به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، کودکان با نیاز ویژه به کودکانی گفته می‌شود که به‌دلیل تفاوت‌هایی در زمینه‌های حسی، حرکتی، یادگیری، رفتاری یا اجتماعی، به حمایت و آموزش‌های خاصی نیاز دارند تا بتوانند ظرفیت‌های خود را به بهترین شکل شکوفا کنند، چرا که این تفاوت به حدی است که برخورداری او از آموزش و پرورش، مستلزم تغییراتی متناسب با ویژگی‌های این دانش‌آموزان در برنامه‌ها، محتوا، روش‌ها، مواد و فضای آموزشی عادی و ارائه خدمات آموزشی و توانبخشی ویژه است.
درصد بالایی از دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در مدارس وجود دارند که همچون محصلان عادی نیاز دارند در مجاور تحصیل مهارت‌هایی را نیز آموزش ببینند، هرچند شیوه‌های متعددی برای آموزش و توانبخشی به این کودکان داده می‌شود، اما باید روش‌هایی را به کار برد که دنیای بهتری را برای آنها بسازد و در شکل‌گیری شخصیت آنان مؤثر باشد، چرا که برآورده کردن خواسته‌های گوناگون دانش‌آموزان با نیازهای ویژه برای شکوفایی توانایی آنها در آموزش بسیار ضروری است، اما نه تنها این افراد در جامعه با کمبود امکانات و تسهیلات آموزشی و توانبخشی به طور جدی روبه‌رو هستند، بلکه مشکل اصلی این کودکان نگاه‌های ترحم‌آمیز و گاهی منفی جامعه است که از نبود شناخت کافی دانش‌آموزان با نیازهای ویژه نشئت می‌گیرد، بنابراین آگاه‌سازی جامعه برای تغییر نگرش‌های منفی نسبت به این کودکان و خانواده‌های آنان نیازمند فرهنگ‌سازی است.
تحصیل ۵۲۲۰ دانش‌آموز با نیاز ویژه در اصفهان
روح‌الله خزایی، رئیس آموزش و پرورش استثنایی در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه پرداخت هزینه‌های هنگفت سرویس ایاب و ذهاب یکی از مشکلات اصلی خانواده دانش‌آموزان استثنایی با نیازهای ویژه در استان اصفهان است، اظهار کرد: برای کاهش دغدغه خانواده‌ها، هفته گذشته براساس مصوبه‌ای با تاکسیرانی اصفهان مقرر شد که هزینه ایاب و ذهاب دانش‌آموزان استثنایی شهر اصفهان تا سقف ۸۰ درصد (معادل شش میلیون تومان) در گام نخست پرداخت شود.
وی تأمین ایاب و ذهاب را از ضروری‌ترین مباحث برای ادامه تحصیل کودک معلول دانست و افزود: براساس تصویب این مصوبه مقرر شد که هزینه ایاب و ذهاب سرویس مدارس برای دانش‌آموزان استثنایی با نیازهای ویژه که در این موضوع هم ورود نداشته‌اند، پرداخت شود، یعنی؛ خانواده‌ای که از سرویس استفاده می‌کند، هزینه آن تسویه خواهد شد و در صورت نداشتن سرویس دهی، هزینه‌های لازم مستقیم به حساب سرپرست خانواده واریز می‌شود.
رئیس آموزش‌وپرورش استثنایی استان اصفهان با اشاره به همکاری آموزش و پرورش و تاکسیرانی اصفهان برای تأمین هزینه سرویس ایاب و ذهاب دانش‌آموزان استثنایی، تصریح کرد: اجرای این مصوبه برای دانش‌آموزان شهر اصفهان قابل اجرا است، اما خانواده‌های مستقر در شهرستان‌ها و نواحی خارج از شهر با محوریت فرمانداری طی همکاری و حمایت شهرداری‌ها می‌توانند از خدمات لازم ایاب و ذهاب بهره‌مند شوند.
وی با اشاره به اینکه تعداد مدارس دانش‌آموزان استثنایی استان اصفهان تا دو سال گذشته حدود ۱۱۲ مدرسه بوده و اکنون به ۱۲۰ مدرسه رسیده است، گفت: این مدارس هفت گروه دانش‌آموز کم‌توان ذهنی، بینایی، شنوایی، چند معلولیتی، اختلال یادگیری و اختلالات طیف اوتیسم و جسمی و حرکتی را پوشش می‌دهد که بیشترین دانش‌آموزان با نیاز ویژه در استان، کودکان اختلال کم‌توان ذهنی هستند.
خزایی با بیان اینکه دانش‌آموزان با نیاز ویژه که امکان تحصیل در مدارس عادی را دارند، دانش‌آموز تلفیقی می‌دانیم، اظهار کرد: از تعداد ۵۲۲۰ دانش‌آموز با نیاز ویژه مشغول به تحصیل هستند، تعداد ۷۰۰ محصل نیز به صورت تلفیقی در مدراس عادی خدمات لازم را دریافت می‌کنند.
