به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، ذات‌الریه (پُنیومونی) یک عفونت ریه است که می‌تواند به طور جدی بر روی تنفس تأثیر بگذارد. این بیماری به‌طور معمول به دلیل عفونت باکتریایی، ویروسی یا قارچی ایجاد و موجب التهاب در کیسه‌های هوایی ریه می‌شود.
علل ذات‌الریه چیست؟
ذات‌الریه ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- عفونت‌های باکتریایی: شایع‌ترین عامل ذات‌الریه باکتری است، به‌ویژه استرپتوکوکوس پنومونیه، که بیش از ۵۰ درصد موارد ذات‌الریه را تشکیل می‌دهد.
- عفونت‌های ویروسی: ویروس‌ها نیز می‌توانند باعث ذات‌الریه شوند. ویروس‌هایی مانند آنفلوانزا، ویروس تنفسی سین‌سیشیال (RSV)، و ویروس کرونا می‌توانند ریه‌ها را آلوده کنند.
- عفونت‌های قارچی: در بعضی شرایط خاص، مانند افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، عفونت‌های قارچی می‌توانند عامل ذات‌الریه شوند.
- عوامل محیطی: در بعضی مواقع، استنشاق مواد آلاینده یا گرد و غبار می‌تواند ریه‌ها را آسیب بزند و باعث بروز ذات‌الریه شود.
علائم ذات‌الریه چیست؟
علائم ذات‌الریه می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند، این علائم عبارتند از:
-
سرفه (گاهی با خلط یا خون)
-
تب بالا و لرز
-
درد در قفسه سینه، به‌ویژه در هنگام نفس کشیدن یا سرفه کردن
-
تنگی نفس
-
خستگی و ضعف عمومی
-
سرگیجه و سردرد
-
افزایش ضربان قلب
-
تعریق شبانه و بی‌اشتهایی
در کودکان و افراد مسن، علائم ممکن است کمتر قابل تشخیص باشد و به‌ویژه در سالمندان، ذات‌الریه ممکن است بدون تب یا تنها با علائم عمومی مانند گیجی و ضعف ظاهر شود.
تشخیص ذات‌الریه
برای تشخیص دقیق ذات‌الریه، پزشک از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند:
-
تاریخچه پزشکی و معاینه بالینی: پزشک با بررسی علائم و معاینه فیزیکی شروع به تشخیص می‌کند.
-
رادیوگرافی قفسه سینه: در این آزمایش، تصاویر ریه‌ها گرفته می‌شود تا وجود عفونت یا التهاب در آن‌ها مشخص شود.
-
آزمایش خون: در بعضی موارد برای تشخیص نوع عفونت و شدت آن، آزمایش خون ضروری است.
-
کشت خلط: در بعضی موارد، کشت نمونه خلط ممکن است برای شناسایی نوع باکتری یا ویروس مسئول بیماری انجام شود.
درمان ذات‌الریه چیست؟
درمان ذات‌الریه بستگی به نوع عامل عفونت و شدت بیماری دارد:
- درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها: برای ذات‌الریه با عامل باکتریایی، آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً مؤثر هستند و پزشک ممکن است بر اساس نوع باکتری، دارویی خاص تجویز کند.
- داروهای ضد ویروسی: در صورت ابتلاء به ذات‌الریه ویروسی، داروهایی مانند تامیفلو برای درمان آنفلوانزا یا داروهای ضد ویروسی دیگر ممکن است مفید باشند.
- استراحت و مصرف مایعات: استراحت کافی و مصرف مایعات به بدن کمک می‌کند تا بهبودی سریع‌تری داشته باشد.
- درمان حمایتی: در بعضی موارد که بیماری شدیدتر باشد، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان و درمان‌های حمایتی مانند اکسیژن درمانی و داروهای ضد التهاب باشد.
پیشگیری از ذات‌الریه
برای کاهش خطر ابتلاء به ذات‌الریه، اقدامات پیشگیرانه‌ای وجود دارند:
-
واکسن‌ها: واکسن‌های مختلفی برای پیشگیری از بیماری‌هایی مانند آنفلوانزا، پنومونی (ذات‌الریه باکتریایی) و ویروس کرونا وجود دارند. تزریق این واکسن‌ها به ویژه برای افراد مسن و دارای بیماری‌های زمینه‌ای توصیه می‌شود.
-
دست‌ها را بشویید: شستن دست‌ها و رعایت بهداشت فردی می‌تواند به جلوگیری از انتقال میکروب‌ها و ویروس‌ها کمک کند.
-
پرهیز از دخانیات: سیگار کشیدن به ریه‌ها آسیب می‌زند و خطر ابتلاء به بیماری‌های تنفسی از جمله ذات‌الریه را افزایش می‌دهد.
-
بهداشت محیط: تهویه مناسب و پاک‌سازی محیط از گرد و غبار و آلاینده‌ها به کاهش خطر ابتلاء کمک می‌کند.
ذات‌الریه یک بیماری تنفسی جدی است که نیاز به تشخیص و درمان به‌موقع دارد. در صورتی که علائم ذات‌الریه را مشاهده کردید، باید به پزشک مراجعه کنید. با رعایت نکات پیشگیرانه و توجه به بهداشت فردی، می‌توان خطر ابتلاء به این بیماری را کاهش داد.
