به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، بیماری ایدز یکی از بیماریهای جدی و مزمنی است که توسط ویروس HIV (ویروس نقص ایمنی انسانی) ایجاد میشود و علائم اولیه عفونت با ویروس HIV ممکن است شامل تب، خستگی، دردهای عضلانی، تورم غدد لنفاوی و گلودرد باشد که این علائم به طور معمول چند هفته پس از عفونت ظاهر میشود و ممکن است با علائم سرماخوردگی یا آنفلوانزا اشتباه گرفته شود.
پس از مرحله اولیه، ویروس ممکن است به مدت چند سال بدون علائم خاصی در بدن باقی بماند، اما همچنان به تخریب سیستم ایمنی ادامه میدهد و با پیشرفت عفونت HIV و تضعیف سیستم ایمنی، فرد ممکن است به عفونتهای فرصتطلب و بیماریهای مرتبط با ایدز مبتلا شود؛ این عفونتها و بیماریها شامل سل، پنومونی، عفونتهای قارچی، سرطانهای مختلف و بیماریهای عصبی میشود که به شدت سلامت فرد را تحت تأثیر قرار میدهد و در صورت تحت درمان قرار نگرفتن، حتی ممکن است فرد را به کام مرگ بکشاند.
ویروس HIV از طریق تماس با مایعات بدن فرد آلوده مانند خون و شیر مادر منتقل میشود، اما انتقال آن از طریق تماسهای روزمره مانند دست دادن، بوسیدن یا استفاده از وسایل مشترک منتقل ممکن نیست، این ویروس از طریق آزمایش خون تشخیص داده میشود و آزمایشهای مختلفی برای تشخیص این ویروس وجود دارد که شامل آزمایشهای آنتیبادی، آزمایشهای آنتیژن و آزمایشهای PCR است.
تشخیص زودهنگام HIV میتواند به شروع درمانهای مناسب و کاهش خطر انتقال ویروس به دیگران کمک کند و درمان HIV شامل استفاده از داروهای ضدویروسی (ART) است که میتواند تکثیر ویروس را مهار و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند، این داروها بار ویروسی را به سطح غیرقابل تشخیص کاهش میدهند و کیفیت زندگی فرد را بهبود میبخشند و باید به صورت منظم و مصرف شوند.
آگاهیبخشی و آموزش عمومی درباره HIV و ایدز نقش مهمی در کاهش شیوع این بیماری دارد، برنامههای آموزشی و کمپینهای آگاهیبخشی میتواند به تغییر نگرشها و کاهش انگها و تصورات غلط درباره HIV و ایدز کمک و به افراد مبتلا به این بیماری ، حمایتهای لازم را ارائه کند و با همکاری و تلاشهای مشترک میتوان به کاهش شیوع HIV و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری دست یافت.
علائمی که خاموش است و بیماری که منتقل میشود
فرزین خوروش، متخصص بیماریهای عفونی و مدیرگروه عفونی، با اشاره به اینکه حدود ۳۰ تا ۴۰ سال از شناخت ویروس HIV میگذرد، به خبرنگار مجله آرونو میگوید: این ویروس میتواند به اشکال مختلفی به افراد منتقل شود و زمانی که ویروس HIV وارد بدن میشود، پس از طی شدن یک دوره نهفتگی طولانیمدت وارد فاز پیشرفته که تحت عنوان عفونت ایدز شناخته میشود ، خواهد شد.
وی با بیان اینکه ورود این ویروس به بدن ممکن است با علائمی مانند بدن درد، بزرگ شدن غدد لنفاوی، گلودرد و علائم مشابه با سرماخوردگی، همراه باشد، میافزاید: دوران نهفتگی ویروس حتی ممکن است سالها طول بکشد و فرد مبتلا طی این مدت هیچ علائمی از بیماری ندارد که این موضوع مشکل اصلی است.
