به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، امروز سالروز درگذشت زنده یاد «عزت الله انتظامی»، یکی از بهترین بازیگران تاریخ سینمای ایران است؛ بازیگری که در کل دوران بازیگریاش بیش از ۵۰ نقش در سینمای ایران بازی کرد و در اکثر آنها رد پررنگی از خودش بهجا گذاشت. او بارها جایزه گرفت و افتخار به دست آورد.
از این هنرمند توانمند به واسطه بازیهای درخشانش به نام «آقای بازیگر» یاد میشد. «انتظامی» که متولد ۳۱ خرداد ۱۳۰۳ بود، ۲۶ مرداد ۱۳۹۷ دار فانی را وداع گفت و در سالروز درگذشتش نگاهی داریم به اتفاقهای مهم کارنامه پربار این بازیگر و هنرمند بزرگ. انتظامی اولین بار وقتی ۲۵ ساله بود جلوی دوربین رفت و بعد از آن تجربه زیادی در ساخت تلهتئاتر به دست آورد. او بیشترین فعالیت را در سینما انجام داد اما در عین حال مدتی محدود هم در تلویزیون مشغول بازی در سریال یا ساخت و بازی در تلهتئاترها بود. او تمایل چندانی به بازی در سریالهای تلویزیونی نشان نمیداد و به همین جهت «هزاردستان» مهمترین فعالیت او در این عرصه بود.
اولین فیلم
خیلیها اولین فیلمی را که با بازی انتظامی به خاطر میآورند «گاو» است و فکر میکنند نقش «مشدحسن» اولین نقشآفرینی او مقابل دوربین بوده، اما این درحالی است که «انتظامی »۲۰ سال قبل از اینکه در «گاو» به کارگردانی «داریوش مهرجویی» بازی کند، زمانی که یک جوان ۲۵ ساله بود، اولین حضورش را در سینما تجربه کرد و پس از آن تمرکزش را صرف حضور در تئاتر کرد. ماحصل سالها کار در تئاتر، دعوت شدن از سوی «مهرجویی» برای بازی در فیلم «گاو» بود، اتفاقی که دقیقاً ۲۰ سال بعد از نخستین حضور سینماییاش رخ داد.
فیلمها
عزت الله انتظامی در طول فعالیت هنریاش در ۵۵ فیلم سینمایی بازی کرد. پرکارترین دهههای بازیگری «انتظامی» دهههای ۶۰ و ۷۰ است. او در این دو دهه در ۲۸ فیلم ایفای نقش کرد که ۱۴ فیلم متعلق به دهه ۶۰ است که آن را اوج شکوفایی ایفای نقشهای مهم توسط این بازیگر میدانیم و ۱۴ فیلم هم متعلق به دهه ۷۰. دهه ۸۰ آخرین دهه حضور «انتظامی» در عرصه بازیگری بود و در دهه ۹۰ دیگر نپذیرفت در هیچ فیلمی حضور داشته باشد. او در ۷ سال پایانی عمرش ترجیح داد دور از صحنههای فیلمبرداری سر کند.
سریالها
انتظامی» برای بازی در سریالهای تلویزیونی وسواس زیادی داشته و تا جایی که میتوانسته از حضور در سریالها دوری میکرده است، به خاطر همین تعداد سریالهایی که بازی کرده به تعداد انگشتهای یک دست هم نمیرسد. تجربههای او در این عرصه با کارگردانهایی بود که به آنها اعتقاد و اعتماد کامل داشته، مثل مرحوم «داریوش مهرجویی» و زندهیاد «علی حاتمی». او با «علی حاتمی» همکاری درخشانی در «هزاردستان» داشت؛ یک همکاری موفق که منجر به ساخت اثری شد که آن را جزو بهترین سریالهای تاریخ تلویزیون مینامند. انتظامی با توجه به همکاری خوبی که با «حسن هدایت» در «گراند سینما» داشت، بازی در سریال «محاکمه» را هم پذیرفت که البته تجربه خوبی برایش نبود.
تلهتئاترها
همان طور که گفته شد، بین اولین و دومین فیلم سینمایی انتظامی ۲۰ سال فاصله افتاد، اما این به این معنا نیست که او در این سالها از کار تصویر دور ماند. او در آن سالها تلهتئاترهای زیادی را کارگردانی کرد و در خیلی از آنها هم فقط بازی کرد. انتظامی به همراه همدورهایهایش ازجمله «علی نصیریان» نمایشنامههای معروف ایرانی و خارجی را در قالب تلهتئاتر برای پخش از تلویزیون آن زمان ضبط کردند.
