به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری مجله آرونو، اردیبهشت 1401 بود که عرضه خودرو در بورس کالا آغاز شد، اما به دلیل مخالفت‌هایی از جمله از سوی شورای رقابت (به استناد مصوبه543) در بهمن همان سال عرضه خودرو در بورس کالا متوقف شد. بین اردیبهشت تا بهمن ماه آن سال، حدود 34 هزار و 816 خودرو در بورس کالا معامله و 10 هزار و 410 میلیارد تومان سود از دلالان به خودروسازان و خریداران منتقل شد. اما در نیمه بهمن ماه سال 1401 شورای رقابت در اطلاعیه‌ای توقف عرضه خودرو در بورس کالا را اعلام کرد.
پس از توقف عرضه خودرو در بورس کالا، مجید عشقی، رئیس وقت سازمان بورس، در مهر 1402 این وضعیت را این‌طور تشریح کرد: به دلیل تعهدات خودروسازان در سامانه فروش یکپارچه، تا یک سال و نیم آینده برنامه جدیدی برای عرضه بورسی وجود ندارد، اما اگر خودرروسازان بخواهند این کار را را انجام دهند مشکلی برای آن وجود ندارد.
در آن مقطع تجربه عرضه خودرو در بورس کالا، با چالش‌های جدی مواجه شد. این روش که به عنوان راهکاری برای شفاف‌سازی قیمت‌ها و کاهش دخالت دلالان مطرح شده بود نتوانست است به اهداف مورد نظر دست یابد.
به اعتقاد کارشناسان صنعت خودرو عرضه خودرو در بورس کالا، به نوعی تکرار تجربه ناموفق فروش خودرو در سامانه‌های قبلی است. این روش‌ها نه‌تنها به بهبود وضعیت بازار کمک نکرد، بلکه به تشدید مشکلات موجود از جمله افزایش قیمت‌ها، ایجاد صف‌های طولانی و نارضایتی مشتریان دامن زده‌اند.بورس کالا به ذات خود، فضایی برای نوسانات قیمتی است. این نوسانات در بازار خودرو، نه تنها تصمیم‌گیری مصرف‌کنندگان را دشوار می‌کند، بلکه برنامه‌ریزی تولید خودروسازان را هم با چالش مواجه می‌سازد.
علاوه بر این خرید خودرو از طریق بورس کالا، نیازمند دانش و مهارت خاصی است که بسیاری از مصرف‌کنندگان به آن مجهز نیستند. این پیچیدگی، بازار را همچنان در دست دلالان باتجربه نگه می‌دارد و این بار بورس به محلی برای جولان دلالان تبدیل می‌شود. از سوی دیگر عرضه خودرو در بورس کالا، به نوعی مزایده‌ای است که در آن، افراد با منابع مالی بیشتر، شانس بیشتری برای خرید خودرو دارند و این موضوع، توزیع عادلانه خودرو را زیر سوال می‌برد.
در حال حاضر پس از گذشت یک سال و نیم از زمان توقف خودرو در بورس کالا، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار قصد دارد اقداماتی را در جهت پذیرش مجدد خودروهای داخلی و وارداتی در بورس کالا انجام دهد.
او اعلام کرده است” «هزینه مبادله، یک مبحث مهم در اقتصاد است، بورس کالا می‌تواند به کاهش هزینه‌های مبادله کمک کند. وقتی یک خودرو در کارخانه 500 میلیون تومان به فروش می‌رسد اما همان خودرو در بازار و برای مصرف‌کننده 800 میلیون تومان تمام می‌شود، یعنی با یک هزینه واسطه‌گری و نه هزینه معاملاتی مواجه هستیم؛ این‌جا کارکرد بورس کالا می‌تواند کمک کننده باشد تا تولیدکننده و مصرف‌کننده با یک قیمت منصفانه محصول را مبادله کنند. با جدیت به دنبال عرضه خودروهای صفر کیلومتر داخلی و وارداتی در بورس کالا هستیم و در این خصوص رایزنی‌هایی نیز صورت گرفته است.»
سپهر دادجوی توکلی سخنگوی شورای رقابت هم در واکنش به موضع اخیر حجت الله صیدی رئیس سازمان بورس مبنی بر پیگیری برای عرضه مجدد خودرو در بورس کالا گفته است: بازار خودرو همچنان انحصاری بوده و باید دستورالعمل 54٣ که مُر قانون دارد، اجرا شود
وی افزود: شورای رقابت اگر خارج از این چارچوب تصمیمی نگیرد، خلاف قانون عمل کرده و این تخلف است. بنابراین با توجه به اینکه در حال حاضر بازار خودرو همچنان انحصاری بوده، دستورالعمل شورای رقابت لازم‌الاجراست و هیچ نکته اضافه‌ای مطرح نیست. تاکید شورا نیز بر اجرای قانون و دستورالعمل است.
اما نکته اینجاست قیمت خودروهای وارداتی و برقی مشمول قیمت گذاری شورای رقابت نیستند و باید توسط هیأت تعیین و تصویب قیمت‌های سازمان حمایت تعیین شوند.
براساس مصوبه 659 شورای رقابت مورخ 1403.2.22 با موضوع «خروج خودروهای برقی از دستورالعمل 543 و اصلاحات بعدی آن، خودروهای برقی از شمولیت دستورالعمل بازار خودروهای سواری مصوبه 543 و اصلاحات بعد آن خارج شده‌اند.
به این ترتیب باید دید آیا سازمان حمایت هم تصمیمی به تعیین قیمت پایه برای این خودروها جهت عرضه در بورس کالا دارد یا اظهارات سازمان بورس کالا یکجانبه بوده و فعلاً تصمیمی برای عرضه خودرو در بورس کالا در سوی متولیان مربوطه نیست.
انتهای پیام/
