به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، سرطان کلیه یکی از انواع سرطان‌هایی است که اغلب در مراحل اولیه بدون علامت باقی می‌ماند و این ویژگی موجب می‌شود بسیاری از بیماران تا زمان پیشرفت بیماری از وجود آن بی‌خبر باشند، برخلاف بعضی سرطان‌ها که با نشانه‌های واضح آغاز می‌شوند، سرطان کلیه به طور معمول به‌صورت تصادفی در آزمایش‌های تصویربرداری کشف می‌شود و این پنهان‌کاری بیولوژیکی، اهمیت غربالگری هدفمند را دوچندان می‌کند.
کلیه‌ها وظیفه تصفیه خون، تنظیم فشار خون، حفظ تعادل الکترولیت‌ها و دفع مواد زائد را بر عهده دارند و این اندام‌های حیاتی به‌دلیل تماس مستقیم با مواد شیمیایی دفعی، در برابر آسیب‌های مزمن و سرطان‌زا بسیار آسیب‌پذیر هستند و هرگونه اختلال در عملکرد کلیه می‌تواند به اختلالات سیستماتیک در بدن منجر و زمینه‌ساز بیماری‌های جدی‌تر شود.
زندگی شهری، تغذیه پرنمک و پرچرب، کم‌تحرکی، و مصرف دخانیات از جمله عواملی هستند که خطر ابتلاء به سرطان کلیه را افزایش می‌دهند و چاقی و فشار خون بالا نیز به‌عنوان عوامل زمینه‌ساز شناخته شده است و در دنیای امروز، پیشگیری از سرطان کلیه نیازمند بازنگری در سبک زندگی و انتخاب‌های روزمره است.
رژیم غذایی مناسب می‌تواند نقش محافظتی در برابر آسیب‌های کلیوی ایفا کند و مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، کاهش مصرف نمک و گوشت‌های فراوری شده و جایگزینی چربی‌های ناسالم با روغن‌های گیاهی از جمله راهکارهای مؤثر هستند و تغذیه هدفمند نه‌تنها در پیشگیری، بلکه در بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا نیز مؤثر است.
نقش تغذیه در پیشگیری و درمان سرطان کلیه / تأثیر مصرف بیش از اندازه نمک بر سلامت کلیه
پیمان صالحی، متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه تغذیه یکی از عوامل کلیدی در حفظ سلامت کلیه‌ها و کاهش خطر ابتلاء به سرطان کلیه است، اظهار کرد: کلیه‌ها وظیفه تصفیه خون، دفع مواد زائد و تنظیم تعادل مایعات بدن را بر عهده دارند و مصرف غذاهای ناسالم می‌تواند این عملکردها را مختل کند و زمینه‌ساز بیماری‌های مزمن کلیوی شود و در افراد مبتلا به سرطان کلیه یا در معرض خطر، انتخاب‌های غذایی هوشمندانه می‌تواند روند درمان را بهبود بخشد و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.
وی با بیان اینکه نمک یکی از عوامل تغذیه‌ای است که مصرف زیاد آن می‌تواند فشار خون را افزایش دهد و به کلیه‌ها آسیب برساند، افزود: غذاهای فراوری شده همچون فست‌فود، چیپس و گوشت‌های صنعتی اغلب حاوی مقادیر بالای سدیم هستند و این نوع تغذیه نه تنها خطر ابتلاء به بیماری‌های قلبی و کلیوی را افزایش می‌دهد، بلکه در افراد مبتلا به سرطان کلیه می‌تواند عوارض جانبی درمان را تشدید کند و جایگزینی نمک با ادویه‌های طبیعی و گیاهان معطر، راهی مؤثر برای کاهش مصرف سدیم است.
متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری با اشاره به اینکه فسفر ماده‌ای ضروری برای سلامت استخوان‌ها است، اما در بیماران کلیوی، تجمع بیش از حد آن می‌تواند منجر به ضعف استخوان، خارش و مشکلات قلبی شود، تصریح کرد: غذاهایی مانند کاکائو، لوبیا، غلات سبوس‌دار فراوری شده و بعضی محصولات لبنی سرشار از فسفر هستند و در افراد مبتلا به سرطان کلیه، کنترل سطح فسفر از طریق رژیم غذایی و مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه اهمیت ویژه‌ای دارد.
مصرف زیاد قندهای ساده و نوشیدنی‌های شیرین چه عوارضی دارد؟
صالحی گوشت‌های فراوری شده و چربی‌های اشباع‌شده از جمله عوامل تغذیه‌ای هستند که با افزایش التهاب و اختلال در عملکرد کلیه‌ها مرتبط است، ادامه داد: این مواد غذایی همچنین ممکن است خطر ابتلاء به سرطان کلیه را افزایش دهند و جایگزینی آن‌ها با منابع پروتئین گیاهی، ماهی‌های چرب مفید و روغن‌های سالم مانند روغن زیتون می‌تواند به بهبود وضعیت تغذیه‌ای و کاهش بار کلیوی کمک کند.
وی با بیان اینکه مصرف زیاد قندهای ساده و نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه‌ها و آب‌میوه‌های صنعتی می‌تواند منجر به چاقی، دیابت نوع ۲ و فشار خون بالا شود که این سه عامل خطر، سه عامل مهم برای سرطان کلیه است، گفت: این نوع نوشیدنی‌ها همچنین موجب افزایش بار کلیه در دفع گلوکز و مواد زائد می‌شوند و جایگزینی آن‌ها با آب، دمنوش‌های گیاهی یا آب‌میوه‌های طبیعی بدون شکر افزوده توصیه می‌شود.
متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری با بیان اینکه برای پیشگیری و مدیریت سرطان کلیه، رویکردی جامع در تغذیه ضروری است، اضافه کرد: این رویکرد شامل کاهش مصرف نمک، فسفر، چربی‌های ناسالم و قندهای ساده و افزایش مصرف میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین‌های گیاهی و آب کافی است، همچنین مشاوره منظم با متخصص تغذیه و پزشک می‌تواند به تنظیم دقیق رژیم غذایی و پیشگیری از عوارض کمک کند و تغذیه نه‌تنها ابزاری برای درمان، بلکه بخشی از سبک زندگی سالم و پیشگیرانه است.
درمان سرطان کلیه در سال‌های اخیر با پیشرفت‌های چشمگیری همراه بوده است و استفاده از داروهای هدفمند، ایمونوتراپی و جراحی‌های کم‌تهاجمی، چشم‌انداز درمان را روشن‌تر کرده است، همچنین پژوهش‌های ژنتیکی و پزشکی شخصی‌سازی‌شده در حال گشودن مسیرهایی تازه برای درمان مؤثرتر با عوارض کمتر هستند.
سرطان کلیه، همچون بسیاری از بیماری‌های مزمن، تأثیرات روانی عمیقی بر بیمار و خانواده او دارد و اضطراب، ترس از آینده و احساس ناتوانی می‌توانند روند درمان را مختل کنند، از همین رو روان‌درمانی، مشاوره‌های حمایتی و حضور فعال خانواده در کنار بیمار، نقش مهمی در حفظ انگیزه و بهبود روحیه ایفا می‌کنند.
یکی از مهم‌ترین ابزارهای پیشگیری از سرطان کلیه، آموزش عمومی و افزایش آگاهی مردم است و شناخت علائم اولیه، عوامل خطر و راهکارهای تغذیه‌ای و سبک زندگی سالم می‌تواند از بروز بسیاری از موارد جلوگیری کند و رسانه‌ها، مدارس و مراکز درمانی نیز باید نقش فعالی در ارتقای سواد سلامت ایفا کنند تا جامعه‌ای آگاه‌تر و سالم‌تر شکل گیرد.