افتخارات
انتظامی زمانی در فیلم «گاو»، نقش درخشان «مشحسن» را بازی کرد که هنوز جشنواره فیلم فجر شکل نگرفته بود و بنابراین خبری از سیمرغ نبود، با اینحال او سال ۱۹۷۱ برای بازی در این فیلم، برنده هوگوی نقرهای بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره بینالمللی فیلم شیکاگو شد و سال ۱۹۹۱ جایزه ویژه بهترین بازیگر نقش اول مرد را از هیئت داوران جشنواره سه قاره گرفت. با اینکه انتظار میرفت انتظامی برای فیلم «اجارهنشینها» سیمرغ بگیرد اما فیلم فقط نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد شد.
او اولین بار سال ۱۳۶۷ برای فیلم «گراند سینما» سیمرغ بازیگر نقش اول مرد را گرفت و سه سال بعد برای «خانه خلوت» و «ناصرالدینشاه آکتور سینما» لوح تقدیر به او اعطا شد. سال ۱۳۷۲ سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد برای بازی در «روز فرشته» به او تعلق گرفت.
سال ۱۳۸۰ برای «خانهای روی آب» سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به او رسید و دو سال بعد برای بازی در «گاوخونی»، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد را از بخش بینالملل جشنواره بیستودوم فیلم فجر گرفت. انتظامی در جشنوارههای بیستوسوم و بیستوچهارم، برای دو فیلم «جایی برای زندگی» و «ستاره میشود» نامزد سیمرغ شد و سال ۱۳۸۵ برای «مینای شهر خاموش» جایزه ویژه هیئت داوران را از جشنواره بیستوپنجم فیلم فجر گرفت.
آثار تاریخی
او اولین بار سال ۱۳۵۱ در فیلم «ستارخان» «علی حاتمی» نقش «حیدرخان عمواوغلی» را بازی کرد. یکی از مهمترین آثار تاریخی کارنامه انتظامی، نقش «حسینقلیخان صدرالسلطنه»، اولین سفیر ایران در آمریکا در فیلم «حاجی واشنگتن» بود. انتظامی نقش سفیری تازهوارد را داشت که همهچیز برایش جذاب و مهیج است. هرچه پیش میرفت، نقش، ذرهذره از آن موقعیتهای کمدی و پرنشاط فاصله میگرفت و زندگیاش وضعیت غمباری پیدا میکرد تا در نهایت به نابودی میرسد.
«خان مظفر» در سریال «هزاردستان» زندهیاد «علی حاتمی»، یکی دیگر از آثار تاریخی مهم انتظامی بود. او در «کمالالملک» هم برای نقش ناصرالدینشاه با «علی حاتمی» همراه شد. این بار شخصیت محوری نبود و نقشش از این جهت اهمیت داشت که بخشهایی از زندگی «محمد غفاری» یا همان «کمالالملک» دربار ناصرالدینشاه به او گره میخورد. انتظامی سال ۱۳۷۰ مجدداً در فیلم «ناصرالدینشاه آکتور سینما» نقش ناصرالدینشاه را بازی کرد، این بار اما موقعیت کمدی را به تصویر میکشید که با نقش قبلیاش در «کمالالملک» فرق داشت. «انتظامی» حدود دو دهه بعد در فیلم «راه آبی ابریشم» بار دیگر بازی در یک فیلم تاریخی را تجربه کرد.
آخرین فیلم
آخرین فعالیتهای عزت الله انتظامی در عرصه بازیگری به پایان دهه ۸۰ برمیگردد. «زادبوم»، «چهلسالگی» و «راه آبی ابریشم» سه فیلمی بود که در سالهای ۸۷، ۸۸ و ۸۹ در آنها حضوری کوتاه داشت. او در «راه آبی ابریشم» با گریمی متفاوت، نقشی افتخاری و کوتاه را بازی کرد.
اگرچه فیلم «راه آبی ابریشم» به کارگردانی «محمد بزرگنیا» و بازی «بهرام رادان»، «داریوش ارجمند»، «رضا کیانیان» و انتظامی جز در مواردی مثل جلوههای ویژه، موفقیت چندانی به دست نیاورد و با انتقادهایی روبهرو شد اما آخرین تصویر انتظامی در بازیگری در این فیلم در ذهنها مانده است. «انتظامی» بعد از بازی در این فیلم بود که به نوعی خودش را بازنشسته کرد و همان طور که گفته شد در دهه ۹۰ دیگر بازی در هیچ فیلمی را نپذیرفت.