به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، خودشناسی، سفری به دنیای درون قلمروی فکری و احساسی انسان است؛ در این سفر پرفراز و نشیب، انسان با لایه‌های مختلف وجودش آشنا می‌شود و به درک عمیق‌تر هویت خویش نزدیک می‌شود و در نهایت موجب خواهد شد که انسان به موجودی شادتر و توانمندتر تبدیل شود.
امام رضا (ع) در حدیث گهرباری (بحار الأنوار: ج ۷۸، ص ۳۵۲) می‌فرماید: أفضَلُ العَقلِ مَعرِفَةُ الإنسانِ نَفسَهُ (برترین خرد، خود شناسی انسان است)؛ این حدیث گوهرگون، عقل را به مثابه کلیدی برای گشودن قفلِ خودشناسی معرفی می‌کند.
خودشناسی، بنیان گذار تحولات مثبت در زندگی است؛ انسان با شناخت نقاط قوت و ضعف خود می‌تواند روابط سالم با دیگران داشته باشد، زیرا با شناخت نیازها و انتظارات، ارتباطات مؤثرتر و رضایت‌بخش‌تری را تجربه خواهد کرد.
خودشناسی، قدرت انتخاب آگاهانه را به انسان می‌دهد، از این رو با شناخت ارزش‌ها و باورها می‌توان در بزنگاه‌های زندگی، تصمیماتی درست و متناسب با هویتمان اتخاذ کرد، همچنین آگاهی انسان از افکار و احساسات خود به او کمک می‌کند تا با چالش‌ها و مشکلات زندگی به طور موثرتری مقابله کرده و بر اضطراب و افسردگی غلبه کند.
شناخت خود، نقطه آغازین هرگونه تحول و پیشرفتی در زندگی انسان است؛ تا زمانی که فرد نسبت به نقاط قوت و ضعف، استعدادها و علایق، ارزش‌ها و باورهای خویش شناخت درستی نداشته باشد، نمی‌تواند مسیری روشن و متناسب با توانایی‌های خود برای زندگی ترسیم کند.
شناخت صحیح نقاط قوت و ضعف، به انسان کمک می‌کند تا با اعتماد به نفس بیشتری در مسیر زندگی قدم بردارد و از چالش‌ها و موانع عبور کند؛ با شناخت علایق، استعدادها و ارزش‌های خویش، می‌توان در زمینه‌های مختلف زندگی انتخاب‌های درست و سازنده‌ای انجام داد، بنابراین شناخت خود، زمینه‌ساز برقراری ارتباطات سالم و مؤثر در زندگی فردی و اجتماعی می‌شود.
مهم است که بدانید خودشناسی نوعی دانش ثابت و منفعل نیست، بلکه خودشناسی به اندازه‌ی خودتان پویا و دائم در حال تغییر است؛ همان‌طور که شما در طول زندگی خود یاد می‌گیرید و رشد می‌کنید، توانایی شما در خودشناسی و آگاهی از این‌که چه کسی هستید نیز دائم تغییر می‌کند. خودشناسی برای رشد شخصی، تصمیم گیری و ارزیابی دقیق ضروری است، همچنین خود شناسی به ما کمک می‌کند تا تجربیات خود را حس کنیم.
خودشناسی ابزاری اساسی برای کمک به روند تغییر است. تغییر سخت است و به اراده و شجاعت نیاز دارد. ما انسان‌ها بخش بزرگی از زندگی خود را صرف جلوگیری از رنج ناشی از تغییر می‌کنیم. جهل، ترس و بی‌تفاوتی انگیزه‌ای برای به دست آوردن خودشناسی یا ایجاد تغییرات مثبت فراهم نمی‌کند؛ در مقابل، خودارزیابی منجر به خودشناسی می‌شود که اولین قدم لازم برای شروع پیاده‌سازی تغییرات مثبت است.
درست است که خود شناسی و یادگیری در مورد خود به‌طور ذاتی مسیر روشنگرانه‌ای است، اما مسیر ساده‌ای نیست؛ ذهن ما به طرز ماهرانه‌ای مکانیسم‌هایی را به کار می‌گیرد تا افکار و احساسات ناخوشایند یا اضطراب‌آور را از حیطه‌ی آگاهی‌مان دور نگاه دارد. این مکانیسم‌ها از جمله مکانیسم فراموشی عمدی یا سرکوب ناخودآگاه، می‌تواند ما را از تفکر لازم برای رسیدن به خودشناسی باز دارد.
این امر به این دلیل است که ما تمایل بیشتری برای حفظ یک تصویر درونی خاص از خود داریم تا این‌که بدانیم چه کسی هستیم، در نتیجه اغلب ما به سمت خودشناسی نمی‌رویم و از مزیت‌های خودشناسی در زندگی شخصی و حرفه‌ای خود مطلع نیستیم.
