به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، اختلالات خواب یکی از مشکلات در جوامع امروز است که می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر سلامت جسمی و روانی افراد داشته باشد، این اختلالات شامل مشکلاتی مانند بی‌خوابی، خواب آلودگی مفرط، اختلالات تنفسی در خواب و اختلالات حرکتی مرتبط با خواب است.
بی‌خوابی به عنوان یکی از شایع‌ترین اختلالات خواب، شامل ناتوانی در شروع یا ادامه خواب به مدت کافی است که این مشکل می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله استرس، اضطراب، عادت‌های نامناسب خواب و مشکلات پزشکی باشد، بی‌خوابی مزمن می‌تواند به مشکلاتی نظیر خستگی، کاهش تمرکز، تحریک‌پذیری و کاهش کیفیت زندگی منجر شود.
خواب آلودگی مفرط یا هیپرسومنیا نوع دیگری از اختلالات خواب است که با نیاز به خواب بیش از حد یا خواب‌آلودگی مداوم در طول روز همراه است و این مشکل می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند اختلالات خواب دیگر، مصرف بعضی داروها، مشکلات روانی و اختلالات عصبی باشد.
اختلالات تنفسی در خواب، نظیر آپنه خواب، از دیگر مشکلات شایع خواب است؛ در آپنه خواب، تنفس فرد به طور موقت در طول خواب متوقف می‌شود که می‌تواند منجر به قطع و کاهش کیفیت خواب شود، این اختلال می‌تواند عوارضی چون خستگی روزانه، افزایش خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی و کاهش کیفیت زندگی را به همراه داشته باشد.
اختلالات حرکتی مرتبط با خواب نیز شامل مشکلاتی مانند سندرم پاهای بی‌قرار و حرکت‌های دوره‌ای در خواب است، سندرم پاهای بی‌قرار شامل حس ناآرامی و نیاز به حرکت دادن پاها هنگام خواب است که می‌تواند منجر به قطع خواب و کاهش کیفیت آن شود، حرکت‌های دوره‌ای در خواب نیز شامل حرکات مکرر و ناخواسته اندام‌ها در طول خواب است که می‌تواند باعث بیداری‌های مکرر و اختلال در خواب شود.
اختلالات خواب به چه معنا است؟ / شیوع اختلالات خواب روند افزایشی دارد
فرشته سالاری، روانشناس و مشاور خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه هرگونه مشکلی که در جریان خواب ایجاد و منجر شود فرد خواب مناسبی نداشته باشد، اختلالات خواب نامیده می‌شود، اظهار کرد: ممکن است افراد در به خواب رفتن دچار مشکل شوند، حین خواب به دلایل مختلفی مجبور به بیدار شدن باشند یا خواب اولیه سبکی داشته باشند و پس از بیداری، نتوانند خواب خود را ادامه دهند.
وی با بیان اینکه اختلالات خواب انواع مختلفی دارد، افزود: اختلالات خواب بسیار شایع است و در ۱۹ تا ۶۰ سالگی، شیوع اختلالات خواب بیشتر است، اما کابوس‌های شبانه و موارد مانند آن در نوجوانان بیشتر است و بی‌خوابی‌ها که یکی از انواع اختلالات خواب محسوب می‌شود، در سالمندی بیشتر است.
روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه میزان شیوع اختلالات خواب در حال افزایش است که درصد بالایی از این روند به سبک زندگی افراد بازمی‌گردد، تصریح کرد: نوع تغذیه افراد تأثیر بسزایی بر روند خواب و کیفیت خواب افراد دارد و حتی زمان مصرف مواد غذایی نیز در این روند تأثیرگذار است.
تأثیر تغذیه بر بروز اختلالات خواب / تأثیر مصرف زیاد فست‌فودها و مواد غذایی کافئین‌دار
سالاری با اشاره به اینکه یکی از موضوعاتی که منجر به افزایش اختلالات خواب شده است، مصرف مواد غذایی در ساعات پایانی شب است، ادامه داد: شاهد تغییر ذائقه غذایی افراد هستیم و بیشتر افراد گرایش به مصرف غذاهای آماده با هضم سنگین مانند فست‌فودها دارند که موادی در این نوع غذاها وجود دارد که باعث تشدید بی‌خوابی در افراد می‌شود.
وی با اشاره به اینکه زمان خواب، جسم و مغز افراد در حالت استراحت قرار می‌گیرد، گفت: هنگامی که مغز نیازمند خواب است، اما جسم همچنان در حال هضم غذای سنگین مصرف شده باشد، خواب افراد دچار مشکل می‌شود و بی‌خوابی را تجربه می‌کنند.
روانشناس و مشاور خانواده با اشاره به اینکه مصرف بیش از اندازه مواد غذایی کافئین‌دار از جمله دیگر عوامل افزایش اختلالات خواب محسوب می‌شود، اضافه کرد: افراد برای داشتن احساس نشاط و شادابی نیازمند خوابی بهینه هستند و سبک زندگی نادرست به شدت بر اختلالات خواب تأثیرگذار است.
درمان اختلالات خواب بسته به نوع و شدت مشکل متفاوت است، درمان‌های موجود شامل تغییرات رفتاری و سبک زندگی، درمان‌های دارویی و مشاوره روانشناختی می‌شود، بعضی از تغییرات رفتاری که می‌توانند به بهبود خواب کمک کنند شامل تنظیم زمان خواب و بیداری، ایجاد محیط خواب مناسب و کاهش مصرف مواد تحریک‌کننده مانند کافئین و نیکوتین است.
از دیگر روش‌های درمانی می‌توان به مصرف داروهای خواب‌آور و آرام‌بخش و استفاده از دستگاه‌های تنفسی مانند CPAP در موارد آپنه خواب اشاره کرد و مشاوره روانشناختی نیز می‌تواند به شناسایی و مدیریت عوامل روانی مؤثر بر اختلالات خواب کمک کند.
آگاهی و توجه به اختلالات خواب می‌تواند نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی افراد ایفا کند و با شناخت و درمان به موقع این مشکلات، می‌توان از تأثیرات منفی آن‌ها بر سلامت جسمی و روانی جلوگیری و زندگی‌ای پرانرژی‌تر و سالم‌تر را تجربه کرد.
