به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، تب دانگ، با نام‌های دیگری همچون «تب دنگی» و «تب استخوان شکن» هم شناخته می‌شود و عامل انتشار آن پشه آئدس است، این بیماری بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان رخ می‌دهد و بیماری دنگی خفیف، باعث تب شدید و علائم شبیه آنفولانزا می‌شود، اما در موارد شدیدتر می‌تواند خطرناک‌تر باشد و زندگی فرد را تهدید کند.
سالانه میلیون‌ها مورد از عفونت دنگ در سراسر جهان رخ می‌دهد و تب دنگ بیشتر در جنوب شرقی آسیا، جزایر غربی اقیانوس آرام، آمریکای لاتین و آفریقا شایع است، اما این بیماری به مناطق جدیدی از جمله اروپا و مناطق جنوبی ایالات متحده آمریکا هم گسترش پیدا کرده است.
شناسایی ۱۲۰ بیمار مبتلا به تب دنگی در کشور و فوت یک نفر
بنابر اعلام عبدالرضا میراولیایی، مدیر برنامه مدیریت بیماری‌های منتقله از آئدس مهاجم در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، استان گیلان در شمال کشور در تمام مناطق به پشه آئدس آلوده است و استان سیستان و بلوچستان بیشتر در بخش جنوبی استان مانند چابهار و کنارک، استان هرمزگان در تمام مناطق و استان بوشهر شهرستان‌های کنگان و عسلویه آلوده به پشه آئدس هستند.
وی افزود: از اردیبهشت سال جاری تعداد زیادی از بیماران از کشور امارات متحده عربی وارد کشور و برای اولین بار این افراد در استان فارس شناسایی شده‌اند که باز هم هوشیاری سیستم سلامت و به دلیل آموزش‌هایی که به پزشکان ارائه شده بود و با توجه به اینکه امکانات تشخیصی فوری بیماری را در تمام استان‌های کشور داریم به سرعت از کیت‌های تشخیص سریع برای شناسایی این بیماران استفاده شد و توانستیم به سرعت این افراد را شناسایی کنیم، تاکنون بیش از ۱۲۰ مورد بیمار مبتلا به بیماری دانگ در کشور شناسایی و یک بیمار فوت کرده است.
علت ابتلاء به تب دنگی
چهار ویروس وجود دارند که باعث تب دانگ می‌شوند و همه آن‌ها توسط گونه‌ای از پشه‌ها معروف به آئدس منتشر می‌شوند، این ویروس‌ها بین ۱۰۰ تا ۸۰۰ سال پیش از میمون‌ها به انسان رسیدند، اما تا اواسط قرن بیستم بیماری دانگ همچنان یک مشکل جزئی بود، این ویروس از آفریقا نشأت گرفته است، با این حال امروزه در مناطق گرمسیری در سراسر جهان، به ویژه در نواحی پر جمعیت انسانی یافت می‌شود.
ویروس از پشه آلوده به انسان منتقل می‌شود، یک پشه فردی را که به ویروس دنگی آلوده است، گاز می‌گیرد و وقتی پشه شخص دیگری را نیش می‌زند، بدین ترتیب ویروس منتقل می‌شود، ممکن است شما بیش از یک بار به این بیماری مبتلا شوید که به طور معمول، بار دوم خطرناک‌تر است و شاید علائم خود را شدیدتر نشان دهند.
تب دانگ بیشتر در مناطق نیمه گرمسیری و گرمسیری مانند آمریکای مرکزی و جنوبی، مناطقی از آفریقا، مناطقی از آسیا، کارائیب و اقیانوس آرام شایع است، برخلاف مالاریا، بیماری دنگی ممکن است در مناطق شهری و روستایی اتفاق بیفتد، اما تحقیقات منتشر شده در سال ۲۰۱۱ نشان می‌دهد که شیوع آن در مناطق روستایی بیشتر است.
علائم تب دنگی
دنگ نوعی بیماری شدید و شبیه آنفولانزا است که نوزادان، کودکان خردسال و بزرگسالان را مبتلا می‌کند، اما بندرت باعث مرگ می‌شود، علائم این بیماری به مدت دو تا هفت روز، پس از یک دوره نهفته چهار تا ۱۰ روز پس از گزش پشه آلوده، ادامه دارد.
نشانه‌های ابتلاء به تب دنگی
هنگامی که تب شدید (۴۰ درجه سانتی‌گراد / ۱۰۴ درجه فارنهایت) با دو مورد از علائم زیر در مرحله تب همراه باشد، باید به دانگ مشکوک شد:
- سردرد شدید
- درد پشت چشم
- دردهای عضلانی و مفصلی
- حالت تهوع
- استفراغ
- تورم غدد
- راش
علائم هشدار دهنده‌ای که پزشکان باید به دنبال آن باشند عبارتند از:
- درد شدید شکم
- استفراغ مداوم
- تنفس سریع و پی در پی
- خونریزی لثه
- خستگی
- بی‌قراری
- خون در استفراغ
اگر بیماران این علائم را در مرحله حساس نشان دهند، مشاهده دقیق برای ۲۴ تا ۴۸ ساعت آینده ضروری است تا بتوان مراقبت‌های پزشکی مناسب را ارائه داد، تا از بروز عوارض و خطر مرگ جلوگیری شود، همچنین اعتقاد بر این است که افراد با سیستم ایمنی ضعیف و مبتلایان به عفونت دنگی دوم در معرض خطر بیشتری برای ابتلاء به تب خونریزی دهنده دنگی هستند.
