به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، فشار خون بالا یکی از عوامل اصلی آسیب به کلیه‌ها است و این وضعیت باعث افزایش فشار بر رگ‌های خونی کوچک کلیه می‌شود و عملکرد آن‌ها را مختل می‌کند و به مرور زمان، این فشار بالا می‌تواند به کاهش توانایی کلیه‌ها در تصفیه خون منجر شود و فرد را در معرض خطر نارسایی کلیوی قرار دهد.
در این بین، بیماری دیابت زمانی بروز می‌کند که سطح قند خون بدن بیش از حد بالا رود و عملکرد طبیعی انسولین مختل شود، این افزایش قند خون به رگ‌های کلیه آسیب می‌رساند و باعث نشت پروتئین در ادرار می‌شود و در صورتی که دیابت کنترل نشود، ممکن است به مراحل پیشرفته‌تر مانند نفروپاتی دیابتی منجر شود، که یکی از دلایل اصلی نارسایی کلیه است.
زمانی که بیماری‌های دیابت و فشار خون بالا هم‌زمان در فرد وجود داشته باشد، خطر آسیب کلیه به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد، دیابت باعث شکننده شدن رگ‌های خونی کلیه می‌شود و فشار خون بالا فشار بیشتری بر این رگ‌ها وارد می‌کند و این ترکیب مخرب به تخریب سریع‌تر بافت کلیه منجر می‌شود و عملکرد آن را ضعیف‌تر می‌کند.
یکی از اولین علائم آسیب کلیه، میکروآلبومینوری است که نشان‌دهنده نشت پروتئین آلبومین به ادرار است و افزایش فشار خون و قند خون می‌تواند باعث تشدید این وضعیت شود، همچنین ممکن است فرد مبتلا تورم در پاها، خستگی شدید، تغییرات در دفع ادرار و افزایش فشار خون را تجربه کند.
دیابت و فشار خون چگونه سلامت کلیه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
پیمان صالحی، بورد تخصصی جراحی کلیه و مجاری اداری و ناباروری در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با اشاره به ارتباط میان دیابت و بیماری‌های کلیوی و با بیان اینکه بیماری‌های کلیوی می‌تواند نتیجه عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، فشار خون و دیابت باشد، اظهار کرد: هرچه فرد کنترل بهتری بر سطح قند خون و فشار خون خود داشته باشد، احتمال ابتلاء به مشکلات کلیوی کاهش می‌یابد و افراد مبتلا به دیابت باید به صورت منظم، انجام آزمایش عملکرد کلیه را مد نظر داشته باشند تا در صورت بروز اختلال، بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده و روند پیشرفت آن کند شود.
وی با بیان اینکه دیابت هنگامی رخ می‌دهد که بدن دچار اختلال متابولیکی در استفاده از انسولین شود، افزود: در حالت طبیعی، پانکراس انسولین تولید می‌کند تا به سلول‌ها در مصرف انرژی کمک کند، اما اگر پانکراس انسولین کمی تولید کند یا بدن به انسولین واکنش مناسبی نشان ندهد، سطح قند خون افزایش می‌یابد و عواملی مانند ژنتیک، چاقی، کم‌تحرکی و سبک زندگی نامناسب، نقش مهمی در بروز دیابت دارد.
بورد تخصصی جراحی کلیه و مجاری اداری و ناباروری با بیان اینکه بیماری کلیوی دیابتی، یکی از عوارض شایع دیابت است که در نتیجه آسیب‌های عروقی ایجاد شده توسط قند خون بالا بروز می‌کند، تصریح کرد: این بیماری می‌تواند به میزانی پیشرفت کند که به مرحله نهایی بیماری‌های کلیوی برسد. به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز داشته باشد.
سطح بالای قند خون منجر به نشت آلبومین به ادرار می‌شود / راهکارهای جلوگیری از آسیب کلیه‌ها در پی ابتلاء به دیابت و فشار خون
صالحی با اشاره به تأثیر قند خون بالا در آسیب کلیه ادامه داد: سطح بالای قند خون باعث ایجاد تغییراتی در ساختار کلیه و نشت پروتئین آلبومین به ادرار می‌شود، در برخی افراد، قند خون بالا موجب پیوند غیرطبیعی پروتئین‌های گلومرولی می‌شود و به زخم محلی در کلیه منجر خواهد شد که این زخم‌ها با گذشت زمان، بافت سالم کلیه را جایگزین و عملکرد کلیه را مختل می‌کند.
وی با بیان اینکه میکروآلبومینوری نخستین نشانه‌ای است که نشان می‌دهد دیابت بر کلیه تأثیر گذاشته است، گفت: در صورت درمان به‌موقع، این وضعیت ممکن است بهبود یابد، اما در صورتی که این شرایط مدیریت نشود، احتمال تبدیل آن به پروتئینوری و رسیدن به نارسایی کلیوی وجود دارد، از همین رو نظارت پزشکی منظم برای بیماران دیابتی ضروری است.
بورد تخصصی جراحی کلیه و مجاری اداری و ناباروری با بیان اینکه بهترین راه جلوگیری از بیماری کلیوی دیابتی، کنترل دقیق قند خون و فشار خون است، اضافه کرد: داشتن سبک زندگی سالم، ورزش منظم، تغذیه مناسب و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک می‌تواند به کاهش خطر آسیب کلیوی کمک کند و علاوه بر این، انجام آزمایش‌های دوره‌ای عملکرد کلیه، نقش مهمی در پیشگیری و درمان زودهنگام بیماری دارد.
کنترل دقیق فشار خون و قند خون می‌تواند از آسیب‌های جدی به کلیه‌ها جلوگیری کند و استفاده از داروهای مناسب، داشتن رژیم غذایی سالم، کاهش مصرف نمک، ورزش منظم و مدیریت استرس، از جمله راهکارهای مهم برای کاهش خطر ابتلاء به بیماری‌های کلیوی مرتبط با دیابت و فشار خون به شمار می‌رود.
افراد مبتلا به دیابت و فشار خون بالا باید به صورت منظم آزمایش‌های کلیوی انجام دهند و بررسی سطح کراتینین، میزان تصفیه گلومرولی (GFR) و آزمایش پروتئین در ادرار می‌تواند نشانه‌های اولیه آسیب کلیه را مشخص کند و باید توجه داشت که تشخیص زودهنگام به درمان مؤثر و جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک می‌کند.
یکی از بهترین راهکارها برای کاهش خطر ابتلاء به بیماری‌های کلیوی، اصلاح سبک زندگی است و داشتن تغذیه مناسب، فعالیت بدنی منظم، کنترل وزن و ترک سیگار از جمله اقداماتی است که به حفظ سلامت کلیه‌ها کمک می‌کند و مدیریت فشار خون و دیابت به همراه پیگیری‌های پزشکی منظم می‌تواند تأثیر بسزایی در پیشگیری از بیماری‌های کلیوی داشته باشد.
