به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، اضطراب می‌تواند تأثیرات عمیقی بر عملکرد کودکان و نوجوانان داشته باشد و تأثیرات عمیق اضطراب در حوزه‌هایی همچون یادگیری، روابط اجتماعی و سلامت روانی به خوبی بروز می‌کند، هنگامی که کودکان و نوجوانان تحت فشار اضطراب قرار می‌گیرند، تمرکز آنها بر مسائل آکادمیک دشوار می‌شود و ممکن است شاهد افت تحصیلی آنها باشیم، همچنین این وضعیت می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس و جلوگیری از مشارکت فعال در فعالیت‌های اجتماعی شود.
اختلالات اضطرابی یکی از رایج‌ترین چالش‌های روانی در کودکان و نوجوانان است که شامل اختلالاتی همچون اضطراب عمومی، اختلال وحشت‌زدگی و اختلال اضطراب اجتماعی می‌شود و این شرایط زمانی که مدیریت و درمان نشود، ممکن است به مشکلات جدی‌تری مانند افسردگی منجر شود، همچنین این اختلالات می‌تواند بر توانایی مدیریت استرس و عملکرد روزمره کودک تأثیر بگذارد.
ارتباطات اجتماعی کودکان و نوجوانان تحت تأثیر اضطراب قرار می‌گیرد و کودکانی که از اختلال اضطراب اجتماعی رنج می‌برند، به طور معمول در محیط‌هایی که نیاز به تعاملات اجتماعی دارند، احساس ناراحتی و نگرانی می‌کنند که این مسئله ممکن است منجر به انزوای اجتماعی و دشواری در برقراری روابط دوستانه شود که برای رشد عاطفی آنها بسیار حیاتی است.
جنبه ارثی در اختلالات اضطرابی نقش مهمی ایفا می‌کند و تحقیقات نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد، کودکان از والدین خود ژن‌هایی به ارث می‌برند که می‌تواند آنها را به اضطراب حساس‌تر کنند؛ این جنبه ژنتیکی همراه با عوامل محیطی می‌تواند خطر بروز اختلالات اضطرابی را افزایش دهد و درک این ارتباط ارثی می‌تواند به شناخت بهتر و مدیریت مؤثرتر این مشکلات کمک کند.
اضطراب چه زمانی طبیعی و چه زمانی غیرطبیعی است؟
افسانه کرباسی، فوق تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان و عضو هیئت علمی دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه با بیان اینکه اطلاع از میزان طبیعی و غیرطبیعی بودن احساس اضطراب، ترس یا نگرانی از اهمیت بالایی برخوردار است، اظهار کرد: در صورتی که اضطراب منجر به بهتر شدن عملکرد کودک شود، اضطراب طبیعی تلقی می‌شود.
وی با بیان اینکه در صورتی که اضطراب، ترس یا استرس منجر به اختلال عملکرد یا نگرانی زیاد و غیرقابل تحمل شود، احساساتی که کودک تجربه می‌کند، بیمارگونه است، افزود: اضطراب بیمارگونه می‌تواند در حیطه‌های مختلفی باشد و یکی از شایع‌ترین اختلالات اضطرابی که در کودکان دیده می‌شود، اضطراب جدایی است.
فوق تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان و عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه کودکی که با اضطراب جدایی درگیر می‌شود، هنگام جدایی از والدین به ویژه در سال‌های نخست مدرسه، دچار اضطراب بالایی می‌شود، تصریح کرد: والدین باید توجه داشته باشند که ممکن است اختلالات اضطرابی در کودکان سنین پایین، به شکل علائم گوارشی بروز کند.
بروز علائم گوارشی در پی اختلال اضطراب / تأثیر زمینه ژنتیکی بر بروز اختلالات اضطرابی
کرباسی با بیان اینکه تجربه حالت تهوع، دل درد و سردرد و استفراغ هنگام جدایی از والدین، از جمله علائم اختلال اضطراب جدایی از والدین کودکان به شمار می‌رود، ادامه داد: اضطراب امتحان از جمله دیگر اختلالات اضطرابی است که کودکان و نوجوانان را درگیر می‌کند.
وی با بیان اینکه اضطراب می‌تواند منجر به دچار مشکل شدن حافظه کودکان و نوجوانان شود، گفت: در چنین شرایطی، کودکان و نوجوانان پیش از زمان برگزاری امتحان مطالعات انجام شده را به یاد دارند، اما هنگام امتحان نکات لازم را فراموش می‌کنند و نتیجه مطلوبی از امتحان حاصل نمی‌شود.
فوق تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان و عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه اختلالات اضطرابی، جنبه ارثی بالایی دارد و این موضوع در روند درمان نیز از اهمیت بالایی برخوردار است، اضافه کرد: در صورتی که کودک درگیر با اضطراب به تنهایی وارد روند درمان شود و به عنوان الگو، والدینی مضطرب یا نگران داشته باشد، روند درمانی نتیجه‌بخش نخواهد بود.
عوامل محیطی و تجربه‌های زندگی به شدت با اضطراب مرتبط است و کودکانی که در محیط‌های پراسترس مانند تعارض‌های خانوادگی یا فشارهای اجتماعی رشد می‌کنند، ممکن است بیشتر مستعد اختلالات اضطرابی باشند و ترکیب این عوامل محیطی و جنبه‌های ژنتیکی، تصویری چندبعدی از علل اضطراب ارائه می‌دهد.
تأکید بر تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر اضطراب در کودکان و نوجوانان از اهمیت بالایی برخوردار است و روش‌های مختلفی مانند مشاوره روانشناسی، درمان شناختی-رفتاری (CBT) و استفاده از تکنیک‌های مدیریت استرس می‌تواند به کودکان کمک کند با اضطراب خود کنار بیایند و بر چالش‌های خود غلبه کنند.
در این بین، والدین و معلمان نقشی کلیدی در حمایت از کودکانی که درگیر اضطراب هستند، ایفا می‌کنند و به طور کلی، ایجاد محیطی امن و آرام، حمایت عاطفی و تشویق آنها به بیان احساسات، می‌تواند تأثیرات عمیقی در مدیریت اضطراب و ارتقای سلامت روانی آنها داشته باشد و توجه به این عوامل و همکاری با متخصصان امر می‌تواند آینده‌ای روشن‌تر برای کودکان فراهم کند.
