به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، نهضت حسینی مکتبی زنده و پویاست که پیام‌های آن مرز زمان و مکان را درنوردیده است، امام حسین (ع) با قیامی آگاهانه و به اذن الهی، معیار تشخیص حق از باطل را برای همیشه تاریخ ترسیم کرد و نشان داد که در برابر ظلم، بی‌تفاوتی بزرگ‌ترین خیانت است.
در بُعد فردی، عاشورا مدرسه‌ای برای ایمان، شجاعت و وفاداری است، یاران سیدالشهدا (ع) نه با احساسات لحظه‌ای، که با بینشی روشن و اراده‌ای استوار راه جهاد را برگزیدند. این انتخاب آگاهانه، امروز هم هر انسان را به بازنگری در باورها و سنجش پایبندی‌اش به ارزش‌های انسانی فرا می‌خواند؛ اما پیام عاشورا در عرصه اجتماعی، از مرز فرد فراتر می‌رود.
این نهضت نشان داد که جامعه می‌تواند، حتی در فضای خفقان و تهدید، با آگاهی و همبستگی مسیر حق را انتخاب کند. عاشورا الگویی عملی برای مقابله با فساد، استبداد و بی‌عدالتی است و همچنان الهام‌بخش ملت‌هایی است که آزادی و عدالت را آرمان خود می‌دانند.
اربعین، امتداد پرشکوه این پیام‌ها است؛ صحنه‌ای که میلیون‌ها زائر از سراسر جهان با گام‌هایشان تاریخ را مرور و عهدی دوباره با آرمان‌های حسینی می‌بندند. این گردهمایی، علاوه بر جنبه معنوی، نمایش بی‌نظیری از قدرت نرم و وحدت امت اسلامی در برابر چالش‌های زمانه است.
نهضت عاشورا و اربعین حسینی، مجموعه‌ای از درس‌ها و پیام‌های فردی و اجتماعی را در خود دارد؛ از خودسازی و مسئولیت‌پذیری تا بیداری ملت‌ها و تقویت جبهه مقاومت. این سرمایه عظیم، اگر با درک درست و زبان روز منتقل شود، می‌تواند نسل امروز را در برابر جنگ نرم مصون و مسیر آینده امت اسلامی را روشن سازد، ازاین‌رو گفت‌وگویی داشتیم با علی شجاعی، مجری و فعال رسانه، حافظ کل قرآن، کارشناس علوم، قرآن و حدیث و فعال فرهنگی و اجتماعی که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
مجله آرونو: چرا در مکتب عاشورا و نهضت حسینی، مقاومت به‌عنوان پیامی محوری مطرح می‌شود و چه ارتباطی با چالش‌های امروز جوامع دارد؟
شجاعی: در خصوص مکتب عاشورا و نهضت حسینی و پیامی که برای مردم دارد، دو نکته حائز اهمیت است؛ نخست اینکه درس مقاومت چرا به‌عنوان محور انتخاب شده است؟ زیرا اگر به روز واقعه عاشورا به‌طور کلی نگاه کنیم، می‌توان گفت اهل بیت امام حسین (ع) و خاندان ایشان به همراه ۷۲ یار باوفایشان، نمادی از مقاومت هستند و جلوه‌ای بارز از آن را به نمایش گذاشتند. دوم اینکه، این موضوع با مسائل و چالش‌های امروز نیز هماهنگ است، چرا که بحث مقاومت، اتحاد و همبستگی در شرایط کنونی بسیار مهم و ضروری است، بنابراین پرداختن ویژه به موضوع مقاومت در این ایام اهمیت ویژه‌ای دارد.
یکی از نقش‌های مهم هیئت‌های مذهبی در این ایام، به‌ویژه در برهه‌ای که جنایت‌های وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه کشورمان و مردم مظلوم ملل مختلف مشاهده می‌شود، بصیرت‌افزایی است. هیئت‌ها باید سکویی برای فریاد رساندن صدای مظلومان و انتقال پیام عاشورا در حوزه مقاومت باشند، همچنین ضروری است که نگرش مقاومت در میان اعضای هیئت تقویت شود.
