به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، نهمین جشنواره ملی اسباب‌بازی از بیست‌وپنجم دی تا دهم بهمن ۱۴۰۳ با شعار «بازی، تمرین زندگی» با حضور حدود ۱۲۰ تولیدکننده اسباب‌بازی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در حال برگزاری است و اهمیت این حوزه آنجایی بیشتر مشخص می‌شود که رهبر معظم انقلاب در روز ۱۹ آذر ۱۳۹۲ در دیدار با رئیس و اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کردند:
«تهاجم فرهنگی یک حقیقتی است که وجود دارد؛ می‌خواهند بر روی ذهن ملت ما و بر روی رفتار ملت ما – جوان، نوجوان، حتی کودک – اثرگذاری کنند؛ این بازی‌های اینترنتی از جمله همین است؛ این اسباب‌بازی‌هایی که وارد کشور می‌شود از جمله همین است که من چه‌قدر سر قضیه تولید اسباب‌بازی داخلیِ معنی‌دار و جذاب حرص خوردم با بعضی از مسئولین این کار که این کار را دنبال بکنند؛ البتّه بحمدالله ظاهراً این‌جا یک تصمیمی در این زمینه گرفته شد، حالا ان‌شاءالله همان تصمیم را هم دنبال کنید که اجرایی بشود؛ خب، دوستان ما آمدند در یکی از دستگاه‌های فعّال و مسئول، عروسک‌های خوبی درست کردند؛ خوب هم بود؛ اوّل هم حساسیت طرف مقابل را – یعنی مخالفین را، خارجی‌ها را – برانگیخت که این‌ها آمدند در مقابل باربی و مانند این‌ها، این [عروسک‌ها] را درست کردند؛ ولی نگرفت. من به این‌ها گفتم که اشکال کار شما این است که شما آمدید به فلان نام، یک پسری را، یک دختری را آوردید در بازار، این عروسک شما را بچه ما اصلاً نمی‌شناسد – ببینید، پیوست فرهنگی که می‌گوییم این‌ها است – خب، یک عروسک است فقط، در حالی که مرد عنکبوتی را بچّه ما می‌شناسد، بتمن را بچه ما می‌شناسد. ده بیست فیلم درست کرده‌اند، این فیلم را آن‌جا دیده، بعد که می‌بیند همان عروسکی که در فیلم داشت کار می‌کرد، در مغازه هست، به پدر و مادرش می‌گوید این را برای من بخرید؛ عروسک را می‌شناسد؛ این پیوست فرهنگی [است]. شما بایستی این عروسک را که ساختید، در کنار ساخت عروسک، ده بیست فیلم کودک درست می‌کردید برای اینکه این عروسک معرّفی بشود پیش بچه‌ها؛ بعد که معرفی شد، آن‌وقت خودشان می‌خرند، [ولی] وقتی معرفی نشد، بازار ندارد و ورشکست می‌شود؛ و ورشکست شد. یعنی یک چنین دقت‌هایی را بایست کرد. به‌هرحال این تهاجم فرهنگی به این شکل یک واقعیتی است.»
در این مسیر با وجود برگزاری نمایشگاه‌های مختلف حوزه اسباب‌سازی که در طول سال برگزار می‌شود، جشنواره ملی اسباب‌بازی به‌دلیل حضور مستقیم فعالان این عرصه و مدیریت انجمن تولیدکنندگان صنعت اسباب‌بازی را باید یکی از کیفی‌ترین و البته ملی‌ترین رویدادهای حوزه اسباب‌بازی به شمار آورد چراکه این نمایشگاه ابتدا تماماً محل عرضه و نمایش تولیدات داخلی و ایرانی است و همچنین با حمایت نهادهایی مانند دانشگاه سوره، شهرداری تهران، ستاد توسعه علوم و فناوری شناختی، ستاد توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم، معاونت علمی فناوری و اقتصادی دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، انجمن صنفی کارفرمایی تولید کنندگان اسباب‌بازی ایران و شورای نظارت بر اسباب‌بازی برپا شده است.