متخصص بیماریهای عفونی با توجه به اینکه فرد مبتلا در دوران نهفتگی بیماری علامتی ندارد و همین موضوع میتواند منجر به ابتلای دیگر افراد به این بیماری شود، تصریح میکند: پس از دوران نهفتگی، بیمار وارد فاز نهایی یا ایدز میشود که در این فاز گلبولهای سفید خاص کاهش پیدا میکند و سیستم ایمنی فرد تضعیف میشود.
غربالگری؛ نخستین گام کنترل بیماری HIV
خوروش با بیان اینکه هنگامی که سیستم ایمنی بدن بیمار بر اثر ویروس HIV تضعیف میشود، فرد ممکن است درگیر عفونتهای بسیار خطرناکی شود یا سرطانهای مختلف را تجربه کند، ادامه میدهد: بسیاری از اوقات بیماران مبتلا به ایدز در این مرحله تشخیص داده میشوند، از همین رو موضوع غربالگری افراد در معرض خطر از نظر بیماری HIV بسیار حائز اهمیت است.
وی با تاکید بر لزوم شناسایی و درمان بیماران مبتلا به HIV پیش از اینکه وارد فاز ایدز شوند، میگوید: در حال حاضر درمانهای بسیار خوبی در سیستم بهداشت و درمان جهان و کشور وجود دارد و درمانهای موجود در کشور نیز بهروز است، با وجود درمانهای کنونی برای بیماری HIV حتی میتوان ویروس را از بین برد، آنها را در بدن به صفر رساند و تعداد گلبولهای سفید بیمار را بالا نگه داشت.
متخصص بیماریهای عفونی اضافه میکند: در صورتی که بیماری هنگامی که بیمار به مرحله پیشرفته بیماری رسیده و درگیر عفونتها و سرطانهای مختلف شده باشد، تشخیص داده شود، ممکن است امکان درمان بیمار وجود نداشته باشد و احتمال درمان بیماران در این مرحله کاهش مییابد؛ یکی از راههای انتقال ویروس HIV، اعتیاد تزریقی است که در حال حاضر میزان انتقال بیماری از این روش کاهش یافته و اکنون تعداد افرادی که از طریق روابط جنسی به این بیماری مبتلا میشوند در حال افزایش است.
HIV و ایدز چه تفاوتی دارد؟
ابوالفضل حجاری، کارشناس برنامه HIV، ایدز، هپاتیت و بیماریهای رفتاری، با بیان اینکه در حال حاضر برای درمان بیماری HIV داروهای بسیار مؤثری وجود دارد که میتواند میزان ویروس در خون افراد مبتلا را بسیار کاهش دهد و حتی به صفر برساند، به خبرنگار مجله آرونو میگوید: درمانهای مد نظر قرار گرفته برای بیماران مبتلا به ویروس HIV، منجر به حفظ سلامت بیمار میشود، فرد مبتلا میتواند طول عمر طبیعی مانند سایر افراد داشته باشد و خطر ابتلای ویروس به دیگر افراد نیز کاهش مییابد.
وی با تاکید بر اینکه شناسایی و درمان مستمر بیماران مبتلا به HIV از اهمیت ویژهای برخوردار است، میافزاید: علاوه بر لزوم اطلاعرسانی و آگاهسازی افراد از روشهای پیشگیری از ابتلاء به این ویروس، باید به سمتی رویم که با شناسایی به هنگام و درمان مستمر بیماران سطح بار ویروسی در بدن بیمار کاهش یابد و سلامت خود فرد و جامعه حفظ شود.
کارشناس برنامه HIV، ایدز، هپاتیت و بیماریهای رفتاری با بیان اینکه در مسیر شناسایی بیماران و درمان بیماری HIV موفقیتهای بسیاری کسب شده است و بسیاری از بیماران مبتلا به HIV خدمات درمانی و دارویی مستمر دریافت میکنند، تصریح میکند: همراهی سازمانها و نهادهای مختلف به منظور اطلاعرسانی درباره این بیماری و آگاهسازی افراد از تشخیص به موقع و دریافت درمان مستمر میتواند در مسیر کنترل بیماری HIV بسیار موثر باشد.
