به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، امام جواد (ع) در دهم رجب سال ۱۹۵ هجری در مدینه دیده به جهان گشود؛ کودکی که پدرش، امام علی بن موسی‌الرضا (ع)، به روشنی از امامت او سخن می‌گفت و اصحاب خویش را به اطاعت از او فرا می‌خواند؛ مادر گرامی ایشان، بانویی پاک‌سرشت بود که در منابع با نام‌هایی چون سبیکه و خیزران یاد شده است.
با شهادت امام رضا (ع)، امام جواد (ع) در ۸ سالگی به امامت رسید؛ سنی که برای بسیاری باورناپذیر بود اما خداوند علم امامت را در وجود او جاری ساخت. همگان، از دوستان و دشمنان، در برابر حکمت و دانایی کودکانه‌اش سر تعظیم فرود آوردند.
مناظره‌ای که تاریخ را حیرت‌زده کرد
یکی از نقاط عطف در دوران حیات امام جواد (ع) مناظره رسمی او با «یحیی بن اکثم»، قاضی‌القضات دربار عباسی بود؛ مأمون، خلیفه عباسی، درصدد آن بود تا با به چالش کشیدن کودک خردسال، اعتبار امامت او را زیر سوال ببرد؛ اما این امام کم‌سال، با پاسخ‌هایی عالمانه و استدلال‌هایی ریشه‌دار، نه تنها قاضی دربار بلکه بزرگان علمی عصر را در بهت و حیرت فرو برد. این مناظره که در سنین ابتدایی امامت ایشان رخ داد، به نقطه‌ای محوری در اثبات علمی و الهی بودن امامت تبدیل شد.
جوادالائمه؛ اسوه بخشندگی و عقلانیت
لقب «جواد» به معنای بخشنده، گواهی بر کرامت و سعه‌صدر بی‌حد این امام است؛ هیچ نیازمندی از در خانه‌اش بازنمی‌گشت و هیچ دل‌مرده‌ای بی‌فروغ از محضرش کنار نمی‌رفت؛ در اوج سخت‌گیری‌ها و کنترل‌های دستگاه خلافت، ایشان چراغ هدایت را با صبر، پایداری و تدبیر در دل جامعه روشن نگه داشت.
از مهم‌ترین اقدامات امام جواد (ع) می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. تربیت شاگردان و شبکه‌سازی علمی: امام، در ادامه سنت علمی پدر و اجدادش، مجموعه‌ای از شاگردان برجسته مانند علی بن مهزیار اهوازی، عبدالعظیم حسنی، صفوان بن یحیی، و احمد بن محمد بن ابی نصر را پرورش داد؛ این شاگردان، در شهرهای مختلف، حامل آموزه‌های فکری و فقهی اهل‌بیت شدند.
۲. پاسخ‌گویی به شبهات و تثبیت مبانی امامت: در دورانی که خلفای عباسی تلاش داشتند با نشر افکار اشعری و جبرگرایی، توجیه‌گر ظلم خود باشند، امام جواد (ع) با نامه‌نگاری‌ها و مباحث فقهی و کلامی، مفاهیم توحید، عدل و آزادی را تبیین کرد و مرز میان حق و باطل را روشن ساخت.
۳. ایجاد ارتباط با شیعیان در اقصی‌نقاط سرزمین اسلامی: با بهره‌گیری از شبکه وکلا، ارتباطی مستمر حتی در دوران تبعید و مراقبت شدید میان امام و پیروانش برقرار بود؛ این سازماندهی، بستر حفظ و گسترش معارف تشیع را فراهم آورد.
۴. مبارزه نرم با دستگاه خلافت: برخلاف چهره جوان و آرام امام، کنش‌گری هوشمندانه‌اش در برابر دستگاه خلافت جهادی نرم بود؛ ایشان با رویکردی عالمانه و معنوی، پایه‌های نفوذ سیاسی عباسیان را در اذهان مردم متزلزل کرد؛ از همین رو هم مأمون و هم معتصم کوشیدند با ترفند ازدواج یا محدودیت‌های امنیتی، حضور او را مهار کنند.
پس از مرگ مأمون، معتصم عباسی که از محبوبیت روزافزون امام در میان مردم و حتی درباریان بیم داشت، آن حضرت را از مدینه به بغداد فراخواند؛ امام تحت مراقبت شدید قرار گرفت و به روایت منابع معتبر، در سال ۲۲۰ هجری، در سن ۲۵ سالگی، به تحریک خلیفه و به دسیسه‌ی همسرش «ام‌الفضل» (دختر مأمون)، با زهری کشنده به شهادت رسید.
آرامگاه نور در سرزمین غربت
پیکر مطهر امام جواد (ع) در کنار جد بزرگوارش، امام موسی بن جعفر (ع)، در شهر کاظمین به خاک سپرده شد؛ امروزه حرم باشکوه این دو امام، مأمن دل‌های عاشق و مجمع اندوه‌زدگان است؛ جایی که اشک، نه نشانه ضعف، که زبان عشق و پیمان دوباره با حقیقت است.
با گذشت قرن‌ها از آن واقعه، هنوز سیره و سخن امام جواد (ع) الهام‌بخش آزاداندیشان و مشتاقان حقیقت است؛ امروز، در سوگ آن امام شهید، تنها به غم نمی‌نشینیم، بلکه بار دیگر خود را به آینه روشن وجودش می‌سپاریم تا راه زندگی، از روشنی
نگاه او معنا یابد.