تولید عروسک‌های مفصل‌دار برای اولین‌بار در ایران
در همین خصوص، محمدرضا پورنیا بنیان‌گذار مجموعه کودکان باهوش سی‌سی‌ست با بیان اینکه برای اولین‌بار عروسک‌های مفصل‌دار را وارد بازار کرده‌ایم، اظهار می‌کند: این نوع اسباب‌بازی‌ها برای اولین بار در ایران تولید شده است؛ البته این کارها نمونه‌های خارجی موفقی داشته‌اند اما چون فرایند ساخت بسیار متفاوتی نسبت به دیگر اسباب‌بازی‌ها دارند و به صورت چاپ سه‌بعدی صورت می‌گیرند، تجربه گذشته ما در حوزه ساخت به همراه تحصیلاتی که در مقطع دکتری مرتبط با ساخت افزایشی داشتیم، ترکیبِ تجربه و دانش باعث شد بتوانیم این نوع اسباب‌بازی را برای اولین بار به صورت صنعتی در ایران بسازیم.
وی روند تولید عروسک‌های مفصل‌دار می‌پردازد و می‌افزاید: طی یک‌سال و نیم گذشته کارهای مطالعاتی زیادی درباره این اسباب‌بازی‌ها انجام داده‌ایم و طراحی‌های زیادی صورت گرفته است و در نهایت حدود ۵۰ کاراکتر در این مجموعه تولید و عرضه شده است و حدود ۴۰۰ کاراکتر دیگر در دست طراحی و تولید است که در حال انجام مراحل تست و طراحی آن‌ها هستیم که به‌زودی به مجموعه اضافه خواهد شد.
حرکت به سمت شخصیت‌های بومی ایرانی در اسباب‌بازی
این فعال صنعت اسباب‌بازی به تشریح حرکت به سمت انتخاب شخصیت‌های بومی و ایرانی را هدف سی‌سی‌ست دانست و درباره ایده شکل‌گیری اسباب‌بازی‌های مفصلی می‌گوید: ایده اصلی تولید شخصیت‌های حیات‌وحش مجموعه داستانی بود که ما برای این شخصیت‌هایمان تحت عنوان «سیاره حیات» شروع کردیم و نوشتیم؛ در روند این داستان تمام این کاراکترها دارای شخصیت هستند و این شخصیت‌ها در دنیای زیر آب و درون آب زندگی می‌کنند و ارتباط دارند و در آینده علاقه‌مند تکنولوژی می‌شوند و رشد پیدا می‌کنند.
پورنیا تاکید می‌کند: در آینده باید نوجوانان علاقه‌مند را مورد استعدادیابی، آموزش‌های لازم الکترونیک و رباتیک قرار خواهیم داد و این آمادگی را داریم تا طبق توافق با مجموعه‌های دولتی و آموزشی، آینده کاری بخشی از علاقه‌مندان این حوزه را عهده‌دار و تضمین کنیم تا در آینده از تجارب آن‌ها استفاده شود و به‌طور قطع بازار کاری این افراد می‌تواند در این عرصه رقم بخورد.
این فعال صنعت اسباب‌بازی رشد این صنعت را چشمگیر و مهم می‌داند و درباره اعتماد مخاطب به محصولات ایرانی عنوان می‌کند: اسباب‌بازی ایرانی با سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته و رشد کیفیت مخاطبان به‌راحتی تولیدات داخلی را انتخاب می‌کنند و این اتفاقات به‌دلیل رشد کیفیت رقم خورده است.
وی با بیان اینکه اسباب‌بازی‌ها تنها جنبه بازی ندارد، بلکه باید ابعاد آموزشی و موجب رشد فکری و ذهنی مخاطب را فراهم آورند، می‌افزاید: اسباب‌بازی در عین مشغول کردن بچه‌ها باید موجب حفظ و تمرکز کهنسال‌ها هم باشد و ما سعی داریم حتی برای شخصیت‌های حیوانی با داستاسازی‌های مناسب این فرایند را رقم بزنیم.
