به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، کم‌خونی و فقر آهن از جمله مشکلات شایعی است که می‌تواند به دلایل مختلف از جمله کمبود مواد مغذی، بیماری‌های مزمن و اختلالات ژنتیکی مانند تالاسمی بروز کند و این مشکل تأثیرات قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی افراد دارد و ممکن است نیازمند رویکردهای درمانی متفاوتی باشد، یکی از مسائل مهم در این زمینه، نقش مکمل‌های تغذیه‌ای و شیوه‌های درمانی مورد استفاده برای مدیریت کم‌خونی و مشکلات ناشی از آن است.
تالاسمی به‌عنوان یک بیماری ژنتیکی، مستلزم مراقبت‌های خاصی است و بیماران مبتلا به این اختلال، بیش از سایر افراد در معرض کمبود بعضی مواد مغذی مانند اسید فولیک قرار دارند، گرچه اسید فولیک قادر به اصلاح این بیماری نیست، اما مصرف آن برای بیماران تالاسمی به‌منظور جلوگیری از کمبود این ماده توصیه می‌شود و این موضوع نشان‌دهنده اهمیت داشتن تغذیه مناسب و مدیریت دقیق شرایط بیماران مبتلا به تالاسمی است.
کمبود آهن یکی از مهم‌ترین عوامل کم‌خونی است که می‌تواند اثرات جدی بر سلامت فرد داشته باشد و در بعضی موارد، مصرف مکمل‌های خوراکی آهن قادر به جبران این کمبود نیست و پزشکان به درمان‌های تزریقی روی می‌آورند، این روش درمانی در صورتی که به‌درستی و بر اساس نیاز بیمار تجویز شود، می‌تواند تأثیرات مثبت و قابل‌توجهی در بهبود وضعیت بیمار داشته باشد، اما با این حال ضروری است که مقدار تزریق آهن به‌صورت دقیق محاسبه شود تا از درمان ناکافی یا تجویز غیرضروری جلوگیری شود.
کاربرد اسید فولیک برای درمان کم‌خونی / چه زمانی از درمان‌های تزریقی برای درمان کم‌خونی و فقر آهن استفاده می‌شود؟
محدثه پورپونه، متخصص داخلی و فوق تخصص خون و سرطان بزرگسالان در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه کم‌خونی و تالاسمی باعث ایجاد تغییر در فشار خون نمی‌شود، اظهار کرد: اسید فولیک باعث اصلاح تالاسمی نمی‌شود، اما بیمارانی که درگیر تالاسمی هستند، مستعد کمبود اسید فولیک می‌شوند، از همین رو مکمل اسید فولیک برای بیماران تالاسمی تجویز می‌شود.
وی با بیان اینکه در واقع مکمل اسید فولیک مورد استفاده برای بیماران، تأثیری در اصلاح تالاسمی ندارد، افزود: بیماران تالاسمی در معرض کمبود اسید فولیک قرار می‌گیرند و با کمبود اسید فولیک در بدن، کم‌خونی تشدید می‌شود و به همین خاطر مصرف مکمل اسید فولیک برای بیماران تالاسمی توصیه می‌شود.
متخصص داخلی و فوق تخصص خون و سرطان بزرگسالان با اشاره به اینکه در شرایط فقر آهن و کم‌خونی برای برخی بیماران پزشک از درمان‌های تزریقی استفاده می‌کند، تصریح کرد: در واقع زمانی پزشک از درمان‌های تزریقی استفاده می‌کند که محرز شود مکمل‌های خوراکی برای بیمار کاربردی ندارد، قابل استفاده نیست یا جبران کم‌خونی فرد را نمی‌کند.
علل زمینه‌ساز درگیر شدن افراد با فقر آهن / لزوم انجام غربالگری در تمام سنین
پورپونه با بیان اینکه استفاده به‌جا از درمان‌های تزریقی منعی ندارد، ادامه داد: مقدار آمپول آهنی که برای بیمار تجویز می‌شود، باید مقداری محاسبه شده و دقیق باشد؛ به عنوان مثال، در صورتی که فردی بر اساس محاسبات انجام شده نیازمند تزریق سه آمپول آهن باشد، اما یک آمپول آهن تزریق کند، ممکن است به صورت موقتی بهبود علائم را تجربه کند، اما کم‌خونی او کامل اصلاح نمی‌شود.
وی با بیان اینکه در این شرایط بیمار درمان کافی دریافت نکرده است، گفت: تشخیص علت درگیر شدن افراد با فقر آهن نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و علت زمینه‌ای این مشکل باید شناسایی و کنترل شود، برخی افراد ممکن است به دلیل خون‌ریزی‌های شدید، به صورت مکرر درگیر فقر آهن شوند یا حتی ممکن است خون‌ریزی گوارشی علت فقر آهن باشد.
متخصص داخلی و فوق تخصص خون و سرطان بزرگسالان با بیان اینکه گاهی اوقات بدخیمی‌ها نیز می‌تواند منجر به فقر آهن شود و تشخیص علت تجربه فقر آهن، از اهمیت بالایی برخوردار است، اضافه کرد: باید توجه داشت که درمان مناسب این مشکل در گرو تشخیص صحیح علت آن است و مردان و زنان در هر سنی باید از نظر کم‌خونی و فقر آهن غربالگری شوند.
شناسایی علت اصلی کم‌خونی و فقر آهن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، برخی بیماران به دلیل مشکلات زمینه‌ای مانند خون‌ریزی‌های مزمن، بیماری‌های گوارشی یا حتی اختلالات بدخیم ممکن است به صورت مکرر دچار کمبود آهن شوند و تشخیص صحیح علت این اتفاق، نخستین گام در ارائه درمان مناسب و مؤثر محسوب می‌شود و به همین دلیل، بررسی‌های دقیق پزشکی و ارزیابی‌های تخصصی می‌تواند در راستای پیشگیری و درمان کم‌خونی نقش کلیدی ایفا کند.
با توجه به گستردگی عوامل مؤثر بر کم‌خونی، نیاز به برنامه‌های غربالگری و پایش سلامت بین گروه‌های مختلف جامعه احساس می‌شود و مردان و زنان در هر سنی باید از نظر وضعیت آهن و سلامت عمومی بررسی شوند تا از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود، چنین اقداماتی به تشخیص زودهنگام بیماری‌ها کمک و امکان ارائه راهکارهای پیشگیرانه را نیز فراهم می‌کند.
برخورد علمی و تخصصی با موضوع کم‌خونی و فقر آهن، همراه با شناخت دقیق بیماری‌هایی مانند تالاسمی، می‌تواند مسیر مناسبی برای ارتقای سلامت عمومی و بهبود کیفیت زندگی بیماران فراهم کند و آگاهی‌بخشی و استفاده صحیح از راهکارهای درمانی، از جمله مدیریت تغذیه، مصرف مکمل‌ها و روش‌های نوین درمانی، گامی مهم در جهت کاهش عوارض ناشی از این بیماری‌ها است.
