فرح اسماعیلی در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو درباره روند تغییرات استخوان در طول عمر و با اشاره به تعریف علمی پوکی استخوان اظهار کرد: هر استخوان دارای چگالی مشخصی است که عامل اصلی استحکام آن محسوب می‌شود؛ تا حدود سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی، چگالی استخوان به صورت تدریجی افزایش پیدا می‌کند و به دنبال آن، استخوان‌ها محکم‌تر می‌شوند، اما پس از ۳۰ سالگی، به تدریج این چگالی کاهش می‌یابد و تراکم استخوان کم می‌شود.
وی افزود: کاهش چگالی استخوان بعد از ۳۰ سالگی، در حدی طبیعی و فیزیولوژیک است و به طور معمول نیاز به درمان خاصی ندارد، اما با این حال، زمانی که این کاهش از حد مشخصی فراتر رود، فرد در معرض خطر شکستگی استخوان قرار می‌گیرد که از این مرحله به بعد، وضعیت فرد به‌عنوان «پوکی استخوان» تعریف می‌شود و نیازمند درمان و پیگیری پزشکی است.
سلول‌های استخوان‌ساز و استخوان‌خوار در سلامت استخوان نقش دارند / عامل تخلخل استخوان چیست؟
فوق تخصص روماتولوژی با اشاره به ساختار سلولی استخوان‌ها گفت: استخوان از سلول‌های استخوان‌ساز و استخوان‌خوار تشکیل شده است و تعادل بین فعالیت این دو نوع سلول، نقش تعیین‌کننده‌ای در حفظ سلامت و تراکم استخوان دارد؛ سلول‌های استخوان‌ساز با استفاده از مواد اولیه‌ای همچون فسفر، کلسیم، منیزیم و ویتامین D، بافت استخوانی جدید تولید می‌کنند و در نتیجه استخوان‌ها بازسازی و مستحکم می‌شوند.
اسماعیلی ادامه داد: در صورتی که این مواد اولیه به مقدار کافی به سلول‌های استخوانی نرسد یا فعالیت سلول‌های استخوان‌ساز کاهش پیدا کند، بافت استخوان به تدریج متخلخل‌تر می‌شود و در این شرایط، فضای خالی در داخل استخوان افزایش و تعداد دیواره‌های استخوانی کاهش می‌یابد که در نتیجه، استحکام استخوان کم و احتمال بروز شکستگی در این افراد بیشتر می‌شود.
استخوان‌های اسفنجی زودتر درگیر پوکی می‌شوند / درگیری استخوان‌های دراز در مراحل پیشرفته بیماری
وی با اشاره به اینکه همه استخوان‌های بدن به یک میزان درگیر پوکی استخوان نمی‌شوند و بعضی استخوان‌ها در مراحل پیشرفته بیماری دچار پوکی استخوانی خواهند شد، خاطرنشان کرد: استخوان‌هایی که ساختار متخلخل‌تری دارند، زودتر درگیر می‌شوند که این دسته از استخوان‌ها را «استخوان‌های اسفنجی» می‌نامند و از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به ستون فقرات و استخوان لگن اشاره کرد که در مراحل اولیه بیماری بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
فوق تخصص روماتولوژی با اشاره به درگیر شدن استخوان‌ها در مراحل مختلف پوکی استخوان تصریح کرد: پوکی استخوان در مراحل ابتدایی کمتر استخوان‌های دراز مانند استخوان بازو یا ران را درگیر می‌کند، اما در مراحل پیشرفته‌تر، این استخوان‌ها نیز ممکن است دچار ضعف ساختاری و شکستگی شوند؛ در واقع روند پیشرفت بیماری به گونه‌ای است که ابتدا استخوان‌های اسفنجی و سپس استخوان‌های فشرده‌تر تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
پوکی استخوان بر قد افراد تأثیرگذار است؟ / راهکارهای پیشگیری از پوکی استخوان
اسماعیلی با بیان اینکه شکستگی ستون فقرات یکی از نشانه‌های بارز پیشرفت پوکی استخوان است، تصریح کرد: زمانی که ستون فقرات در اثر پوکی استخوان دچار شکستگی می‌شود، مهره‌های آن حالت فشردگی پیدا می‌کنند که این فشردگی می‌تواند موجب کوتاه شدن قد فرد شود و در بعضی موارد، تغییر شکل در قامت و ایجاد قوس در پشت بدن را نیز به دنبال داشته باشد.
وی با اشاره به راهکارهای پیشگیری از بروز پوکی استخوان و ضرورت دریافت مراقبت‌های درمانی به منظور جلوگیری از پیشرفت بیماری تأکید کرد: در این وضعیت، مراقبت‌های درمانی و توان‌بخشی اهمیت زیادی دارد تا از پیشرفت بیماری جلوگیری و کیفیت زندگی بیمار حفظ شود و به ویژه در زنان که خطر پوکی استخوان در آنها افزایش می‌یابد، توجه به تأمین ویتامین D، مصرف کلسیم کافی، فعالیت بدنی منظم و پرهیز از مصرف سیگار و الکل، نقش مهمی در پیشگیری از این بیماری دارد.
تشخیص زودهنگام، کلید پیشگیری از شکستگی‌های استخوانی
فوق تخصص روماتولوژی با تاکید بر ضرورت پایش وضعیت سلامت استخوان‌ها و ضرورت تشخیص زودهنگام و درمان به موقع پوکی استخوان گفت: آگاهی از روند طبیعی کاهش چگالی استخوان و مراجعه منظم به پزشک برای ارزیابی تراکم استخوان، می‌تواند از بروز عوارض جبران‌ناپذیر جلوگیری کند و تشخیص زودهنگام و درمان به موقع پوکی استخوان نه‌تنها موجب کاهش احتمال شکستگی می‌شود، بلکه کیفیت زندگی افراد را در سنین بالا به طور چشمگیری بهبود می‌بخشد.
