به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، گرمایش زمین یکی از بزرگترین چالشهای قرن بیستویکم بهشمار میرود که تأثیرات گستردهای بر محیط زیست، اقتصاد و جوامع انسانی دارد، این پدیده ناشی از افزایش غلظت گازهای گلخانهای مانند دیاکسید کربن (CO2)، متان (CH4) و نیتروس اکسید (N2O) در جو زمین است که بیشتر بهدلیل فعالیتهای انسانی مانند سوختن سوختهای فسیلی، جنگلزدایی و کشاورزی صنعتی اتفاق میافتد.
تغییرات اقلیمی به تغییرات بلندمدت در دما، بارش و الگوهای جوی زمین اشاره دارد که بهطور مستقیم با گرمایش زمین مرتبط است و یکی از مهمترین عوامل این تغییرات، افزایش غلظت گازهای گلخانهای در جو است، این گازها از خروج گرمای زمین به فضا جلوگیری میکنند و نتیجه این اتفاق، افزایش دمای زمین است.
در دو دهه گذشته، میانگین دمای زمین حدود ۱.۱ درجه سانتیگراد نسبت به دوران پیش از صنعتی شدن افزایش یافته است، دانشمندان معتقدند که اگر اقدامات جدی و گستردهای برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای انجام نشود، این افزایش دما میتواند تا پایان قرن بیستویکم به بیش از ۳ درجه سانتیگراد برسد و این افزایش دما میتواند تأثیرات فاجعهباری بر محیط زیست و جوامع انسانی داشته باشد.
گرمایش زمین و نابودی محیط زیست
یکی از مهمترین تأثیرات گرمایش زمین، ذوب شدن یخهای قطبی و یخچالهای طبیعی است، این پدیده باعث افزایش سطح دریاها میشود و میتواند مناطق ساحلی و جزایر کوچک را تحت تأثیر قرار دهد، افزایش سطح دریاها میتواند به جاری شدن آب در مناطق کمارتفاع منجر شود و باعث مهاجرت اجباری میلیونها نفر از مناطق ساحلی شود و علاوه بر این، ذوب شدن یخهای قطبی میتواند به از بین رفتن زیستگاههای طبیعی گونههای مختلف حیوانی و گیاهی منجر شود.
یکی دیگر از تأثیرات گرمایش زمین، تغییر در الگوهای بارش و افزایش خشکسالیها و سیلابها است، تغییرات اقلیمی میتواند به تغییر در میزان و توزیع بارشها منجر شود و این موضوع میتواند به وقوع خشکسالیهای شدید در بعضی مناطق و سیلابهای ناگهانی در مناطق دیگر منجر شود، این تغییرات میتوانند تأثیرات جدی بر کشاورزی، منابع آبی و امنیت غذایی داشته باشند و باعث کاهش تولید محصولات کشاورزی و افزایش قیمت غذا شوند.
شیوع بیماری، افزایش آلودگی هوا و وقوع موجهای گرمایی شدید
گرمایش زمین میتواند تأثیرات جدی بر سلامت انسانها داشته باشد، افزایش دما میتواند به افزایش شیوع بیماریهای ناشی از حشرات مانند مالاریا، دنگ و زیکا منجر شود، این بیماریها بیشتر توسط پشهها منتقل میشوند و افزایش دما میتواند شرایط مناسبی برای تکثیر و گسترش پشهها فراهم کند و علاوه بر این، گرمایش زمین میتواند به افزایش آلودگی هوا و وقوع موجهای گرمایی شدید منجر شود که تأثیرات منفی بر سلامت قلب و عروق، تنفس و سیستم ایمنی بدن دارد.
یکی دیگر از تأثیرات گرمایش زمین بر سلامت انسان، افزایش وقوع حوادث طبیعی مانند سیلابها، توفانها و آتشسوزیهای جنگلی است، این حوادث میتوانند به خسارتهای جانی و مالی گستردهای منجر شوند و باعث جابهجایی افراد زیادی شوند، همچنین وقوع حوادث طبیعی میتواند به تخریب زیرساختهای بهداشتی و درمانی منجر شود و دسترسی به خدمات بهداشتی را مختل کند.
مهاجرتهای اجباری و کاهش منابع آبی و غذایی
گرمایش زمین میتواند تأثیرات اجتماعی و اقتصادی گستردهای داشته باشد، افزایش دما و تغییرات اقلیمی میتوانند به کاهش تولید محصولات کشاورزی و افزایش قیمت غذا منجر شوند که نتیجه آن افزایش نرخ تورم است، این موضوع میتواند به افزایش فقر و نابرابریهای اجتماعی منجر شود و باعث بروز ناآرامیها و تنشهای اجتماعی شود.