درمان تب دانگ
هیچ داروی خاصی برای درمان تب دانگ وجود ندارد، اگر فکر می‌کنید بیمار شده‌اید، باید از داروهای تسکین دهنده درد، مانند استامینوفن استفاده و از داروهای آسپرین که می‌تواند باعث بدتر شدن خونریزی شود، خودداری و استراحت کنید، مایعات زیادی بنوشید، تب شدید و استفراغ می‌تواند بدن را کم آب کند و فرد بیمار باید از آب تمیز و بطری ایده‌آل به جای آب شیر استفاده کند.
اگر بیمار نتواند مایعات را با دهان بنوشد، باید آن‌ها از طریق تزریق مایعات داخل وریدی استفاده کند، گاهی در موارد شدیدتر برای بیماران مبتلا به کم آبی شدید، انتقال خون توصیه می‌شود، اگر در ۲۴ ساعت اول پس از پایین آمدن تب احساس بدتر شدن می‌کنید، به بیمارستان مراجعه کنید تا از نظر عوارض ثانویه بررسی شوید.
گروه‌های پرخطر در برابر تب دنگی
تب دنگی در گروه‌های خاص مانند کودکان، زنان باردار، و افراد با بیماری‌های مزمن، ممکن است به صورت شدیدتری ظاهر شود.
کودکان از بین گروه‌های خاصی هستند که ممکن است به تب دنگی شدید حساس باشند، علت اصلی این حساسیت، سیستم ایمنی ناتوان و ضعف آنان در مقابل ویروس دنگی است. بنابراین، کودکان با تب دنگی شدید باید تحت نظر پزشک قرار گیرند و در صورت لزوم، بستری شوند.
زنان باردار نیز به عنوان یک گروه خاص، در معرض خطر تب دنگی شدید قرار دارند، تب دنگی در دوران بارداری ممکن است به مشکلات جدی برای مادر و جنین منجر شود، بنابراین، زنان باردار باید از نحوه پیشگیری و مدیریت تب دنگی آگاه باشند و با پزشک خود مشورت کنند.
افرادی که دارای بیماری‌های مزمن مانند دیابت، فشار خون بالا، یا بیماری‌های قلبی هستند، نیز در معرض خطر تب دنگی شدید قرار دارند، این افراد به دلیل سیستم ایمنی ضعیف‌تر، کمتر قابلیت مقابله با ویروس دنگی را دارند، بنابراین مدیریت مناسب تب دنگی و پیشگیری از عوارض جدی در این افراد بسیار حائز اهمیت است.
در صورت ابتلاء به یاد داشته باشید که برای تسکین درد و تب فقط از استامینوفن استفاده کنید و از داروهای آسپرین، ژلوفن، دیکلوفناک و موارد مشابه خودداری کنید، زیرا می‌توانند باعث خونریزی شوند.
راه‌های پیشگیری از تب دنگی
بهترین راه پیشگیری از بیماری دانگ، جلوگیری از گزش توسط پشه‌های آلوده است، به‌ویژه اگر در منطقه گرمسیری زندگی می‌کنید یا به آن‌جا سفر کرده‌اید، این موضوع اهمیت بیشتری دارد، این مسئله شامل محافظت از خود و تلاش برای پایین نگه داشتن جمعیت پشه‌ها است.
در سال ۲۰۱۹، سازمان غذا و دارو آمریکا واکسنی به نام Dengvaxia را تأیید کرد تا از بروز این بیماری در نوجوانان ۹ تا ۱۶ ساله که پیشتر به بیماری دانگ آلوده شده‌اند، جلوگیری کند، اما در حال حاضر واکسن تب دانگی برای جلوگیری از ابتلای مردم وجود ندارد.
در نتیجه سازمان بهداشت جهانی تاکید می‌کند که برای مناطق پر خطر، واکسن به تنهایی ابزاری مؤثر محسوب نمی‌شود، پیشگیری از گزش پشه‌ها و کنترل جمعیت آن‌ها هنوز هم روش اصلی جلوگیری از شیوع تب دنگی است؛ برای محافظت از خود کارهای زیر را انجام دهید:
- از تهویه مطبوع استفاده کنید.
- حتی در داخل منزل هم از مواد دافع پشه استفاده کنید، آن را با حداقل ۱۰ درصد غلظت به کار ببرید.
- هنگام بیرون بودن از پیراهن‌های آستین بلند و شلوارهای بلند که در جوراب‌ها فرو رفته‌اند، استفاده کنید.
- اطمینان حاصل کنید که پنجره و درب ایمن و بدون سوراخ هستند، اگر تهویه هوای مناسبی وجود ندارد، از پشه بند استفاده کنید.
- برای کاهش جمعیت پشه‌ها، باید مکان‌هایی که در آن پشه‌ها تولید مثل می‌کنند را از بین ببرید، این‌ها شامل لاستیک‌های قدیمی، قوطی یا گلدان‌هایی هستند که باران را جمع می‌کنند، آب حمام پرندگان و ظروف آب حیوانات خانگی را به طور منظم عوض کنید.
- پرده‌های درب و پنجره را طوری قرار دهید که از ورود پشه‌ها به داخل جلوگیری کنند.
- صابون‌ها و عطرهای بسیار معطر ممکن است پشه‌ها را به خود جلب کند، پس از رایجه‌ها خیلی استفاده نکنید.
- سعی کنید در وقت سحر، غروب و اوایل شب، بیرون و در فضای باز نباشید.