باید از عاشورا درس مقاومت گرفت و به این نکته توجه داشت که حسین زمان ما باید یاری شود و نباید مانند اهل کوفه باشیم که در هنگام آرامش نامه می‌نوشتند، اما زمانی که باید از مسلم بن عقیل زمان خود که دغدغه جمع‌آوری یاران برای امام زمانش را دارد، حمایت کنند، در عمل کوتاهی کنند. ما که زیر این بیرق سینه می‌زنیم باید در مواقع حساس پای کار باشیم و خدای ناکرده غرق در دنیای مادیات نشویم و یاری مسلم‌بن‌عقیل زمان خود را فراموش نکنیم، از این رو هیئت‌ها باید در این ایام به‌طور ویژه روی موضوع مقاومت تمرکز کنند، چه از طریق سخنرانی‌های مرتبط و ارائه خوراک محتوایی به سخنرانان برای ارتباط دادن مطالب به مسائل روز همچون مقاومت در غزه و چه در مداحی‌ها و روضه‌ها که باید حماسه را در کنار اشک و گریه به مخاطبان منتقل کنند.
مجله آرونو: نهضت امام حسین (ع) چه درس‌ها و آموزه‌هایی در حوزه مقاومت به همراه دارد؟
شجاعی: یکی از مهم‌ترین درس‌های نهضت امام حسین (ع)، ایستادگی در برابر ظلم است که در واقع درس پایداری، استقامت و استواری است. اگر بخواهیم این مفهوم را تعبیر کنیم، استواری در راه آرمان‌های الهی و پایداری در مسیر اهداف والای انسانی معنا پیدا می‌کند. خود امام حسین (علیه‌السلام) نیز در کلمات نورانی خود به این موضوع اشاره کرده‌اند که باید در برابر سختی‌هایی که انسان را در مسیر حق نگه می‌دارد، استقامت ورزید.
جوانان وظیفه دارند که قیام عاشورا و نهضت اباعبدالله الحسین را به‌درستی درک کنند و به این فهم برسند که بر دوش کشیدن حقیقت و رساندن پرچم حق به مقصد، جز با شکیبایی، استقامت، ایثار، شجاعت، اعتقاد حقیقی و توکل به خدا ممکن نیست، در این مسیر، هرچه آزمون‌ها و بلاها بیشتر باشد، میزان وفاداری و پای‌فشاری بر ارزش‌ها نیز باید افزایش پیدا کند.
امکان ندارد کسی پرچم حق و حقیقت را بلند کند و عده‌ای در برابر او قد علم نکنند، مقاومت نکنند و مقابله نکنند. در تاریخ نیز این موضوع بارها تکرار شده است؛ چه در زمان انبیا که آنها از حق و حقیقت سخن گفتند، چه در زمان ائمه اطهار (علیهم‌السلام) و حتی انسان‌های عادی که نه پیامبر بودند و نه امام، اما آزادگی و حق‌طلبی را پیشه کردند و در برابرشان مقاومت شد. این مقاومت، لازمه تحقق حق و حقیقت است.
امکان ندارد کسی پرچم حق و حقیقت را بلند کند و عده‌ای در برابر او ایستادگی نکنند هر قیامی که در برابر استکبار و ظلم شکل می‌گیرد، می‌توان گفت در امتداد قیام عاشورا قرار دارد، حتی اگر فرد قیام‌کننده مسلمان نباشد. نمونه‌های بسیاری در کشورهای اروپایی مشاهده شده که افرادی به حمایت از حق و عدالت برخاستند و صدای حقیقت شدند؛ افرادی که گاهی مسلمان هم نیستند، اما شعارهایی مانند «مرگ بر آمریکا» را سر داده‌اند و به همین دلیل مورد تحسین قرار گرفته‌اند؛ چرا که در سمت درست تاریخ ایستاده‌اند.
این موارد می‌تواند مقدمه‌ای باشد برای آشنایی بیشتر این افراد با دین مبین اسلام، مکتب شیعه و قیام عاشورا. امروزه پرچم استکبارستیزی در جهان به طور عمده توسط شیعیان برافراشته شده است و حتی اگر سایر کشورهای مسلمان شیعه نباشند، در برابر ظلم و جنایات علیه مسلمانان ایستادگی می‌کنند، بنابراین ارائه درس مقاومت در قیام عاشورا اهمیت ویژه‌ای دارد، چرا که این درس می‌تواند پایه‌ای برای شناخت بهتر تاریخ، ارزش‌ها و هویت دینی و اجتماعی باشد.
