به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، بیماری‌های قلبی در کودکان گرچه در نگاه اول درصد وقوع کمی دارد، اما نقش خانواده در شناسایی زودهنگام و پیشگیری می‌تواند مسیر زندگی یک کودک را دگرگون کند و اطلاع‌رسانی دقیق به پزشک، بهره‌گیری از مشاوره ژنتیک و بررسی‌های منظم در دوره بارداری، از جمله مواردی است که از تکرار تجربیات تلخ جلوگیری می‌کند و این نگاه پیشگیرانه نه‌تنها سلامت کودک را تضمین می‌کند، بلکه آگاهی و آمادگی روانی خانواده را نیز ارتقا می‌دهد.
ورود علم ژنتیک به حوزه بیماری‌های قلبی، فصل تازه‌ای در مدیریت سلامت خانواده‌ها گشوده است و والدین در صورت اطلاع از پیش‌زمینه بیماری‌های قلبی، مسئولیت دارند با مشاوره تخصصی، مسیر بارداری ایمن‌تری را دنبال کنند و این نگرش صحیح، نه‌تنها آینده کودک را روشن‌تر می‌سازد، بلکه به خانواده‌ها احساس کنترل‌پذیری در برابر یک تهدید را عطا می‌کند و اضطراب را کاهش می‌دهد.
برخلاف بیماری‌های مادرزادی، بیماری‌های اکتسابی قلبی بیشتر نتیجه مستقیم سبک زندگی است و چاقی، کم‌تحرکی و مصرف غذاهای پرچرب کودک را در برابر اختلالات متابولیک و فشار خون آسیب‌پذیر می‌کند؛ این بیماری‌ها با پیروی از الگوی تغذیه‌ای صحیح و آموزش سبک زندگی فعال به راحتی قابل پیشگیری است و در این مسیر، والدین نقش الگویی مهمی دارند و رفتار آنها به صورت مستقیم بر سلامت فرزند اثر می‌گذارد.
سلامت کودکان فقط مسئولیت خانواده‌ها نیست و نظام بهداشت و آموزش نیز باید آگاه‌سازی عمومی و تربیت نسلی سالم را در دستور کار خود قرار دهد؛ فراهم کردن بستری برای اطلاع‌رسانی گسترده، آموزش والدین و تسهیل دسترسی به مشاوره‌های تخصصی، می‌تواند جامعه را در برابر بیماری‌های قلبی کودکان مصون‌تر کند و این مسئولیت اجتماعی، از مدرسه تا رسانه، باید با هم‌افزایی و تعهد مشترک پی گرفته شود.
چگونه می‌توان از بیماری‌های سرشتی قلبی کودکان پیشگیری کرد؟ / تأثیر چاقی و اضافه وزن بر سلامت قلب کودکان
علیرضا احمدی، فوق تخصص قلب کودکان و عضو هیئت علمی دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار مجله آرونو با بیان اینکه در جمعیت عادی یک جامعه، حدود یک درصد بیماری‌های سرشتی قلب کودکان بروز می‌کند، اظهار کرد: در صورتی که خانواده‌ای یک فرزند درگیر بیماری‌های سرشتی قلبی داشته باشند، احتمال تکرار این بیماری در فرزند بعدی، ۴ تا ۵ درصد است.
وی با بیان اینکه بعضی از موارد بیماری‌های قلبی از طریق آزمایشات ژنتیک و مشاوره ژنتیک مشخص می‌شود و توصیه می‌شود مادران پیش از بارداری و حین بارداری، در صورت داشتن بیماری‌های قلبی در خانواده، مشکل را به پزشک خود اطلاع دهند، افزود: مادران باردار در سن ۱۸ هفتگی بارداری باید برای بررسی احتمال درگیر بودن جنین با بیماری‌های سرشتی قلبی، به متخصصان قلب کودکان مراجعه کنند.
