به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، جراحی تعویض مفصل زانو، یا آرتروپلاستی زانو، یک روش درمانی پیشرفته است که برای بیمارانی با مشکلات جدی در مفصل زانو، مانند آرتروز شدید یا آسیب‌های غیرقابل‌جبران، انجام می‌شود و در این جراحی، مفصل زانو که به دلیل تخریب یا بیماری عملکرد خود را از دست داده است، با یک مفصل مصنوعی ساخته شده از فلز، پلاستیک یا سرامیک جایگزین می‌شود و هدف استفاده از این روش، بازگرداندن قابلیت حرکت و کاهش درد بیمار است.
یکی از بزرگ‌ترین مزایای جراحی تعویض مفصل زانو، کاهش درد شدید و مزمن است که زندگی روزمره بیماران را مختل می‌کند و علاوه بر این، این جراحی به بیماران امکان می‌دهد تا فعالیت‌های فیزیکی معمول خود را که پیش‌تر انجام آن‌ها دردناک بوده است، از سر بگیرند، همچنین افزایش کیفیت زندگی بیماران از دیگر نتایج مثبت این عمل جراحی است، چراکه با کاهش درد و بازگشت آزادی حرکت، افراد می‌توانند سبک زندگی فعال‌تری داشته باشند.
اگرچه جراحی تعویض مفصل زانو برای بسیاری از بیماران مؤثر است، اما برای تمام افراد توصیه نمی‌شود، به عنوان مثال این جراحی به طور معمول برای افراد جوان که مفصل زانوی آن‌ها هنوز سالم است، توصیه نمی‌شود، زیرا عمر ایمپلنت‌ها محدود و ممکن است بعد از مدتی نیاز به جراحی مجدد داشته باشد، همچنین بیماران دارای مشکلات خفیف زانو می‌توانند با روش‌های غیرجراحی، مانند فیزیوتراپی یا دارودرمانی، درمان شوند.
جراحی تعویض مفصل زانو چقدر مؤثر است؟
حسین اکبری اقدم، متخصص ارتوپدی، فلوشیپ جراحی زانو و عضو هیئت علمی دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه با افزایش سن جمعیت در سراسر جهان، جراحی تعویض مفصل زانو از جمله جراحی‌هایی است که بسیار زیاد انجام می‌شود، اظهار کرد: در همین راستا، افزایش آگاهی نسبت به اینکه چه افرادی ممکن است نیازمند تعویض مفصل زانو باشند و پس از این جراحی چه مراقبت‌هایی لازم است، ضروری به شمار می‌رود.
وی با بیان اینکه درگیری فرد با آرتروز شدید زانو و علائمی که باعث اختلال در زندگی او شده است، می‌تواند از جمله مواردی باشد که تعویض مفصل زانو برای فرد انجام می‌شود، افزود: ترجیح بر این است که در این شرایط سن بیمار بین ۶۰ تا ۸۰ سال باشد و این به معنا نیست که برای افراد درگیر با آرتروز شدید زانو که سن پایین‌تری از بازه بیان شده دارند، تعویض مفصل زانو انجام نمی‌شود.
متخصص ارتوپدی، فلوشیپ جراحی زانو و عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه اصل تعویض مفصل برای از بین بردن درد بیمار است، تصریح کرد: با انجام عمل تعویض مفصل زانو، در ۸۰ تا ۹۰ درصد بیماران درد از بین می‌رود و در ۱۰ تا ۲۰ درصد افراد ممکن است درد زانو با شدت‌های مختلفی ادامه پیدا کند، اما به طور کلی این جراحی می‌تواند کیفیت زندگی بیمار را افزایش دهد.
تعویض مفصل زانو برای چه کسانی انجام نمی‌شود؟
اکبری اقدم با بیان اینکه راحتی در راه رفتن و جابه‌جایی از جمله مزایای تعویض مفصل زانو برای بیماران است، ادامه داد: شایع‌ترین علتی که پس از این جراحی برخی بیماران همچنان درد را با شدت‌های مختلفی احساس می‌کنند، کشیده شدن درد از کمر به زانو است و به طور معمول این دردها نیز بین سه تا شش ماه پس از عمل تعویض مفصل زانو برطرف می‌شود.
وی با بیان اینکه عمل تعویض مفصل زانو، جراحی سختی محسوب می‌شود، چراکه نیازمند مراقبت‌های بسیاری است، گفت: با وجود اینکه این جراحی برای بسیاری از بیماران مفید است، اما برای برخی افراد توصیه نمی‌شود، تعویض مفصل زانو برای بیماران دیابتی کنترل نشده و بیماران درگیر چاقی بالا، توصیه نمی‌شود.
متخصص ارتوپدی، فلوشیپ جراحی زانو و عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه چاقی یکی از دلایل آرتروز زانو به شمار می‌رود و می‌تواند منجر به اختلال در جراحی تعویض مفصل زانو شود، اضافه کرد: هنگامی که افراد درگیر چاقی زیاد باشند، روی پروتز فشار زیادی وارد می‌شود و عمر پروتز کمتر می‌شود، از همین رو توصیه می‌شود افراد درگیر با چاقی با استفاده از رژیم‌های غذایی مناسب و داشتن تحرک و ورزش در ابتدا وزن خود را کاهش دهند.
جراحی تعویض مفصل زانو مانند هر روش درمانی دیگر، عوارض و خطراتی نیز به همراه دارد و بعضی از عوارض جانبی این جراحی شامل عفونت، لخته شدن خون، سفتی مفصل یا حتی آسیب به اعصاب یا عروق خونی نزدیک به مفصل زانو است، می‌شود و به همین دلیل، بیماران باید پیش از تصمیم‌گیری با پزشک خود مشورت کنند و از تمام جنبه‌های عمل آگاه شوند، همچنین مراقبت‌های پس از جراحی مانند انجام فیزیوتراپی و داشتن تمرینات تقویتی، برای بازیابی کامل حرکات زانو ضروری است.
جراحی تعویض مفصل زانو می‌تواند زندگی بیمارانی که از درد و محدودیت‌های حرکتی شدید رنج می‌برند، به شکل چشمگیری تغییر دهد، اما با این حال، تصمیم‌گیری برای انجام این جراحی باید با توجه به نیازهای فردی، شرایط سلامت عمومی بیمار و مشاوره‌های پزشکی انجام شود.
اگرچه این جراحی یک راه‌حل دائمی به نظر می‌رسد، اما بیماران باید انتظارات واقعی و معقولی داشته باشند؛ ایمپلنت‌های مورد استفاده عمر طولانی‌تری دارد، اما باز هم امکان فرسودگی آن‌ها در طول زمان وجود دارد و ارزیابی دقیق نیازهای بیمار و توانایی او برای پیروی از برنامه‌های مراقبتی از اهمیت بالایی برخوردار است.
