به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، همبستگی انسانی در زمان بحران، ستون پنهان سلامت روان است و در دل هر ناآرامی یا بحران جمعی، حس بی‌ثباتی می‌تواند بر انسان چیره شود که در چنین شرایطی، حتی کوچک‌ترین رفتارهای همدلانه، از یک تماس تلفنی ساده گرفته تا ارائه کمک مستقیم، می‌تواند پیوندهای انسانی را احیا کند و فرد را از انزوای روانی نجات دهد؛ تعامل با دیگران، فرصتی فراهم می‌کند تا حس کنترل بر محیط بازسازی شود و انسان از حالت انفعال بیرون آید و قدرت کمک، نه‌تنها در حل مشکلات بیرونی، بلکه در آرام‌سازی درونی نهفته است، چراکه آنچه در دل بحران باقی می‌ماند، بیش از منابع مادی، پیوندهای عاطفی و انسانی است.
نقش والدین در امنیت روانی کودکان، در بحران‌ها دوچندان می‌شود، چراکه کودکان درک مستقیمی از پیچیدگی‌های بحران ندارند، اما نشانه‌ها، تنش‌های خانوادگی و تغییرات ناگهانی را با دقت درونی حس می‌کنند، در چنین وضعیتی، لحن کلام، نگاه، زمان‌بندی پاسخ‌ها و حتی سکوت والدین، پیام‌های قدرتمندی به کودک ارسال می‌کند و والدینی که بتوانند در اوج ناآرامی، با آرامش، صداقت و همدلی با فرزندان خود صحبت کنند، در واقع زیرساخت‌های تاب‌آوری روانی آنها را تقویت می‌کنند و شنیدن احساسات کودک بدون قضاوت، تضمینی برای سلامت روانی بلندمدت او در برابر بحران‌ها است.
پذیرش هیجانات، نخستین گام در مسیر بازیابی سلامت روان است؛ احساساتی نظیر ترس، خشم، ناامیدی یا اضطراب در زمان بحران طبیعی است، اما بسیاری از افراد با سرکوب یا انکار این هیجانات تلاش می‌کنند چهره‌ای مقاوم از خود نشان دهند و این در حالی است که پذیرش احساسات بدون اینکه در آن غرق شویم، راهی سالم‌تر و انسان‌مدارانه‌تر برای گذار از بحران است؛ گفت‌وگو با یک دوست، نوشتن احساسات یا حتی گریه‌کردن، می‌تواند ابزاری برای تخلیه روانی و بازیابی تعادل هیجانی باشد و انسان سالم، فردی است که به خود اجازه می‌دهد احساس کند و احساسات خود را سرکوب نمی‌کند.
در میان طوفان اخبار، حفظ سلامت روان نوعی مقاومت مدنی است و رویارویی مکرر با اخبار ناگوار، به‌ویژه از منابع غیرموثق و شبکه‌های اجتماعی، می‌تواند افراد را در چرخه‌ای از نگرانی بی‌پایان و آشفتگی ذهنی گرفتار کند؛ همان‌گونه که بدن به استراحت نیاز دارد، ذهن نیز به مرزهای مشخصی برای دریافت اطلاعات نیازمند است و انتخاب آگاهانه منابع خبری، تعیین بازه‌های زمانی محدود برای پیگیری اخبار و اولویت‌دادن به مراقبت ذهنی، روشی عاقلانه برای بقا در میان آشفتگی رسانه‌ای است.
چگونه در میان بحران مراقب سلامت روان خود باشیم؟
محسن مؤمنی، مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با اشاره به مهارت‌های اجتماعی در شرایط بحران و جنگ اظهار کرد: در شرایط بحران و جنگ توصیه می‌شود افراد تلاش کنند به دیگر افراد کمک کنند و هرچند این کمک کوچک باشد، اما مؤثر خواهد بود، همچنین حضور در کنار خانواده می‌تواند به افراد برای حفظ روحیه و کنترل استرس و اضطراب کمک کننده باشد.
وی با بیان اینکه والدین باید در این شرایط با کودکان خود آرام، ساده و بدون ترس و استرس صحبت کنند و مراقب سلامت روان آنها باشند، افزود: در چنین شرایطی، افراد ممکن است واکنش‌های متفاوتی داشته باشند و توصیه می‌شود در این موقعیت‌ها افراد از قضاوت پرهیز کنند و شونده افراد باشند.
مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان اصفهان با بیان اینکه هنگام بحران، درگیری و جنگ داشتن احساس ترس طبیعی است و افراد نباید احساسات خود را انکار کنند، تصریح کرد: صحبت کردن از احساسات و دردودل کردن با یک دوست می‌تواند راهکاری مؤثر برای کنترل هیجانات و کاهش استرس، ترس و اضطراب باشد.
سامانه تلفنی ۴۰۳۰ آماده ارائه خدمات مشاوره‌ای رایگان به تمام افراد
مؤمنی با بیان اینکه افراد باید از قرارگیری مداوم در برابر اخبار پرهیز کنند و توجه داشته باشند که سلامت روان آنها از اهمیت بالایی برخوردار است، ادامه داد: بی‌خوابی در چنین شرایطی طبیعی است و افراد باید به بدن خود برای هماهنگی با شرایط زمان بدهند، همچنین کشیدن سه نفس عمیق، آرام و آگاهانه می‌تواند برای کنترل استرس و اضطراب کمک‌کننده باشد.
وی با بیان اینکه کمک خواستن از دیگر افراد هنگام درگیری‌ها، بحران یا جنگ نشانه ضعف نیست و افراد باید خود را سرگرم فعالیت‌های دیگری کنند تا ذهن آنها مشغول باشد، گفت: توصیه می‌شود افراد روی فعالیت‌ها و مواردی تمرکز کنند که روی آنها کنترل دارند و حفظ روتین زندگی، می‌تواند در راستای کنترل استرس و اضطراب ناشی از شرایط مؤثر واقع شود.
مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان اصفهان با بیان اینکه در صورتی که افراد در شرایط کنونی نیازمند دریافت خدمات مشاوره‌ای هستند، می‌توانند به صورت رایگان با سامانه مشاوره تلفنی جمعیت هلال احمر با شماره ۴۰۳۰ در ارتباط باشند، اضافه کرد: این سامانه تلفنی همچنین می‌تواند در راستای آموزش تاب‌آوری اجتماعی، حمایت روانی و کاهش استرس ناشی از بحران، مؤثر واقع شود و سامانه تلفنی ۴۰۳۰ برای تمام افراد در دسترس است.
یاری‌طلبی، نه نقطه ضعف بلکه، نشانه بلوغ روانی و احترام به خود است، برخی افراد در فرهنگی رشد کرده‌اند که استقلال مطلق را فضیلت تصور می‌کنند، در حالی که در شرایط دشوار، توانایی بیان نیاز و کمک‌خواستن از دیگران، نشانه نوعی آگاهی و رشد درونی است و درگیر شدن در فعالیت‌هایی که بر آنها کنترل داریم مانند نوشتن، نقاشی یا حتی مرتب‌کردن وسایل خانه، می‌تواند ذهن را از تلاطم بیرونی جدا و احساس توانمندی را تقویت کند و کمک خواستن در چنین لحظاتی، به معنای جدی‌گرفتن خود و حفظ حرمت روانی است.
روتین‌های روزمره، لنگرهایی است که قایق ذهن را در امواج ناآرامی‌ها ثابت نگاه می‌دارد و برنامه‌ریزی ساده برای خواب، تغذیه، حرکت و حتی انجام فعالیت‌های روزمره می‌تواند به شکل‌گیری احساس پایداری کمک کند؛ چنین فعالیت‌هایی نه‌تنها ساختار روانی را مستحکم‌تر می‌کنند، بلکه در برابر آشفتگی‌های خارجی، احساس کنترل و انسجام درونی ایجاد می‌کند و بازگشت به فعالیت‌های آشنا، می‌تواند ذهن را آرام کند و امید را زنده نگه دارد.
دسترسی عمومی به حمایت روانی، ضرورتی برای سلامت جمعی در زمان بحران است و هنگامی که جامعه با شوک‌هایی مانند جنگ، بلایای طبیعی یا بحران‌های اجتماعی مواجه می‌شود، تنها تأمین نیازهای فیزیکی کافی نیست و آنچه افراد را قادر می‌سازد که در میان دشواری از آسیب محفوظ بمانند، وجود سامانه‌هایی برای شنیدن، راهنمایی و توانمندسازی روانی است و ایجاد فرصت‌هایی مانند مشاوره تلفنی، کارگاه‌های تاب‌آوری و شبکه‌های پشتیبانی همگانی، به جامعه امکان می‌دهد با درسی تازه‌تر، قوی‌تر رشد کند.