پورنیا نمایشگاه ملی اسباب‌بازی را بستری برای اعتماد و شناخته شده تولیدکنندگان دانست و درباره بسترهایی که تولیدات این مجموعه عرضه می‌شود، گفت: عرضه محصولات ما در فضاهای مجازی و نمایشگاه‌های اسباب‌بازی آغاز شده است.
کودکان برای عروسک‌های قصه می‌گویند
در ادامه، بهمن یغمائیان، مدیر مجموعه شادی‌رویان از تولیدکنندگان عروسک‌های نمایشی و انگشتی ویژه کودک و نوجوان که عروسک‌های نمایشی ویژه کودکان ۴ تا ۸ سال را تولید می‌کند، می‌گوید: این عروسک‌ها دارای تنوع ویژه‌ای هستند؛ هر شخصیت عروسکی ما برای بچه‌ها صدها قصه دارند و نکته جالب اینکه کودک خودش برای آن‌ها قصه می‌سازد.
این طراح عروسک، کودکان را خلق‌کننده داستان عروسک‌ها می‌داند و معتقد است: عروسک‌ها جنبه‌های آموزشی و تربیتی دارند، در حالی که چندسالی است خرید این عروسک‌ها به دلایل اقتصادی برای خانواده‌ها دشوار شده است.
وی با تاکید بر اینکه نمایشگاه‌های زیادی در سطح تهران برگزار می‌شود ولی نمایشگاه ملی اسباب‌بازی بازی از رویدادهای بسیار متنوع و باکیفیت است که با فکر برگزار شده است، می‌افزاید: در این نمایشگاه جنس خارجی خیلی کم وجود دارد و شاید حجم آن به کمتر از یک درصد برسد.
عروسک‌های نمایشی و تأثیرات تربیتی
یغمائیان کیفیت تولیدات ایرانی اسباب‌بازی را قابل رقابت با دیگر تولیدات کشورهای مختلف می‌داند و می‌گوید: بازار اسباب‌بازی به معنای کلی بعد از دوران شیوع کرونا ضعیف شده است و خانواده‌ها توان خرید کمتری دارند، در حالی که طراحی و کیفیت دوخت و پارچه عروسک‌های ایرانی بسیار بالاست.
فعال صنعت اسباب‌بازی عنوان می‌کند: سطح سواد مادران بالا رفته است و همین مسئله در انتخاب اسباب‌بازی تأثیر داشته است، بنابراین مادران بیشتر به سمت اسباب‌بازی‌هایی ترغیب می‌شوند که ابعاد آموزشی داشته باشند و این نشانه رشد فرهنگی جامعه است.
به گزارش مجله آرونو، اسباب‌بازی به‌عنوان یکی از عناصر مهم تأثیرگذار بر مخاطب کودک و نوجوان می‌تواند حامل پیام‌های فکری، فرهنگی و آموزشی باشد. از آنجایی که اسباب‌بازی خارجی نمی‌تواند هم‌سو و پاسخگوی فرهنگ، بوم و اقلیم متنوع کشورمان باشد، توجه به اسباب‌بازی داخلی و تولید ملی حائز اهمیت است. نهمین نمایشگاه ملی اسباب‌بازی یکی از رویدادهایی است که می‌تواند بسترساز انگیزه‌بخشی به فعالان و تولیدکنندگان این عرصه باشد تا بتوانند متناسب با زیست‌بوم ایرانی-اسلامی دست به تولیدات خلاقانه بزنند.
تولیدات عرضه‌شده در نمایشگاه ملی اسباب‌بازی در اثبات این ادعاست که تولیدات ایرانی در صورت حمایت ضمن تأمین نیازهای داخلی، می‌توانند مورد پسند و استقبال بازارهای بین‌المللی و دارای مزیت‌های رقابتی شوند.