عاشورا همواره نشان داده که حق و حقیقت پیروز است و نباید از آن دست کشید
مجله آرونو: چه آموزه‌هایی از قیام عاشورا و نهضت حسینی می‌تواند مسیر زندگی و تصمیم‌گیری انسان را در جهان امروز هدایت کند؟
شجاعی: باید توجه داشت که عاشورا همواره نشان داده که حق و حقیقت پیروز است و نباید از آن دست کشید، حتی اگر در این مسیر سختی‌ها و مصیبت‌هایی به وجود آید؛ یکی از این درس‌ها که با اهمیت حق و حقیقت مرتبط است، آمادگی برای شهادت است. بسیاری از یاران امام حسین (ع) در راه حق به شهادت رسیدند، که این امر نشان می‌دهد همواره باید برای دفاع از ارزش‌ها و آرمان‌ها آماده فداکاری و حتی گذشتن از جان بود. این روحیه و آمادگی، نکته‌ای بسیار مهم در آموزه‌های عاشورا به شمار می‌آید.
یکی دیگر از درس‌هایی که می‌توان از مکتب عاشورا گرفت، توکل و ایمان به خداوند متعال است. همان‌طور که در شرایط جنگی و در برابر جنایت بی‌سابقه و ناجوانمردانه رژیم صهیونیستی، مقام معظم رهبری ما را دلگرم کردند، قیام عاشورا نیز سراسر ایمان و توکل به خدا بود. اگر دقت کنیم، در صبح روز عاشورا که حملات دشمن شدت گرفته بود و همه‌جانبه برای براندازی پرچم امام حسین (ع) تلاش می‌کردند، حضرت در نیایشی چنین می‌فرماید: «خدایا تو تکیه‌گاه منی، در هر اندوهی امید منی، در هر سختی تو تکیه‌گاه و مایه دلگرمی منی.» این مناجات، نشانه‌ای روشن از ایمان عمیق امام حسین به خداوند است. امام باقر (ع) نیز فرموده‌اند: «کسی که به خدا توکل کند، هرگز شکست نمی‌خورد.» اگرچه به ظاهر پرچم امام حسین در عاشورا به زمین افتاد، اما این پرچم بیش از پیش در جهان برافراشته شد، آنگونه که حضرت زینب (س)، امام زین‌العابدین (ع) و بازماندگان قیام عاشورا، همگی پرچم حق را حفظ کردند و نگذاشتند پرچم عاشورا به زمین بیفتد. پس از بیش از ۱۴۰۰ سال، پیروزی واقعی متعلق به قیام عاشورا و شکست‌خورده، یزید بود.
یکی دیگر از درس‌های مهم، رضایت و تسلیم به اراده خداوند است. اهل بیت (ع) با وجود تحمل مصیبت‌های فراوان، هرگز شکوه نکردند و همواره رضایت خود را به رضای خدا اعلام کردند و در خطبه‌ای که امام حسین (ع) در مکه پیش از حرکت به سوی عراق ایراد کردند، بیان داشتند که اهل بیت به آنچه خدا راضی است، خوشنود هستند و در برابر بلاها و امتحانات الهی صبر و استقامت می‌ورزند. این روحیه، نمونه‌ای از تسلیم و رضایت واقعی در مسیر حق و ایمان است.
اگر این مطالب را بخواهیم برای مردم بیان کنیم، چقدر زیبا و تأثیرگذار خواهد بود؛ زیرا زندگی این بزرگان، حتی در شرایط روزمره و عادی نیز می‌تواند راهگشا و یاری‌رسان آنها باشد، به ویژه هنگامی که یاد بگیرند چگونه به رضایت خداوند خوشنود باشند، همچنین نکته مهم دیگری که باید منتقل شود، بحث عمل به تکلیف است؛ همان‌طور که معمار کبیر انقلاب اسلامی، امام خمینی (ره) فرمودند، نهضت ایشان در امتداد قیام عاشورا بود و حضرت اباعبدالله حسین (ع) نیز تکلیف الهی داشت که قیام کند، خون خود را فدا نماید تا این ملت را اصلاح کند و علم یزید را به زیر بکشد.
