به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، در عصر ارتباطات، گفت‌وگو به‌عنوان یکی از بنیادی‌ترین ابزارهای تعامل انسانی، جایگاه ویژه‌ای در شکل‌گیری و پایداری روابط دارد و با وجود گسترش فناوری‌های ارتباطی، کیفیت مکالمات انسانی دچار افت شده و بسیاری از افراد از گفت‌وگوهای عمیق و معنادار فاصله گرفته‌اند که این فاصله نه‌تنها بر روابط اجتماعی اثرگذار است، بلکه در روابط خانوادگی و زناشویی نیز پیامدهای قابل توجهی دارد.
یکی از چالش‌های رایج در ارتباطات بین‌فردی، تشخیص ندادن تفاوت میان گفت‌وگو و سخنرانی است؛ گفت‌وگو فرایندی دوسویه است که در آن هر فرد نقش فعال در بیان و دریافت دارد، در حالی که سخنرانی اغلب یک‌طرفه و بدون تعامل واقعی است و در روابط سالم، این تعامل متوازن باید حفظ شود تا هر دو طرف احساس شنیده‌شدن و درک‌شدن داشته باشند.
در روابط زناشویی، گفت‌وگوی مؤثر نه‌تنها ابزاری برای حل تعارض‌ها است، بلکه بستری برای تقویت صمیمیت و همدلی نیز فراهم می‌کند و زوج‌هایی که مهارت‌های ارتباطی را تمرین می‌کنند و به اصول گفت‌وگو پایبند هستند، کمتر دچار سوء‌تفاهم و احساس انزوا می‌شوند که این مهارت‌ها شامل شفاف‌گویی، پرهیز از حاشیه‌پردازی و توجه به نیازهای طرف مقابل است.
ابهام در بیان، استفاده از واژگان پیچیده یا کنایه‌آمیز، می‌تواند مسیر گفت‌وگو را منحرف و مخاطب را دچار سردرگمی کند و در چنین شرایطی، نه‌تنها پیام اصلی منتقل نمی‌شود، بلکه احتمال بروز سوء‌تفاهم و تنش نیز افزایش می‌یابد و گفت‌وگوی مؤثر نیازمند وضوح، ساختار و هدف مشخص است تا بتواند به نتیجه مطلوب برسد.
ضرورت شناخت و اطلاع از تفاوت‌های میان سخنرانی و گفت‌وگو / پرداختن به حاشیه موضوع اصلی را تحت تأثیر قرار می‌دهد
سمانه نیلفروش‌زاده، روانشناس و مشاور خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه امروز بیشتر افراد تمایلی برای داشتن صحبت‌های طولانی ندارند، اظهار کرد: در صورتی که تنها یک نفر در یک ارتباط گوینده باشد و دیگری شونده، فرد مقابل در مدت زمانی محدود به صحبت‌های او گوش می‌دهد و پس از آن، در حالی که تظاهر می‌کند به صحبت‌های گوینده گوش می‌دهد، ذهن او جای دیگری است.
وی با بیان اینکه گفت‌وگو با سخنرانی متفاوت است و افراد باید متوجه تفاوت این دو موضوع با یکدیگر باشند، افزود: در یک ارتباط موفق، هر دو نفر باید زمانی برای صحبت کردن و اظهار نظر داشته باشند تا هیچیک از آنها درگیر بی‌حوصلگی و کاهش انگیزه برای ادامه گفت‌وگو نشود.
روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه در رابطه میان زوجین، وجود گفت‌وگو و رعایت کردن اصول آن توسط هر دو نفر، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، تصریح کرد: افراد باید هنگام گفت‌وگو، صریح و شفاف صحبت کردن را مد نظر قرار دهند و از حاشیه رفتن اجتناب کنند، چراکه پرداختن به حاشیه، می‌تواند اصل موضوع را تحت تأثیر قرار دهد.
چگونه مهارت گفت‌وگوی خود را ارتقا دهیم؟ / تأثیر استفاده زیاد از واژه «من» در یک ارتباط
نیلفروش‌زاده با بیان اینکه گذشت زمان و پرداختن به حاشیه‌ها، مخاطب را سردرگم می‌کند، ادامه داد: توصیه می‌شود افراد به‌جای صحبت کردن با ابهام، استفاده از کلمات تخصصی و غیرقابل درک یا بیان جملاتی برای کنایه زدن، موضوع اصلی را در چهارچوبی خاص و به صورت واضح بیان کنند تا گفت‌وگو زودتر به نتیجه برسد.
وی با بیان اینکه زمانی که هدف صحبت کردن از ابتدای آغاز مکالمه مشخص نباشد و دارای ابهام باشد، افراد نمی‌توانند منظور خود را به فرد مقابل منتقل کنند، گفت: گاهی اوقات استفاده کردن از واژه «من» می‌تواند برای فرد مقابل آزاردهنده باشد، چراکه او احساس می‌کند فرد گوینده با استفاده از این کلمه، سعی در مطرح کردن بیشتر خود دارد.
روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه گاهی اوقات استفاده زیاد از واژه «من» در گفت‌وگو میان زوجین، باعث می‌شود یکی از زوجین احساس کند اشتراک کمتری با همسر خود دارد و در حاشیه زندگی و مکالمه قرار گرفته است، اضافه کرد: به طور کلی می‌توان گفت که غر زدن، نوعی بروز احساس خشم و ناکامی است و گاهی نیز ممکن است زوجین تکرار یک صحبت یا موضوع را غر زدن تلقی کنند.
استفاده مکرر از واژه‌هایی مانند «من» در مکالمات، به‌ویژه در روابط زوجین، ممکن است حس خودمحوری را القا کند و احساس اشتراک را کاهش دهد، زبان گفت‌وگو باید به‌گونه‌ای باشد که فضای مشترک را تقویت و از تمرکز بیش از حد بر فردیت جلوگیری کند و این موضوع به‌ویژه هنگام بیان احساسات و خواسته‌ها اهمیت دارد.
غر زدن، اگرچه در نگاه اول رفتاری منفی تلقی می‌شود، اما در واقع می‌تواند نشانه‌ای از احساس ناکامی یا خشم فروخورده باشد و در روابط زوجین، تکرار یک موضوع ممکن است از سوی یکی از طرفین به‌عنوان غر زدن تعبیر شود، در حالی که هدف اصلی، جلب توجه به یک نیاز یا مشکل حل‌نشده است و شناخت این تفاوت‌ها می‌تواند از بروز تعارض جلوگیری کند.
با توجه به پیچیدگی‌های ارتباطی در زندگی امروز، آموزش مهارت‌های گفت‌وگو به‌عنوان یک ضرورت اجتماعی مطرح است و این آموزش‌ها می‌توانند از طریق مشاوره، کارگاه‌های روانشناسی یا منابع آموزشی در دسترس، به افراد کمک کنند تا ارتباطات خود را بهبود بخشند و گفت‌وگوی سالم و هدفمند، کلید اصلی برای ساختن روابط پایدار و رضایت‌بخش است.
