به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، بیماری‌های تحلیل‌برنده اعصاب مانند آلزایمر و پارکینسون، از جمله شایع‌ترین اختلالات عصبی در جهان و با تخریب سلول‌های عصبی و اختلال در عملکرد مغز و سیستم عصبی همراه است، این بیماری‌ها علاوه بر تأثیرات فردی، بار بزرگی بر جوامع و سیستم‌های بهداشتی تحمیل می‌کند و اگرچه افزایش سن یکی از عوامل اصلی است، کاهش سن ابتلاء به این بیماری‌ها و شیوع آنها در گروه‌های سنی پایین‌تر نشان‌دهنده اهمیت بررسی عوامل محیطی و سبک زندگی است.
آلودگی هوا و رویارویی با آلاینده‌های صنعتی، شامل فلزات سنگین و مواد شیمیایی سمی، خطر ابتلاء به این بیماری‌ها را افزایش می‌دهد، چراکه به طور کلی این مواد از طریق تولید رادیکال‌های آزاد، به نورون‌ها و سلول‌های عصبی آسیب می‌زنند و از این رو مصرف مواد غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها، مانند میوه‌هایی از جمله توت‌فرنگی، انار و سبزیجات برگ سبز می‌تواند نقش محافظتی ایفا کند و اثرات مضر آلاینده‌ها را کاهش دهد.
التهاب‌های مزمن در بدن ناشی از تغذیه نامناسب و مصرف غذاهای مضر، مانند غذاهای سرخ‌شده و فراوری‌شده، می‌تواند بر عملکرد سیستم عصبی تأثیر بگذارد که این نوع التهاب‌ها با آسیب‌های تدریجی به نورون‌ها مرتبط است و مواد غذایی ضدالتهاب، از جمله روغن زیتون، ماهی سالمون و دانه‌های چیا، نه تنها به کاهش التهاب کمک می‌کند، بلکه سلامت کلی مغز را بهبود می‌بخشد.
کمبود ویتامین‌های مهم مانند ویتامین‌های گروه B و به‌ویژه ویتامین B12 می‌تواند منجر به ضعف عملکرد سیستم عصبی شود و این ویتامین‌ها در غذاهایی مانند تخم‌مرغ، شیر و جگر یافت می‌شود و مصرف آنها برای تقویت و حفظ سلامت نورون‌ها ضروری است، اسیدفولیک نیز در سبزیجات سبز مانند اسفناج به تقویت سلول‌های عصبی کمک می‌کند.
افزایش شیوع بیماری‌های آلزایمر و پارکینسون / چه عواملی بر ابتلاء به این بیماری‌ها تأثیرگذار است؟
رضا امانی، متخصص تغذیه و فلوشیپ تغذیه بالینی در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه انتظار می‌رود بیماری‌هایی مانند آلزایمر و پارکینسون، از سنین ۶۵ سال به بالا شیوع بیشتری داشته باشد، اظهار کرد: سن ابتلاء به بیماری‌های آلزایمر و پارکینسون که نخستین و دومین بیماری‌های تحلیل برنده اعصاب در جهان است، کاهش یافته است.
وی با بیان اینکه شیوع این بیماری‌ها رو به افزایش و آمارها گویای این وضعیت است، افزود: سن ابتلاء به بیماری‌های آلزایمر و پارکینسون کاهش یافته است و از سن ۶۵ سال به ۵۰ سال و پایین‌تر رسیده است که یکی از علل مطرح شده برای این تغییر، آلاینده‌ها و آلودگی هوا است.
متخصص تغذیه و فلوشیپ تغذیه بالینی با بیان اینکه بیماری‌هایی مانند دو بیماری آلزایمر و پارکینسون، به عنوان بیماری‌های چند عاملی در نظر گرفته می‌شود، تصریح کرد: عامل ژنتیک، دست کم ۵۰ درصد از علت ابتلاء به این بیماری‌ها را پوشش می‌دهد و زمینه‌های ژنتیکی برای ابتلای افراد به این بیماری‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
عوامل کلیدی و مؤثر سبک زندگی برای حفظ سلامت
امانی با بیان اینکه تغذیه، استرس‌ها و قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها می‌تواند از جمله علل دیگر ابتلاء به بیماری‌های مذکور باشد، ادامه داد: زندگی شاد، دوری از استرس، توجه به تغذیه مناسب و داشتن تحرک کافی، عواملی کلیدی است که از آنها به عنوان شیوه یا سبک زندگی یاد می‌شود.
وی با بیان اینکه در تمام بیماری‌های نورولوژیکی مانند آلزایمر، پارکینسون، ام اس، میگرن و حتی سکته‌های مغزی، فعالیت بدنی، نوع الگوی غذایی، اوقات فراغت، میزان استرس و شاد بودن زندگی تأثیرگذار است، گفت: الگوی غذایی منتخب، تأثیری کلیدی بر پیشگیری از ابتلاء به بیماری‌ها دارد و انتخاب‌های افراد به شرایطی مانند آگاهی عمومی و تخصصی، سطح اطلاعات و رسانه‌ها وابسته است.
متخصص تغذیه و فلوشیپ تغذیه بالینی با بیان اینکه مصرف نوع چربی‌ها یکی از موضوعاتی است که باید مد نظر قرار گیرد، اضافه کرد: نوع اسیدهای چربی که افراد در الگوی غذایی خود مصرف می‌کنند، بسیار کلیدی است، در صورتی که افراد بیشتر از روی عادت در الگوی غذایی خود اسیدهای چربی اشباع که بیشتر حیوانی است و اسیدهای چربی ترانس استفاده کنند، آسیب‌های نورونی و آسیب‌های سلول‌های عصبی، بیشتر می‌شود.
به گزارش مجله آرونو، مصرف چربی‌های ترانس و اشباع که در غذاهای فراوری‌شده و فست‌فودها یافت می‌شود نیز می‌تواند باعث کاهش عملکرد شناختی و تخریب سلول‌های عصبی شود و توصیه می‌شود چربی‌های سالم مانند امگا ۳ که در گردو، ماهی و آووکادو وجود دارد، در رژیم غذایی جایگزین شود تا از نورون‌ها محافظت شود.
رژیم غذایی مملو از قندهای تصفیه‌شده می‌تواند باعث افزایش قند خون و در نهایت آسیب به سلول‌های عصبی شود و جایگزینی این قندها با منابع سالم‌تر مانند میوه‌های تازه، غلات کامل و عسل طبیعی، به کاهش اثرات مخرب و حفظ سلامت مغز کمک می‌کند.
آنتی‌اکسیدان‌ها که در توت‌ها، شکلات تلخ و چای سبز یافت می‌شود اثرات مثبتی بر کاهش آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد دارد، همچنین فلاونوئیدها که در مرکبات و سبزیجات وجود دارد، می‌تواند حافظه و توانایی شناختی را بهبود بخشد و از پیشرفت بیماری‌های تحلیل‌برنده جلوگیری کند.
در این میان، کم‌آبی بدن می‌تواند باعث کاهش تمرکز، خستگی ذهنی و آسیب به نورون‌ها شود، از همین رو مصرف روزانه آب کافی و استفاده از غذاهای آبدار مانند خیار، هندوانه و پرتقال می‌تواند عملکرد مغز را بهبود بخشد و از تخریب سلول‌های عصبی پیشگیری کند.