فوق تخصص قلب کودکان و عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه بعضی بیماری‌های قلبی سرشتی و بعضی دیگر، اکتسابی است، تصریح کرد: بیماری‌های اکتسابی که می‌تواند منجر به نگرانی از آینده کودکان شود، بیماری‌های متابولیک است و این‌ها در فرزندانی که درگیر چاقی و اضافه وزن بالا هستند، بروز می‌کند و در صورتی که به حفظ وزن کودک در محدوده طبیعی دقت نشود، خطر ابتلای این کودک در بزرگسالی به بیماری‌های قلبی و عروقی بیشتر می‌شود.
لزوم رعایت الگوی صحیح تغذیه‌ای و داشتن سبک زندگی سالم برای پیشگیری از بیماری‌های کرونر / محدودیت مصرف نمک برای بیماران درگیر با نارسایی قلبی
احمدی با بیان اینکه کودکانی که با افزایش فشار خون یا چربی خون مواجه هستند، ممکن است زودتر درگیر بیماری‌های کرونر شوند، ادامه داد: در چنین مواردی، پیروی از دستورات غذایی صحیح و اصلاح سبک زندگی از اهمیت بالایی برخوردار است، همچنین توصیه می‌شود والدین نسبت به کم‌تحرکی و نداشتن فعالیت بدنی کودک خود نیز توجه ویژه‌ای داشته باشند.
وی با بیان اینکه انجام ورزش، مصرف مواد غذایی سالم و داشتن سبک زندگی صحیح، برای کودکان درگیر با بیماری‌های سرشتی قلبی کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است و رعایت توصیه‌های پزشک برای این بیمار حائز اهمیت است، گفت: بسته به نوع بیماری و سن بیمار، پزشک فوق تخصص قلب می‌تواند نوع ورزش و میزان آن، رژیم غذایی صحیح و سبک زندگی سالم را مشخص کند.
فوق تخصص قلب کودکان و عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه به طور معمول، مصرف نمک برای بیماران درگیر با نارسایی قلبی، آسیب‌زا است و ممکن است منجر به تشدید بیماری شود، اضافه کرد: این بیماران می‌توانند از دیگر مواد غذایی از جمله کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و ویتامین‌ها، به صورت طبیعی استفاده کنند و به طور معمول محدودیتی برای آنها در نظر گرفته نخواهد شد.
تحرک جسمانی از مهم‌ترین عوامل کاهش خطر ابتلاء به بیماری‌های قلبی در کودکان است، اما ورزش باید با توجه به نوع بیماری، سن کودک و توان فیزیکی او طراحی شود و رویکرد هدفمند و علمی به ورزش، سلامت قلب را حفظ و عزت نفس، شادابی و روابط اجتماعی کودک را تقویت می‌کند و خانواده‌ها باید با مشورت متخصصان، برنامه‌ای متناسب و دل‌پذیر برای فرزندان خود تنظیم کنند.
توصیه‌های غذایی برای کودکان مبتلا به بیماری‌های قلبی باید بر پایه رویکرد دقیق پزشکی استوار باشد؛ محدودیت مصرف نمک در بیماران نارسایی قلبی اهمیت فراوان دارد، اما نباید منجر به افراط در محدودسازی سایر مواد غذایی شود و تعادل، تنوع و طبیعی بودن رژیم غذایی با در نظر گرفتن شرایط جسمانی کودک، کلید موفقیت در کنترل بیماری بدون ایجاد استرس غذایی است.
برای بهبود وضعیت سلامت قلبی کودکان، باید گفتمانی میان علم پزشکی و فرهنگ عمومی شکل گیرد، چراکه آگاهی پزشکی تنها زمانی به تغییر پایدار منجر می‌شود که در بستر فرهنگ بومی، باورهای اجتماعی و سنت‌های خانوادگی پذیرفته شود و تربیت نسل جدیدی از والدین با نگاه علمی، همدلانه و مسئولانه به سلامت کودک، می‌تواند آینده‌ای سالم‌تر برای جامعه رقم بزند.