علاوه بر این، گرمایش زمین میتواند به افزایش مهاجرتهای داخلی و بینالمللی منجر شود، تغییرات اقلیمی میتوانند به تخریب زیستگاهها و کاهش منابع آبی و غذایی منجر شوند که نتیجه آن جابهجایی اجباری میلیونها نفر از مناطق تحت تأثیر است، این مهاجرتها میتوانند به افزایش تنشها و ناآرامیهای اجتماعی منجر شوند و فشار زیادی بر زیرساختها و خدمات عمومی مناطق مقصد وارد کنند.
برای مقابله با گرمایش زمین، اقدامات مختلفی انجام شده است که شامل کاهش استفاده از انرژیهای فسیلی، افزایش استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، توسعه فناوریهای کاهش دیاکسید کربن و افزایش بهرهوری انرژی است، همچنین توافقهای بینالمللی مانند توافقنامه پاریس ۲۰۱۵ نیز برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای و محدود کردن افزایش دما تلاش کرده است.
یکی از مهمترین اقدامات برای مقابله با گرمایش زمین، کاهش استفاده از سوختهای فسیلی مانند نفت، گاز و زغال سنگ است، این سوختها منبع اصلی انتشار دیاکسید کربن است و کاهش استفاده از آنها میتواند به کاهش انتشار گازهای گلخانهای کمک کند، استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، بادی و آبی نیز میتواند به کاهش انتشار گازهای گلخانهای و حفظ منابع طبیعی کمک کند.
توافقنامه پاریس و تلاشهای بینالمللی برای مقابله با گرمایش زمین
توافقنامه پاریس یکی از مهمترین توافقهای بینالمللی در زمینه مقابله با گرمایش زمین است، این توافقنامه در سال ۲۰۱۵ به امضا رسید و هدف آن محدود کردن افزایش دمای جهانی به کمتر از ۲ درجه سانتیگراد و تلاش برای محدود کردن این افزایش به ۱.۵ درجه سانتیگراد است، در این توافقنامه، کشورها متعهد شدند که اقدامات لازم برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای و توسعه انرژیهای تجدیدپذیر را انجام دهند.
علاوه بر توافقنامه پاریس، کشورها و سازمانهای بینالمللی متعددی نیز در تلاش هستند تا با گرمایش زمین مقابله کنند، این تلاشها شامل توسعه فناوریهای جدید، افزایش بهرهوری انرژی، تشویق به استفاده از حمل و نقل پایدار و حمایت از پروژههای حفاظتی زیستمحیطی است و همکاری بینالمللی و تبادل دانش و تجربه بین کشورها میتواند به بهبود وضعیت محیط زیست و کاهش تأثیرات گرمایش زمین کمک کند.
بهکارگیری فناوریهای جدید در مسیر مقابله با گرمایش زمین
توسعه فناوریهای جدید میتواند نقش مهمی در مقابله با گرمایش زمین ایفا کند، یکی از این فناوریها، فناوریهای کاهش دیاکسید کربن (CCS) است که میتواند دیاکسید کربن تولید شده در نیروگاهها و صنایع را بهطور مؤثری جمعآوری و ذخیره کند، این فناوری میتواند به کاهش انتشار گازهای گلخانهای و محدود کردن افزایش دما کمک کند.
علاوه بر فناوریهای کاهش دیاکسید کربن، توسعه فناوریهای انرژی تجدیدپذیر نیز میتواند نقش مهمی در مقابله با گرمایش زمین داشته باشد، فناوریهای جدید مانند پنلهای خورشیدی پیشرفته، توربینهای بادی با بهرهوری بالا و سیستمهای ذخیره انرژی پیشرفته میتوانند به افزایش استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی کمک کنند.
مقابله با گرمایش زمین نیاز به همکاری و تلاش همهجانبه از سوی جوامع و افراد دارد و هر فرد میتواند با تغییر رفتارها و عادات خود به کاهش انتشار گازهای گلخانهای کمک کند، به عنوان مثال، کاهش مصرف انرژی، استفاده از وسایل حمل و نقل پایدار، کاهش مصرف پلاستیک و بازیافت مواد میتواند به بهبود وضعیت محیط زیست کمک کند.
علاوه بر این، جوامع میتوانند با اجرای برنامهها و پروژههای محلی به مقابله با گرمایش زمین کمک کنند، به عنوان مثال، توسعه پروژههای انرژی تجدیدپذیر محلی، تشویق به استفاده از حمل و نقل عمومی و حمایت از پروژههای حفاظتی زیستمحیطی میتواند به کاهش تأثیرات گرمایش زمین کمک کند، همچنین آموزش و آگاهیبخشی به مردم درباره اهمیت حفظ محیط زیست و تغییرات اقلیمی میتواند نقش مهمی در مقابله با گرمایش زمین ایفا کند.