حجاری ادامه میدهد: ایدز مرحلهای از بیماری HIV است و در صورتی که فرد درگیر با ویروس HIV تحت درمان قرار نگیرد ، در یک فاصله زمانی که ممکن است شش ماه تا یک سال طول بکشد، به سمت فاز نهایی درگیری با ویروس HIV یا مرحله ایدز میرسد، در واقع زمانی افراد به مرحله ایدز میرسند که سیستم ایمنی بدن آنها دچار آسیب شدید شود و بیماریهای مختلفی فرد را تحت کند.
درمان مستمر؛ مانعی برای رسیدن به فاز نهایی بیماری
وی با بیان اینکه بسیاری از بیماران که درمان دارویی مستمر دریافت میکنند و ویروس موجود در بدن آنها تحت کنترل قرار میگیرد، به مرحله نهایی ابتلاء به ویروس HIV یا ایدز نمیرسند و عمر طبیعی خواهند داشت، میگوید: در اصطلاحات پزشکی سعی میشود از کلمه ایدز کمتر استفاده شود، چراکه بیشتر افراد درگیر با این ویروس، در مرحله آلودگی HIV باقی میمانند و به مرحله ایدز نمیرسند.
کارشناس برنامه HIV، ایدز، هپاتیت و بیماریهای رفتاری اضافه میکند: ممکن است در صورتی که شناسایی بیماران مبتلا به این ویروس با تأخیر مواجه باشد و افراد دارای رفتار پرخطر برای تشخیص بیماری و غربالگری به مراکز مشاوره رفتاری مراجعه نکنند، درگیر بودن آنها با ویروس HIV زمانی تشخیص داده شود که این بیماران درگیر بیماریهای دیگری مانند انواع سرطانها شده باشند.
حجاری با تاکید بر اینکه سواد سلامت یک جامعه باید به میزانی برسد که در صورت رویارویی با یک رفتار یا شرایط پرخطر به منظور غربالگری و تشخیص بیماری احتمالی به مراکز درمانی مراجعه کنند، خاطرنشان میکند: افراد باید اطلاع داشته باشند که تنها علل ابتلاء به بیماری HIV اعتیاد تزریقی یا روابط جنسی نیست و ممکن است یک فرد مبتلا به HIV با این ویروس متولد شده باشد یا هنگام کار به این بیماری مبتلا شود.
به گزارش مجله آرونو، بیماریHIV و ایدز همچنان به عنوان یکی از چالشهای بزرگ سلامت عمومی در سراسر جهان مطرح است و با وجود پیشرفتهای علمی و درمانهای جدید، همچنان نیاز به تلاشهای مشترک و هماهنگ برای مبارزه با این بیماری وجود دارد و آگاهیبخشی و آموزش عمومی درباره روشهای پیشگیری، تشخیص و درمان ایدز میتواند نقش مهمی در کاهش شیوع این بیماری و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا داشته باشد.
حمایت از بیماران مبتلا به HIV و ایدز نه تنها به این افراد کمک میکند با بیماری خود مقابله کنند، بلکه میتواند به کاهش تبعیض اجتماعی نیز منجر شود، ایجاد محیطهای پذیرا و حامی برای این افراد نقش مهمی در بهبود وضعیت روانی و اجتماعی آنها ایفا میکند و برنامههای حمایتی و درمانی باید به گونهای طراحی شوند که تمام این افراد به خدمات بهداشتی و درمانی مناسب دسترسی داشته باشند.
با همکاری و حمایت مستمر میتوان به اهداف جهانی کاهش شیوع ایدز دست یافت و به بهبود وضعیت سلامت عمومی کمک کرد و برنامههای جامع و پایدار میتوانند به پیشگیری از انتقال ویروس، تشخیص زودهنگام و ارائه درمانهای مؤثر کمک کنند، امید به آیندهای بدون HIV هدفی است که با تلاشهای همهجانبه و پیشرفتهای علمی قابل دسترسی است و با ادامه تحقیقات و برنامههای پیشگیرانه میتوان به کاهش شیوع این بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا امیدوار بود.