وی با تاکید بر اینکه جایگاه اصلی معلولان در جامعه شایسته آنها نیست، باید تلاش کنیم افراد معلول بدون ترحم در جامعه پذیرفته شوند، افزود: اجرای طرح پدریار و مادریار، تأمین نیروی خدمتگزار مدارس استثنایی، هزینه ایاب و ذهاب مناطق و نواحی خارج از شهر و ارائه خدمات بیمه در حوزه توانبخشی دانش‌آموزان از چالش‌ها و دغدغه‌هایی معلولان است که تا این لحظه بدون تکلیف مانده است.
رئیس آموزش‌وپرورش استثنایی استان اصفهان درباره اجرای طرح «پدریار و مادریار» گفت: این نیروها به عنوان نیروی خدمتگزار در مدارس استثنایی به‌ویژه جسمی حرکتی و اوتیسم باید مشغول باشند، چرا که بعضی از دانش‌آموزان استثنایی، توانایی مراقبت‌های بهداشتی و امکان استفاده از سرویس‌های بهداشتی یا جابه‌جایی بر روی سرویس ندارد و پدریار و مادریار این نقش را عهده‌دار می‌شود.
وی هزینه نگهداری از معلولان را بسیار بالا دانست و عنوان کرد: اکنون هزینه‌های درمان و گفتار درمانی دانش‌آموز با نیاز ویژه بسیار سنگین و پرهزینه است و بیشتر خانواده‌ها از توان مالی مناسبی برخوردار نیستند و حتی امکان تأمین بخش عمده نیازها و خدمات مورد لازم را برای فرزندان خود ندارند.
روند افزایشی معلولیت در طیف اوتیسم
خزایی با تاکید بر اینکه تعداد معلولیت در طیف اوتیسم در حال افزایش است، افزود: طی سال جاری تعداد این دانش‌آموزان در مقایسه با سال گذشته ۲۰ تا ۲۵ نفر در استان افزایش داشته است.
وی تعداد دانش‌آموزان اوتیسم استان اصفهان را در سال جاری، ۲۵۰ نفر اعلام کرد و گفت: براساس آمارها در سال ۱۴۰۱ تشخیص اوتیسم برای ۶۵ دانش‌آموز در استان ثبت شد و در سال گذشته تعداد آنها به ۹۰ نفر رسید.
رئیس آموزش‌وپرورش استثنایی استان اصفهان در پاسخ به اینکه دلایل اصلی افزایش تعداد معلولیت در طیف اوتیسم در اصفهان چیست؟ گفت: علل مشخصی نمی‌توانیم بگویم، اما موضوع آلودگی هوا، تابش اشعه ماورای بنفش، تغذیه و تا درصدی مسائل ژنتیکی در روند رو به رشد علائم معلولیت اوتیسم تأثیرگذار است، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که شرایط محیطی نقش بیشتری در رشد این بیماری دارد.
کمبود شدید فضای آموزشی چالش دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در اصفهان
وی درباره کمبود فضاهای آموزشی برای تحصیل دانش‌آموز با نیاز ویژه در استان اصفهان اظهار کرد: اکنون شهرهای فولادشهر، زرین‌شهر، کاشان، خمینی‌شهر و نجف‌آباد با کمبود شدید فضای آموزشی روبه‌رو است، به طوری که طی سال جاری ثبت‌نام تعدادی از دانش‌آموزان اوتیسم و کم‌توان ذهنی با دشواری در مدارس صورت گرفت، بی‌گمان با برطرف نشدن دغدغه فضای آموزشی در سال آینده با مشکلاتی مواجه خواهیم شد، چرا که در حوزه معلولیت اوتیسم هم رشد چشمگیری داشته‌ایم و باید از همین لحظه تدابیر لازم اجرایی شود.
خزایی تعداد دانش‌آموزان با نیاز ویژه را در شهرهای خمینی‌شهر، نجف‌آباد، کاشان، فولادشهر، زرین‌شهر به نسبت جمعیت کل در سطح بالا برشمرد و خاطرنشان کرد: لازم است نگاه و نگرش جامعه نسبت به معلولان از حالت ترحم خارج شود و این افراد به عنوان فردی دارای حق و حقوق در جوامع پذیرفته شوند و با رفع نیازهای اساسی آنها، رنج و درد خانواده‌ها را کمتر کنیم.
بر این اساس، آموزش دانش‌آموزان با نیازهای ویژه یک چالش بزرگ است که نیازمند توجه و حمایت ویژه از سوی سیستم‌های آموزشی، معلمان، خانواده‌ها و جامعه است، با استفاده از رویکردهای آموزشی مناسب، فناوری‌های کمکی، توسعه حرفه‌ای معلمان، و ایجاد شبکه‌های حمایتی می‌توان به بهبود شرایط آموزشی و فراگیری همگانی برای این دانش‌آموزان کمک کرد، چرا که با برنامه‌ریزی دقیق و نظارت مستمر، می‌توان به ایجاد یک محیط آموزشی فراگیر و حمایتی دست یافت که تمام دانش‌آموزان بتوانند در آن به بهترین نحو ممکن پیشرفت کنند و استعدادهای خود را شکوفا سازند.
