‌اکسیدانی مانند فلاونوئیدهای موجود در میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند موجب تقویت اتصالات سیناپسی شود که در نتیجه آن حافظه، یادگیری و تمرکز بهبود می‌یابد.
التهاب مزمن یکی از عوامل اصلی تخریب سلول‌های عصبی است و در بسیاری از بیماری‌های مغزی از جمله آلزایمر، التهاب نورونی به عنوان یک مکانیسم مخرب شناخته شده است، بعضی از آنتی‌اکسیدان‌ها مانند رزوراترول، کورکومین (موجود در زردچوبه) و کوآنزیم Q10، قادر است میزان التهاب عصبی را کاهش دهد و روند پیشرفت بیماری‌های نورونی را کند کند و مصرف این ترکیبات به همراه یک رژیم غذایی سرشار از مواد ضدالتهابی می‌تواند نقش مؤثری در حفظ سلامت مغز داشته باشد و خطر ابتلاء به بیماری‌های عصبی را کاهش دهد.
قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های محیطی مانند فلزات سنگین و مواد شیمیایی سمی، می‌تواند تأثیرات مخربی بر سلول‌های عصبی داشته باشد، بعضی از آنتی‌اکسیدان‌ها، به‌ویژه گلوتاتیون و سلنیوم، توانایی دفع سموم و پاک‌سازی مواد مضر از بدن را دارد و مصرف مواد غذایی غنی از این ترکیبات مانند آجیل‌ها، ماهی و سبزیجات تیره‌رنگ، به بدن کمک می‌کند تا اثرات منفی ناشی از آلودگی‌های محیطی را کاهش دهد و از سیستم عصبی محافظت کند.
تأثیر مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها بر سلامت مغز و پیشگیری از بیماری‌های نورولوژیک
رضا امانی، متخصص تغذیه، فلوشیپ تغذیه بالینی و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها به ویژه برای سلامت مغز و پیشگیری از بیماری‌های نورولوژیک بسیار کلیدی است، اظهار کرد: در اختلالات خلقی مانند افسردگی، اضطراب و استرس‌ها نیز مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها توصیه می‌شود، چراکه در این شرایط توان ذخیره آنتی‌اکسیدانی بدن کاهش پیدا می‌کند.
وی با بیان اینکه زمانی که توان ذخیره آنتی‌اکسیدانی بدن کاهش پیدا می‌کند، افراد باید تلاش کنند با مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها به بدن خود کمک کنند، افزود: تمام میوه‌ها و سبزیجات حاوی آنتی‌اکسیدان است و بهترین میوه‌ها و سبزیجات از نظر آنتی‌اکسیدان‌ها، سبزیجات و میوه‌های تیره‌تر است.
متخصص تغذیه، فلوشیپ تغذیه بالینی و استاد دانشگاه با بیان اینکه در واقع میوه‌ها و سبزیجاتی آنتی‌اکسیدان بیشتر و بهتری برای حفظ سلامت سلول‌های عصبی و نورونی بدن دارند که دارای رنگ‌دانه‌های بیشتری هستند، تصریح کرد: انتخاب متنوع میوه‌ها و سبزیجات از جمله نکاتی است که باید مورد توجه قرار داشته باشد و افراد باید میوه‌ها و سبزیجات مختلفی را برای مصرف انتخاب کنند.
سبزیجات باید پخته مصرف شود یا خام؟ / لزوم مصرف حبوبات به ویژه سویا و لوبیا قرمز برای تأمین آنتی‌اکسیدان بدن
امانی با بیان اینکه مدیریت خرید با استفاده از علم تغذیه از اهمیت بالایی برخوردار است، ادامه داد: مصرف توت‌های رنگی مانند شاه‌توت از نظر دارا بودن آنتی‌اکسیدان، میوه‌های مناسبی هستند و توت‌های وحشی منبعی غنی از آنتی‌اکسیدان به شمار می‌رود و مصرف آنها می‌تواند برای سلامت بدن و سلول‌های عصبی مفید باشد.
وی با بیان اینکه مصرف حبوبات به ویژه سویا و لوبیای قرمز نیز از میزان آنتی‌اکسیدان مناسبی برخوردار است که البته پیش از مصرف باید به اندازه کافی خیسانده شود، گفت: مصرف کلم بروکلی برای بیماران مبتلا به آلزایمر و پارکینسون بسیار توصیه می‌شود و می‌تواند تأثیر بسزایی بر سلامت سلول‌های عصبی بدن داشته باشد.
متخصص تغذیه، فلوشیپ تغذیه بالینی و استاد دانشگاه با بیان اینکه مصرف کلم بروکلی به صورت خام توصیه نمی‌شود، اضافه کرد: مصرف سبزیجاتی مانند هویج و کلم بروکلی به صورت پخته خواص بهتری دارد، چراکه هضم بهتری دارد و مواد مغذی آنها از جمله فیبرها، پس از پخت راحت‌تر در معرض آنزیم‌های گوارشی قرار می‌گیرد.
برای بهره‌مندی از مزایای آنتی‌اکسیدان‌ها، مصرف مواد غذایی متنوع و سرشار از این ترکیبات ضروری است و بعضی از بهترین منابع غذایی شامل میوه‌هایی مانند تمشک، بلوبری، توت‌فرنگی، انار و انگور قرمز می‌شود و سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم بروکلی، چغندر، هویج و گوجه‌فرنگی نیز نقش مهمی در تأمین آنتی‌اکسیدان‌های مورد نیاز بدن ایفا می‌کند و علاوه بر این، چای سبز، شکلات تلخ، روغن زیتون و مغزهایی مانند گردو و بادام نیز منابع غنی از ترکیبات محافظ مغز محسوب می‌شود که می‌تواند عملکرد شناختی را تقویت کند.
اگرچه مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها نقش مهمی در سلامت نورونی ایفا می‌کند، اما تأثیر آنها زمانی به حداکثر می‌رسد که با یک سبک زندگی سالم همراه باشد، ورزش منظم موجب افزایش جریان خون به مغز می‌شود و به توزیع بهتر مواد مغذی، از جمله آنتی‌اکسیدان‌ها، کمک و داشتن خواب کافی و مدیریت استرس از تخریب سلول‌های عصبی جلوگیری می‌کند و ترکیب رژیم غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها با الگوهای سالم زندگی می‌تواند عملکرد ذهنی را ارتقا و خطر ابتلاء به بیماری‌های عصبی را کاهش دهد.
آنتی‌اکسیدان‌ها یکی از عوامل کلیدی در حفظ سلامت سلول‌های عصبی و جلوگیری از زوال مغزی محسوب می‌شود و با مصرف منظم مواد غذایی سرشار از این ترکیبات و رعایت سبک زندگی سالم، می‌توان از عملکرد شناختی مطلوب و قدرت ذهنی پایدار برخوردار شد و باید توجه داشت که تأمین آنتی‌اکسیدان‌های مورد نیاز بدن، نه‌تنها به ارتقای سلامت مغز کمک می‌کند، بلکه موجب افزایش کیفیت زندگی در طولانی‌مدت می‌شود.