امام خمینی (ره) این موضوع را به‌خوبی بیان کردند که این یک تکلیف الهی بوده است. حضرت اباعبدالله (ع) از سرنوشت خود آگاه بودند و حتی پیامبران و بزرگان دین پیش‌تر خبر این وقایع را داده بودند؛ حضرت زهرا (س) نیز از آینده مطلع بودند؛ حتی زمانی که به کربلا رسیدند، از سرزمین و مکان شهادت خود آگاه شدند و حضرت اباعبدالله (ع) به یارانش فرمودند که اینجا جایی است که قرار است به شهادت برسند. با وجود تمام این‌ها، وقتی لشکری از جن و انس به کمک‌شان پیشنهاد شد، امام حسین (ع) با قاطعیت فرمودند که این تکلیف خداوند است که در اینجا به شهادت برسند و بر این اساس، نهضت عاشورا در طول تاریخ ادامه یافت و به شکلی جاودانه در دل‌ها ماندگار شد.
آن لحظه به‌یادماندنی که حضرت عباس (ع) حتی یک لحظه آب را لمس کرد ولی فکرش تنها معطوف به امام حسین (ع) بود، برای همیشه در تاریخ ماندگار شد
آزادگی، ایثار و مقاومت؛ درس‌هایی که در طول تاریخ پایدار مانده‌اند
مجله آرونو: درس‌هایی همچون آزادگی و فداکاری را چگونه از زندگی و رفتار شخصیت‌های واقعه کربلا می‌توان برداشت کرد؟
شجاعی: درس آزادگی از عاشورا یکی از مهم‌ترین و شاخص‌ترین درس‌هاست که باید به همه نسل‌ها منتقل شود. حضرت اباعبدالله الحسین (ع) سمبل آزادگی و مقاومت در برابر ظلم بود؛ آن جمله جاودانه‌شان «هیهات من الذله» یعنی «هرگز زیر بار ذلت نمی‌روم» چقدر قوی و پرصلابت است. این روحیه، نشان‌دهنده اقتدار و عزت در مقابل تهدید و فشار است، نه تسلیم شدن؛ همچنین درس اخلاص را نباید فراموش کنیم، زیرا در روز عاشورا خبری از منافع دنیوی نبود، خبری از مقام و پول و امتیاز نبود، فقط اخلاص بود که یاران حسین را پایدار نگه داشت و آنها با دل و جانشان و با نیتی خالص، مقابل باطل ایستادند و جهادشان در راه خدا ماندگار شد.
درس ایثار نیز ستون فقرات عاشورا است؛ ایثار یعنی مقدم داشتن دیگری بر خود، چه جان باشد، چه مال، چه فرزند و همه داشته‌ها. حضرت حسین (ع و یارانش همه چیزشان را در راه حق فدا کردند و این الگوی واقعی فداکاری و ایثار برای همه به ویژه جوانان و نوجوانان است.
حضرت علی‌اکبر، دردانه امام حسین، بهترین جوان و جلوه زیبای اخلاق و شجاعت بود که جانش را تقدیم دین و آرمان‌های بزرگ کرد. حضرت علی‌اصغر، نوزاد شیرخواره امام که نماد مظلومیت و فداکاری است، جان کوچک خود را در راه حفظ شرف و حقانیت خانواده‌شان فدا کرد و حضرت عباس، نماد واقعی ایثار و وفاداری، وقتی که کنار فرات بود و می‌توانست خودش تشنگی‌اش را برطرف کند، اما آب نخورد تا دیگران تشنه نمانند، این رفتار به اوج ایثار و استقامت تبدیل شد. آن لحظه به‌یادماندنی که عباس حتی یک لحظه آب را لمس کرد ولی فکرش فقط و فقط به حسین بود، برای همیشه در تاریخ ماندگار شد و این‌ها همان درس‌های زنده‌ای هستند که افراد باید یاد بگیرند و نسل به نسل به فرزندان خود منتقل کنند.
