به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، شهرنشینی مستلزم رعایت قوانین و قواعد شهری است و کارشناسان بر این باورند شهرنشینان هنگامی که به حقوق یکدیگر احترام بگذارند و به مسئولیتهای خویش در برابر شهر و اجتماع عمل کنند، به «شهروند» ارتقا پیدا میکنند.
حقوق شهروندی مجموعه حقهایی است که هر کدام از شهروندان از آن برخوردارند و باید توسط دیگر شهروندان و حاکمیت رعایت شود، حقوق شهروندی در ایران همچون بسیاری از کشورها پذیرفته شده است که بارزترین و مهمترین مصداق آن قانون اساسی است که در اصول ۳۲، ۳۴، ۳۵، ۳۷، ۳۸ و ۳۹ به آن اشاره شده است.
یکی از موضوعات قابل توجه حقوق شهروندی، موضوع بیتوجهی به کودکان است؛ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، مصوب سال ۱۳۹۹، نقطه عطفی در نظام حقوقی ایران بهشمار میرود؛ این قانون با هدف ارتقای سطح حمایتی از کودکان و نوجوانان در برابر انواع آزارها و سوءاستفادهها، تدوین و اجرایی شده است.
در این قانون، تعهد دولت و جامعه به حمایت از نسل آینده بهطور صریح و روشن بیان شده و تکلیف قانونی برای ارائه خدمات مختلف در زمینههای آموزش، بهداشت، امنیت، فرهنگ و ورزش برای کودکان و نوجوانان در نظر گرفته شده است، از این رو این قانون با شناسایی نیازها و چالشهای این گروه سنی، زمینه را برای حمایت هرچه بیشتر از آنان و ایجاد فضایی امن و سالم برای رشد و شکوفایی استعدادهایشان فراهم میکند.
طبق ماده ۷ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، هر یک از والدین، اولیا یا سرپرستان قانونی طفل (کسی که به سن بلوغ شرعی نرسیده است) و نوجوان (کسی که زیر هجده سال کامل شمسی که به سن بلوغ شرعی رسیده است) و تمام اشخاصی که مسؤولیت نگهداری، مراقبت و تربیت طفل را برعهده دارند، چنانچه برخلاف مقررات قانون تأمین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی مصوب ۱۳۵۳/۴/۳۰ از ثبت نام و فراهم کردن موجبات تحصیل طفل و نوجوان واجد شرایط تحصیل تا پایان دوره متوسطه امتناع کنند یا به هر نحوی از تحصیل او جلوگیری کنند، به انجام تکلیف یادشده و جزای نقدی بیش از ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال محکوم میشوند.
بر اساس ماده ۸ این قانون، هر کس با تهدید، ترغیب یا تشویق موجب فرار طفل یا نوجوان از خانه یا مدرسه و ترک تحصیل وی شود یا اطفال یا نوجوانان را بدین منظور فریب دهد یا موجبات آن را تسهیل یا فراهم کند، در صورت فرار یا ترک تحصیل، حسب مورد به یک یا چند مورد از مجازاتهای درجه شش قانون مجازات اسلامی محکوم میشود و در صورت عدم تحقق فرار یا ترک تحصیل، برای بار اول با اخطار پلیس ویژه اطفال و نوجوانان مواجه و در صورت تکرار به مجازات فوق محکوم میشود، لازم به ذکر است که حبس بیش از شش ماه تا دو سال، جزای نقدی بیش از بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا هشتاد میلیون (۸۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال، سیویک تا هفتادوچهار ضربه شلاق، محرومیت از حقوق اجتماعی و فعالیت شغلی بیش از شش ماه تا پنج سال از جمله مجازاتهای درجه شش قانون مجازات اسلامی است.
ماده ۹ هرگاه در اثر بی توجهی و سهل انگاری اشخاص غیر از والدین نسبت به اطفال و نوجوانان اتفاقی برای آنها بیفتد، مقصر علاوه بر پرداخت دیه مجازات میشود، از اینرو اگر کودک دچار بیماری روانی شود، آن اشخاص به حبس بیش از شش ماه تا دو سال محکوم خواهند شد.
علیرغم چالشهایی که قانون حمایت از اطفال و نوجوانان دارد، اما این قانون گامی بلند برای حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان است و تلاش برای اجرای کامل این قانون و ارتقای فرهنگ حمایت از کودکان و نوجوانان، نقشی اساسی در ایجاد جامعهای سالم و پویا خواهد داشت.